Czy koparki i bankowozy to samochody osobowe

W efekcie powstały wątpliwości, czy takie pojazdy specjalne jak koparka, pojazd pomocy drogowej czy bankowóz są objęte ograniczeniami przewidzianymi dla aut osobowych (patrz ramka).

Zgodnie z art. 4a pkt 9 ustawy o CIT za samochody osobowe dla celów tego podatku uważa się pojazdy samochodowe o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, konstrukcyjnie przeznaczone do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą, z wyjątkiem m.in. pojazdów, które mają otwartą część bagażową lub jeden rząd siedzeń oddzielony od części przeznaczonej do przewozu ładunku stałą przegrodą.

W przypadku samochodów osobowych nie są kosztem uzyskania przychodów:

- odpisy amortyzacyjne w części ustalonej od wartości samochodu w cenie nabycia lub w koszcie wytworzenia przewyższającej równowartość 20 tys. euro, przeliczonej na złote według kursu średniego NBP z dnia przekazania auta do używania (art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT, art. 23 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT);

- składki na ubezpieczenie w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej pozostaje równowartość 20 tys. euro w wartości samochodu przyjętej do celów ubezpieczenia – przeliczenie tego limitu na złote następuje według kursu sprzedaży walut obcych ogłaszanego przez NBP z dnia zawarcia umowy ubezpieczenia (art. 23 ust. 1 pkt 47 ustawy o PIT) bądź według kursu średniego NBP z dnia zawarcia umowy ubezpieczenia (art. 16 ust. 1 pkt 49 ustawy o CIT);

- wydatki z tytułu używania auta niewprowadzonego do ewidencji środków trwałych, w części przekraczającej kwotę wynikającą z pomnożenia liczby kilometrów faktycznego przebiegu pojazdu oraz stawki za jeden kilometr przebiegu (art. 16 ust. 1 pkt 51 ustawy o CIT, art. 23 ust. 1 pkt 46 ustawy o PIT); dla takich aut konieczne jest prowadzenie ewidencji przebiegu pojazdów.

Ponadto samochodów osobowych nie można objąć amortyzacją degresywną (art. 16k ust. 1 ustawy o CIT, art. 22k ust. 1 ustawy o PIT) ani też amortyzacją jednorazową (art. 16k ust. 7 ustawy o CIT, art. 22k ust. 7 ustawy o PIT).

Za pojazd inny niż osobowy (a więc ciężarowy) zgodnie z art. 4a pkt 9 lit. e) ustawy o CIT uważa się również pojazd samochodowy będący pojazdem specjalnym w rozumieniu przepisów prawa o ruchu drogowym o przeznaczeniu wymienionym w załączniku nr 9 do ustawy o podatku od towarów i usług. Analogiczne regulacje znajdują się w ustawie o PIT.

Ustawodawca nie zauważył jednak, że wspomniany załącznik został od 1 stycznia 2011 r. skreślony i zastąpiony załącznikiem do ustawy z 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o transporcie drogowym i, niestety, nie zmienił jednocześnie odwołań do załącznika nr 9 zawartych w ustawach o CIT i o PIT.

W nieobowiązującym już załączniku nr 9 do ustawy o VAT były wymienione następujące pojazdy:

- agregat elektryczny/spawalniczy,

- bankowóz,

- do prac wiertniczych,

- koparka, koparko-spycharka,

- ładowarka,

- do oczyszczania dróg,

- podnośnik do prac konserwacyjno-montażowych,

- pomocy drogowej,

- zimowego utrzymania dróg,

- żuraw samochodowy,

- pogrzebowy.

Niewątpliwie więc do 31 grudnia 2010 r. były one traktowane jako pojazdy ciężarowe.

Moim zdaniem od nowego roku – w rezultacie zaniedbań ustawodawcy – stały się one samochodami osobowymi.

Podatnik nie może bowiem sam, bez odpowiedniej zmiany w przepisach powoływać się na załącznik z ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o transporcie drogowym, choćby miał on takie samo brzmienie jak ten zawarty dotąd w ustawie o VAT.

Tak więc od 1 stycznia 2011 r. przedsiębiorca, który nabędzie koparkę lub pojazd pomocy drogowej, nie będzie mógł skorzystać np. z tzw. specjalnej jednorazowej amortyzacji przewidzianej dla małych podatników i firm rozpoczynających działalność, a gdy pojazdów tych używa na podstawie umowy najmu, powinien prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu.

Autorka jest doradcą podatkowym w D&K Edukacja Consulting sp. z o.o. w Białymstoku

- Jak wrzucić w koszty samochód osobowy

- Jednorazowa amortyzacja tylko dla ciężarówki

- Jak amortyzować samochód z homologacją ciężarową i ładownością 750 kg?

- Stare auta amortyzujemy od ceny zakupu

- Od limuzyny nie warto naliczać odpisów umorzeniowych