Kary umowne i odszkodowania są wkalkulowane w ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej. Są one niejako podwójnym obciążeniem dla przedsiębiorcy, ponieważ ustawy o PIT i CIT wyłączają je z kosztów uzyskania przychodu.
Warto jednak pamiętać, że nie każda kara umowna jest automatycznie wykluczana z kosztów obniżających podatek. Niektóre odszkodowania mogą mieć wpływ na wysokość podatku dochodowego. Wszystko zależy od rodzaju kary umownej oraz podstawy jej naliczania. Kary umowne i odszkodowania nie są bowiem kosztem uzyskania przychodu tylko w trzech przypadkach.
Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT i odpowiednio art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy o PIT nie można zaliczać do kosztów uzyskania przychodów kar umownych powstałych z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonywanych robót i usług. Dodatkowo wykluczone jest zaliczanie do kosztów podatkowych kar z tytułu: - zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad oraz - zwłoki w usunięciu wad towarów albo w wykonywaniu robót i usług. Ustawodawca wyłączył z kosztów wskazane kary, aby nie premiować nienależytego wykonania zobowiązania. To, że istotą tych regulacji jest wykluczenie z kosztów podatkowych kar związanych z wadami towarów i usług, a nie wszelkich kar zapisanych w umowie, potwierdzają liczne interpretacje fiskusa.
Przykładowo w piśmie z 4 listopada 2010 (IPPB3/423-596/10-4/GJ) Izba Skarbowa w Warszawie uznała za prawidłowe stanowisko spółki wliczającej do kosztów uzyskania kary za niezrealizowanie zamówień. Spółka działała w branży hazardowej i nie zrealizowała określonego w umowie ramowej poziomu zakupów ze względu na zmianę otoczenia prawnego w Polsce. Podpisała umowę zakupu automatów w celu zakupu najlepszych urządzeń, których wprowadzenie na rynek znacznie zwiększyło jej przychody i udział w całym rynku hazardowym. Zmiana prawa regulującego działalność hazardową, której spółka nie mogła przewidzieć zawierając umowę, wymusiła na niej ograniczenie działalności związanej z urządzaniem gier na automatach. Sprzedający nałożył na nią karę umowną.
Izba skarbowa przychyliła się do stanowiska spółki i uznała, że kara ta nie mieści się w katalogu kar wyłączonych z kosztów uzyskania przychodu. Ponadto izba uznała, że kara spełnia wszystkie przesłanki, aby zaliczyć ją do kosztów uzyskania przychodu, mianowicie: wydatki są rzeczywiste, właściwie udokumentowane oraz poniesione przez podatnika w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodu.
Ewelina Majewska-Howis jest doradcą podatkowym
Czytaj również:
Zobacz serwis:
Koszty » Co można wrzucić w koszty » Kary i odszkodowania
