Trzeba go też przesłać do urzędu skarbowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania podatnika. Obowiązki te należy wypełnić do końca lutego.

Gdy nie ma zaliczek

Deklarację PIT-8C wypełniają m.in. firmy, które wypłacają kwoty lub wykonują nieodpłatne świadczenia zaliczane do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust 1 ustawy o PIT.

Kto sporządza informację

Formularz PIT-8C muszą wypełniać trzy grupy podmiotów.

Artykuł 35 ust. 10 ustawy o PIT mówi, że powinni go sporządzać płatnicy stypendiów, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 40b tej ustawy.

Chodzi o stypendia dla uczniów i studentów, których wysokość i zasady udzielania zostały określone w uchwale organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego, oraz stypendia dla uczniów i studentów przyznane przez organizacje, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy o działalności pożytku publicznego, na podstawie regulaminów zatwierdzonych przez organy statutowe udostępnianych do publicznej wiadomości za pomocą Internetu, środków masowego przekazu lub wykładanych (wywieszanych) dla zainteresowanych w pomieszczeniach ogólnie dostępnych.

Artykuł 39 ust. 3 zobowiązuje osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej do sporządzania informacji PIT-8C, w której wykażą dochody, o których mowa w art. 30b ust. 2 ustawy o VAT (m.in. z odpłatnego zbycia papierów wartościowych i z realizacji praw z nich wynikających).

Największa grupa podmiotów jest zobowiązana do wypełniania i przesyłania PIT-8C na podstawie art. 42a ustawy o PIT. Nakłada on ten obowiązek na:

• osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą,

• osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz

• jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej

– wypłacające należności lub wykonujące świadczenia, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o PIT (tzw. przychody z innych źródeł).

Przepis ten wskazuje, że w formularzu tym nie trzeba wykazywać dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c (czyli zwolnionych z PIT) oraz dochodów, od których na podstawie ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Obowiązek wypełniania PIT-8C dotyczy kwot i świadczeń, od których wypłacający nie ma obowiązku poboru zaliczek.

Przepis ten mówi, że do tego źródła przychodów zalicza się m.in.:

• kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych,

• kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego (w tym dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego),

• zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego,

• alimenty,

• stypendia,

• dotacje (subwencje) niezwiązane z działalnością gospodarczą,

• dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12 – 14 (wynagrodzenie za pracę, działalność wykonywana osobiście, działalność gospodarcza) i art. 17 (przychody z kapitałów pieniężnych),

• przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Jest to jednak tylko wyliczenie przykładowe. Oznacza to, że obowiązek wystawienia PIT-8C wystąpi także przy wielu innych świadczeniach.

Kary umowne

Przychodem z innych źródeł są m.in. kary umowne. Firmy, które wypłacają je osobom fizycznym (i kwoty te nie są związane z prowadzoną przez nie działalnością gospodarczą) muszą więc wystawić PIT-8C. Dotyczy to m.in. deweloperów, którzy musieli zapłacić wynikającą z umowy kwotę za oddanie mieszkania po terminie.

Potwierdzają to  interpretacje organów podatkowych. Przykładami są: odpowiedź Izby Skarbowej w Poznaniu z 2 listopada 2010 r. (ILPB2/415-927/ 10-2/JK) i pismo Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 4 sierpnia 2010 r. (ITPB2/415-461/10/ MU).

Naprawa auta

Zdaniem fiskusa w PIT-8C trzeba też wykazać wypłacone na mocy porozumienia odszkodowanie za spowodowaną szkodę. Potwierdza to interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 25 lutego 2010 r. (nr IBPBII/1/415-929/09/BD).

Z pytaniem zwróciła się osoba, która zostawiła samochód na parkingu strzeżonym. Firma wykonująca prace remontowe tuż obok parkingu pochlapała go farbą. Nie miała ona ubezpieczenia OC działalności gospodarczej.

Dlatego zdecydowała się na wypłatę odszkodowania ze środków własnych. Wnioskodawca zapytał, czy od otrzymanej kwoty musi płacić podatek dochodowy. Podkreślił, że nie jest przedsiębiorcą, a samochód jest częścią jego prywatnego majątku. Podatnik uważa, że nie musi odprowadzać PIT, ponieważ otrzymana kwota jest rekompensatą za szkodę.

Izba Skarbowa nie zgodziła się z tym stanowiskiem. Wskazała na wynikającą z ustawy o PIT zasadę powszechności opodatkowania. Izba wyjaśniła, że w opisanej sytuacji nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT.

Zgodnie z nim wolne od podatku są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na pod, stawie tych ustaw (ale nie wszystkie, bo od tej zasady są liczne wyjątki, np. odszkodowania wynikające z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe).

Izba skarbowa podkreśliła, że w opisanej przez wnioskodawcę sytuacji kwota otrzymanego odszkodowania wynika jedynie z ustaleń zawartych między stronami. Ma więc charakter czysto umowny.

Wysokość tego odszkodowania, podobnie jak zasady jej ustalenia, nie wynikają z żadnej ustawy ani aktu wykonawczego. Poza tym zostało ono wypłacone na podstawie ugody cywilnoprawnej, co także wyklucza możliwość skorzystania ze zwolnienia. Otrzymaną przez wnioskodawcę kwotę należy więc zaliczyć do przychodów z innych źródeł.

Można jednak mieć wątpliwości, czy ta interpretacja jest prawidłowa. Jeśli poszkodowany otrzyma tylko zwrot kosztów naprawy, to nie uzyska przecież przysporzenia majątkowego. Trudno więc uznać taką kwotę za przychód podlegający PIT- „Spółdzielnia zawiadomi o zwrocie wkładu”.

Rezygnacja z najmu

Ciekawą sytuacją zajmowała się Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 24 sierpnia 2011 r. (IPPB4/415-464/11-4/SP).

Pytanie zadała spółka, która jest właścicielem budynku mieszkalnego. Jego część chce przebudować i przeznaczyć na cele biurowe. Wcześniej musi jednak rozwiązać umowy najmu z kilkoma lokatorami. Zawarła więc z nimi porozumienie. Na jego mocy spółka zobowiązuje się wypłacić najemcom określoną kwotę – odszkodowanie z tytułu rezygnacji z użytkowania lokalu i jego opuszczenia.

Ponadto zobowiązuje się wypłacić najemcy określoną kwotę tytułem zwrotu kosztów włożonych w lokal obciążających wynajmującego, a poniesionych przez najemcę w trakcie trwania umowy najmu.

Izba zgodziła się, że tylko pierwsza z tych kwot będzie przychodem najemcy. Jednocześnie żaden przepis nie daje podstaw do zastosowania do niej zwolnienia z PIT. Kwotę tę należy więc wykazać w formularzu PIT-8C.

Inaczej należy zakwalifikować zwrot nakładów. Zgodnie z art. 676 kodeksu cywilnego, jeżeli najemca ulepszył rzecz najętą, wynajmujący, w braku odmiennej umowy, może według swego wyboru albo zatrzymać ulepszenia za zapłatą sumy odpowiadającej ich wartości w chwili zwrotu, albo żądać przywrócenia stanu poprzedniego.

Do przychodów opodatkowanych PIT nie zalicza się zatem pieniędzy uzyskanych za różnego rodzaju zwrot nakładów własnych poczynionych za inny podmiot. W takiej sytuacji „podatnik otrzymuje do swojej dyspozycji określoną kwotę pieniędzy, do wyłożenia której był jednak wcześniej zobligowany. Nie można zatem mówić, że u podatnika wystąpiło przysporzenie w majątku”.