Bardzo często się zdarza, że firmy sprzedają (zarówno w kraju jak i za granicę) towary wytworzone przy użyciu różnych podzespołów dostarczonych im przez odrębnych producentów. Producenci są oczywiście odpowiedzialni wobec kontrahenta za wady tych produktów. Jednak, co do zasady, nie odpowiadają już wobec nabywców finalnego produktu.
Powstaje w związku z tym pytanie, jakie skutki podatkowe wiążą się z poniesieniem przez podatnika kosztów naprawy wadliwej części, które zostaną następnie przeniesione na dostawcę tej części? Czy firma powinna obciążyć swego dostawcę fakturą VAT za usługę, czy może takie rozliczenia nie podlegają VAT i taki zwrot kosztów jako rekompensata powinien być dokumentowany notą księgową?
Odpowiadając na to pytanie Izba Skarbowa w Łodzi w interpretacji z 22 marca 2012 r. (IPTPP4/443-128/11-5/BM) stwierdziła, że otrzymując zwroty kosztów z tytułu napraw gwarancyjnych, z tytułu rękojmi czy w związku z odrębnymi ustaleniami z dostawcą, podatnik nie dokonuje odpłatnej dostawy towarów ani odpłatnego świadczenia usług. Jej zdaniem nie występuje w takim przypadku wzajemność świadczeń, bez której nie sposób uznać zwrotu kosztów naprawy gwarancyjnej za czynność opodatkowaną VAT.
Na aprobatę zasługuje stanowisko, że dana czynność podlega VAT wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy tą czynnością (dostawą towarów lub świadczeniem usług) a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty są rzeczywistym wynagrodzeniem za dostawę towarów lub świadczenie usług w ramach stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest dostawa towarów lub świadczona jest usługa. Innymi słowy, musi istnieć wyraźna, bezpośrednia korzyść dla dostawcy towarów lub świadczącego usługę.
Nie powinno więc ulegać żadnej wątpliwości, że jeżeli w ramach zwrotu kosztów napraw gwarancyjnych jedna ze stron nie uzyskuje świadczenia wzajemnego, to nie mamy tu do czynienia ani z odpłatną dostawą towarów, ani z odpłatnym świadczeniem usług. Izba potwierdza więc, że zwrotu poniesionych koszów napraw gwarancyjnych nie można uznać za wynagrodzenie z tytułu jakichkolwiek czynności opodatkowanych VAT. Oznacza to, że przedsiębiorca nie jest zobowiązany do dokumentowania fakturami VAT zwrotu takich kosztów. Otrzymywane kwoty można więc potwierdzać innymi dokumentami księgowymi, np. notami księgowymi.
—Maciej Hadas
Maciej Hadas, doradca podatkowy, menedżer w Grant Thornton
Omawiana interpretacja powinna stanowić wskazówkę dla przedsiębiorców, zwłaszcza dla tych, którzy mogą się w praktyce spotkać z fakturami VAT wystawianymi w analogicznych okolicznościach. Zgodnie bowiem z przepisami ustawy VAT jeżeli dana czynność w ogóle nie podlega podatkowi, to podatnik nie ma prawa do odliczenia VAT zawartego w fakturze VAT błędnie wystawionej przez kontrahenta. Każdy przypadek należy oceniać indywidualnie, dlatego – w mojej ocenie – podatnicy, którzy w swej działalności mają analogiczne sytuacje, powinni rozważyć, czy nie warto uzyskać dla siebie interpretacji indywidualnej, która – jak wiadomo – może zabezpieczać jedynie jej indywidualnego adresata.
