Na instalację kasy fiskalnej podatnik ma dwa miesiące

- Moja firma od kilku lat zajmuje się sprzedażą materiałów budowlanych. Odbiorcami towarów są głównie firmy, dlatego do tej pory nie musiałem instalować kasy fiskalnej. W grudniu 2011 r. roczny obrót uzyskany przeze mnie ze sprzedaży materiałów budowlanych dla osób prywatnych przekroczył jednak 40 tys. zł. Kasę zainstalowałem więc od 1 marca 2012 r.  Czy postąpiłem prawidłowo?

– pyta czytelnik.

Obowiązek instalacji kasy fiskalnej wynika z art. 111 ust. 1 ustawy o VAT. Muszą ją kupić podatnicy, którzy sprzedają towary lub świadczą usługi na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych (obie te grupy dalej nazywane są osobami prywatnymi).

Od tej zasady jest jednak wiele wyjątków. Przede wszystkim z obowiązku posiadania kasy zwolnieni są sprzedawcy, których roczny obrót dla osób prywatnych nie przekracza 40 tys. zł.

Limit ten jest niższy dla podatników, którzy w danym roku podatkowym dopiero rozpoczęli sprzedaż. Wtedy wynosi 20 tys. zł. Wynika to z rozporządzenia ministra finansów z 26 lipca 2010 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (DzU nr 138, poz. 930).

Dwa miesiące na zakup

Zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 2 tego rozporządzenia do 31 grudnia 2012 r. zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania podatników, u których kwota obrotu z działalności, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy o VAT, nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym 40 tys. zł i jeżeli wcześniej nie powstał wobec nich obowiązek ewidencjonowania. Ustęp 6 tego przepisu mówi, że zwolnienie to traci moc po upływie dwóch miesięcy, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło w ciągu roku podatkowego przekroczenie tego limitu.

Oznacza to, że podatnicy mają pełne dwa miesiące na rozpoczęcie dokumentowania sprzedaży paragonami. Nie dotyczy to jedynie nowych (powstałych w danym roku) firm, które muszą zacząć wydawać paragony już następnego dnia po przekroczeniu limitu 20 tys. zł.

Przykład

10 kwietnia 2012 r. w działającej od kilku lat firmie obrót z tytułu sprzedaży dla osób prywatnych przekroczył 40 tys. zł.

Oznacza to, że podatnik od 1 lipca 2012 r. będzie zobowiązany do ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

Taki sposób liczenia terminu rozpoczęcia ewidencjonowania sprzedaży dla osób prywatnych za pomocą kasy rejestrującej powinien mieć zastosowania zarówno wówczas, gdy limit tych obrotów został przekroczony, np. w kwietniu, jak i w ostatnich miesiącach roku podatkowego, tj. w listopadzie lub w grudniu.

Przykład

Załóżmy, że u sprzedawcy, o którym mowa w poprzednim przykładzie, obrót z tytułu sprzedaży dla osób prywatnych przekroczył limit 40 tys. zł w grudniu 2011 r.

Oznacza to, że podatnik od 1 marca 2012 r. był zobowiązany do ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

Nieprzekonująca odpowiedź fiskusa

Okazuje się jednak, że jeśli podatnik przekracza limit obrotów w listopadzie lub grudniu, to ustalenie terminu, od którego musi wydawać paragony, może okazać się sporne. Świadczy o tym interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 25 listopada 2011 r. (IBPP4/443-1384/11/KG). Pismo to dotyczyło sytuacji, w której limit 40 tys. zł został przekroczony w grudniu 2010 r.

Organ podatkowy uznał, że podatnik powinien zainstalować kasę już 1 stycznia 2011 r. „w omawianej sprawie kwota obrotu z działalności, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy, przekroczyła w 2010 r. wartość 40 tys. zł. W świetle powyższego wnioskodawca nie mógł od 1 stycznia 2011 r. skorzystać z prawa do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania na podstawie § 3 ust. 1 pkt 2.

Tym samym w stosunku do wnioskodawcy nie znajdzie zastosowania przepis § 3 ust. 6, w myśl którego zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, traci moc po upływie dwóch miesięcy, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło w ciągu roku podatkowego przekroczenie kwoty obrotów w wysokości 40 tys. zł z działalności, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy.

Powyższe oznacza, iż wnioskodawca od 1 stycznia 2011 r. obowiązany jest do zaewidencjonowania za pomocą kasy rejestrującej każdej sprzedaży na rzecz podmiotów, o których mowa w art. 111 ust. 1 ustawy o VAT, nieobjętej zwolnieniem przedmiotowym z obowiązku ewidencjonowania”.

Wykładnia celowościowa

Z tym stanowiskiem jednak nie sposób się zgodzić. Oznaczałoby to, że podatnicy, którzy w trakcie roku podatkowego (np. w maju) przekroczą limit obrotów uprawniający do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży za  pomocą kasy fiskalnej, są w innej (lepszej) sytuacji niż ci, którzy przekroczą ten obrót w listopadzie lub grudniu. Ci pierwsi mają bowiem więcej czasu na przygotowanie się do zainstalowania kasy rejestrującej i rozpoczęcia ewidencjonowania sprzedaży.

Poza tym takiej interpretacji przeczy brzmienie § 3 ust. 1 pkt 2 w związku z ust. 6 rozporządzenia, w świetle którego, jeśli kwota obrotu ze sprzedaży dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych przekroczyła w poprzednim roku podatkowym 40 tys. zł, to zwolnienie to traci moc po upływie dwóch miesięcy, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło w ciągu roku podatkowego przekroczenie limitu.

Moim zdaniem nie ma podstaw do pominięcia treści § 3 ust. 6 rozporządzenia. Dlatego uważam, że w sytuacji opisanej w pytaniu, podatnik miał obowiązek rozpocząć ewidencjonowanie sprzedaży za pomocą kasy rejestrującej od 1 marca 2012 r. (o ile w marcu wystąpiła sprzedaż dla osób prywatnych).