W artykule „Niełatwo przekształcić firmę w spółkę z o.o. lub akcyjną” opublikowanym w „PiP” z 6 lutego br., autorzy wskazują na interpretacje organów podatkowych, które uważają, że spółka z o.o. nie jest następcą podatkowoprawnym przedsiębiorcy jednoosobowego, w następstwie przekształcenia którego powstała.

Moim zdaniem z tezą o braku sukcesji podatkowej – w następstwie przekształcenia jednoosobowego przedsiębiorcy w spółkę kapitałową – można i należy polemizować.

Co mówi kodeks spółek handlowych...

Artykuł 584

2

§1  

kodeksu spółek handlowych

mówi, że przekształconej spółce przysługują wszystkie prawa i obowiązki przekształcanego przedsiębiorcy.

Z kolei art. 584

2

§ 2 zastrzega, że przekształcona spółka pozostaje podmiotem w szczególności: zezwoleń, koncesji oraz ulg, które zostały przyznane przedsiębiorcy przed jego przekształceniem, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji albo ulgi stanowi inaczej. Przepisu nie stosuje się do ulg podatkowych przewidzianych w przepisach prawa podatkowego.

...a co wynika z ordynacji podatkowej

Owszem, przepisy podatkowe – zawarte w ordynacji podatkowej – nie stanowią jednoznacznie, że w przypadku przekształcenia, o którym mowa, dochodzi do sukcesji podatkowoprawnej.

Przeciwnie – ustawa deregulacyjna (ta, która wprowadziła zmiany do k.s.h. oraz ordynacji podatkowej związane z tą nową formą przekształcenia) czyni spółkę z o.o. osobą trzecią odpowiedzialną za długi podatkowe osoby fizycznej związane z działalnością, a powstałe przed przekształceniem.

To mogłoby wskazywać, że istotnie sukcesji podatkowoprawnej w tym przypadku nie ma.

Argumenty za

Należy jednak zauważyć, że przepisy k.s.h. stanowią o „wszystkich prawach i obowiązkach przedsiębiorcy przekształcanego”. Lege non distinguente dotyczy to również praw i obowiązków o charakterze podatkowym (publicznoprawnym).

Należy się także odnieść się do brzmienia art. 5842 § 2 k.s.h. Jak już wspominałem, ten przepis zastrzega, że regulacja – przewidująca przejście na spółkę przekształconą – zezwoleń, koncesji i ulg nie ma zastosowania do „ulg podatkowych przewidzianych w przepisach prawa podatkowego”.

Skoro powyższy przepis wyłącza przejście ulg podatkowych na spółkę przekształconą, to a contrario oznaczać to musi, że przepisy k.s.h. dotyczące sukcesji odnoszą się także do uprawnień i obowiązków wynikających z przepisów podatkowych. Gdyby było inaczej, to nie byłoby potrzeby wprowadzania tego zastrzeżenia.

Artykuł 584

2

§ 2 zdanie drugie byłby wówczas pusty. Tak z pewnością nie jest. Jeśli więc wyłącza się przejście na spółkę przekształconą ulg podatkowych, to znaczy, że inne (niż ulgi podatkowe) uprawnienia oraz obowiązki podatkowe przedsiębiorcy jednoosobowego przechodzą na spółkę przekształconą.

Inne przekształcenia

Można także porównać wskazane regulacje z art. 553 k.s.h. dotyczącym przekształceń spółek. Wynika z niego, że spółce przekształconej przysługują wszystkie prawa i obowiązki spółki przekształcanej.

Spółka przekształcona pozostaje podmiotem w szczególności zezwoleń, koncesji oraz ulg, które zostały przyznane spółce przed jej przekształceniem, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji albo ulgi stanowi inaczej.

Tak więc w odniesieniu do przekształceń spółek nie ma zastrzeżenia, że sukcesja nie dotyczy ulg podatkowych. Nie ma – gdyż w tym przypadku sukcesja podatkowa wynika z przepisów ordynacji podatkowej, które jako szczególne wyłączają zastosowanie przepisów k.s.h.

Autor jest doktorem nauk prawnych, doradcą podatkowym, wspólnikiem w EOL Kancelaria Doradztwa Podatkowego