Zabrania tego art. 23 ust. 1 pkt 10 [link=http://akty-prawne.rp.pl/Dokumenty/Ustawy/2010/DU2010Nr%2051poz%20307a.asp]ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych[/link] (dalej ustawa o PIT).

Zgodnie z nim kosztem podatkowym nie jest wartość własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, a w spółkach cywilnych lub osobowych spółkach handlowych (czyli jawnych, partnerskich, komandytowych i komandytowo-akcyjnych) także małżonków i małoletnich dzieci wspólników.

[srodtytul]Rodzaj umowy bez znaczenia...[/srodtytul]

Przepisy ustawy o PIT nie definiują pojęcia „wartość pracy”. Organy podatkowe zgodnie jednak przyjmują, że obejmuje ono wartość wszelkiego rodzaju pracy świadczonej przez ściśle określone osoby (w tym małżonka podatnika) na rzecz zatrudniających je przedsiębiorców, niezależnie czy praca jest świadczona na podstawie umowy o pracę, umowy cywilnoprawnej czy też bez podstawy prawnej.

Nieważne zatem czy przedsiębiorca zatrudnia małżonka na etacie czy na zlecenie, poniesionych na to wydatków nie zaliczy do kosztów podatkowych. 

Potwierdza to m.in. [b]interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 15 lipca 2009 r. (ITPB1/415-362/09/DP)[/b]. Podatnik zawarł umowę-zlecenie z małżonkiem, któremu wypłacał wynagrodzenie wynikające z ustalonej stawki ryczałtowej. Izba stwierdziła, że wydatki z tytułu wynagrodzenia małżonka nie mogą stanowić dla przedsiębiorcy kosztów uzyskania przychodów. 

Podobnie, gdy do pracy w firmie przedsiębiorca angażuje swoje małoletnie dzieci. W tym wypadku również wypłaconego im wynagrodzenia nie zaliczy do kosztów. 

Czasami jednak wynagrodzenia wypłacone na podstawie umów cywilnoprawnych zawartych z małżonkiem pozwolą zwiększyć koszty podatkowe prowadzonej działalności. Zgodziła się na to Izba Skarbowa w Katowicach. 

[srodtytul]...choć nie w każdym przypadku[/srodtytul]

Z pytaniem zwrócił się podatnik, którego żona jest projektantką. Chciał podpisać z nią umowę o dzieło autorskie z przeniesieniem autorskich praw majątkowych na opracowanie schematów i prototypów nowych opraw oświetleniowych oraz wzorów graficznych niezbędnych do stworzenia nowych wersji katalogów informacyjno-reklamowych.

Zastanawiał się, czy wypłacone jej wynagrodzenie będzie mógł zaliczyć do kosztów podatkowych.

[b]Izba w interpretacji z 18 listopada 2010 r. (IBPBI/1/415-845/10/KB)[/b] zgodziła się na to. Jej zdaniem „wydatki poniesione na ten cel będą mogły stanowić koszty uzyskania przychodu prowadzonej przez wnioskodawcę pozarolniczej działalności gospodarczej, chyba że z zawartej pomiędzy małżonkami umowy (o pracę, cywilnoprawnej) będzie wynikać, iż właścicielem praw autorskich powstałych w związku z jej wykonaniem będzie wnioskodawca.

Zaprojektowanie przez żonę, jako projektantkę (artystkę), schematów, prototypów oraz wzorów graficznych, stanowiących przedmiot prawa autorskiego, nie będzie bowiem stanowiło (z ww. zastrzeżeniem) świadczenia własnej pracy na rzecz wnioskodawcy, o którym mowa w art. 23 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych” – czytamy w interpretacji.

Izba przypomniała, że wydatki poniesione w związku z nabyciem praw autorskich będą mogły być zaliczane do kosztów uzyskania przychodu bezpośrednio lub poprzez odpisy amortyzacyjne zależnie od tego, czy prawa te będą spełniały kryteria uznania ich za wartości niematerialne i prawne. 

Część przedsiębiorców, chcąc ominąć zakaz wynikający z art. 23 ust. 1 pkt 10 ustawy o PIT, szuka innych rozwiązań i decyduje się na zawarcie umowy o rozdzielności majątkowej, sądząc, że pozwoli to zaliczać wartość pracy małżonka do kosztów podatkowych.

[srodtytul]Intercyza w niczym nie pomoże[/srodtytul]

Fiskus się jednak na to nie zgadza. Przykładem jest interpretacja [b]Izby Skarbowej w Katowicach z 27 lipca 2010 r. (IBPBI/1/415-524/10/ESZ)[/b].

Podatnik prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą polegającą na wynajmie nieruchomości chciał zatrudnić żonę. Ponieważ przed zawarciem małżeństwa podpisany został akt notarialny, zawarta umowa o rozdzielności majątkowej, myślał, że może wypłacone jej wynagrodzenie zaliczyć do kosztów.

Izba się na to nie zgodziła. Z interpretacji wynika, że „wynagrodzenie wypłacane zatrudnionej przez wnioskodawcę małżonce nie może stanowić kosztów uzyskania przychodów prowadzonej przez niego działalności gospodarczej w myśl art. 23 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (...) istnienie rozdzielności majątkowej pomiędzy małżonkami jest (...) bez znaczenia.

Kryterium powyższego nie przewidział bowiem ustawodawca w treści art. 23 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych”.

Podobnie stwierdziła [b]Izba Skarbowa w Bydgoszczy w interpretacji z 3 grudnia 2009 r. (ITPB1/415-743/09/PSZ)[/b].

„Decydującą przesłanką powodującą niemożność uznania wartości pracy małżonka za wydatek mający wpływ na wysokość kosztów uzyskania przychodów podatnika jest fakt istnienia małżeństwa. Bez znaczenia jest natomiast rodzaj istniejącego między małżonkami ustroju majątkowego” – czytamy w piśmie organu podatkowego.

[srodtytul]Dwie odrębne firmy to nie przeszkoda[/srodtytul]

Problemów z rozliczaniem kosztów podatkowych nie będą mieli natomiast małżonkowie, którzy prowadzą odrębne firmy i świadczą dla siebie usługi. Potwierdziła to Izba Skarbowa w Bydgoszczy. Podatnik pytał, czy kosztem podatkowym jest wynagrodzenie (wynikające z faktur VAT) z tytułu świadczenia usług przez jego małżonkę (prowadzącą własną, odrębną pozarolniczą działalność gospodarczą) na jego rzecz (wykonującego odrębną działalność).

Jego zdaniem w sytuacji gdy małżonkowie działają jako dwaj niezależni przedsiębiorcy, bez łączenia się umową spółki, wynagrodzenie z tytułu usług świadczonych przez jednego małżonka na rzecz drugiego może być kosztem, jeżeli usługi te stanowiły wydatek poniesiony w celu osiągnięcia przychodów (lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów).

Izba potwierdziła jego stanowisko.

W [b]interpretacji z 10 września 2009 r. (ITPB1/415-538/09/TK)[/b] przyznała, że nie „znajduje tu zastosowania art. 23 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który wyłącza z kosztów wartość własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, a w razie prowadzenia działalności w formie spółki cywilnej lub osobowej spółki handlowej – także małżonków i małoletnich dzieci wspólników.

Przepis ten nie dotyczy bowiem zapłaty za usługę wykonaną »przez firmę małżonka« (przez małżonka prowadzącego odrębną działalność gospodarczą)”.

[ramka][b]Kosztem nie będzie pensja przedsiębiorcy[/b]

Ustawa o PIT w art. 23 ust. 1 pkt 10 zabrania zaliczania do kosztów podatkowych wartości pracy własnej podatnika.

„Wartość pracy własnej podatnika nie może pomniejszać dochodu podatnika podlegającego opodatkowaniu, skoro opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlega właśnie dochód, będący rezultatem pracy własnej podatnika” ([b]wyrok WSA we Wrocławiu z 26 maja 2010 r., I SA/Wr 116/10[/b]).

Ale uwaga! W przypadku spółek osobowych wynagrodzenie wypłacone wspólnikowi nie stanowi dla tego wspólnika kosztu uzyskania przychodów, jest natomiast kosztem dla pozostałych wspólników proporcjonalnie do ich udziałów w zysku spółki (co potwierdza [b]interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 21 października 2010 r., ITPB1/415-751/10/TK[/b]).[/ramka]

[ramka][b]Zakaz nie dotyczy rodziców[/b]

Brakiem możliwości zaliczenia do kosztów wynagrodzenia nie muszą się również martwić osoby angażujące do swoich firm rodziców. Przekonali się o tym dwaj bracia, którzy chcieli zatrudnić rodziców w prowadzonej przez siebie spółce cywilnej. Pytali, czy mogą zaliczyć do kosztów podatkowych wydatki na wypłatę im pensji.

Izba Skarbowa w Katowicach stwierdziła, że przepisy ustawy o PIT nie ograniczają możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej działalności gospodarczej wydatków rodziców wspólników, zatrudnionych na podstawie umów o pracę. Wyłączają z kategorii kosztów jedynie wartość pracy członków rodziny podatnika, takich jak małżonek i małoletnie dzieci.

Tym samym wynagrodzenia rodziców mogą być kosztem uzyskania przychodu. „W konsekwencji także wypłacane zatrudnionym rodzicom dodatkowe składniki wynagrodzenia (np. świadczenia urlopowe) mogą stanowić koszty uzyskania przychodu z tej działalności” – [b]interpretacja z 2 listopada 2009 r. (IBPB/I/ 1/415-668/09/KB).[/b][/ramka]

[srodtytul]PENSJA MAŁŻONKA WSPÓLNIKA TEŻ WYŁĄCZONA[/srodtytul]

[b]Tak samo jak przy jednoosobowej działalności gospodarczej również w przypadku spółek osobowych obowiązuje zakaz zaliczania do kosztów podatkowych wartości pracy małżonka i małoletnich dzieci wspólników. Co to dla nich oznacza w praktyce?[/b]

Tyle że jeśli w spółce zostanie zatrudniony małżonek jednego ze wspólników, to wypłacona mu pensja nie będzie kosztem uzyskania nie tylko dla tego wspólnika, z którym pozostaje w związku małżeńskim, ale również dla pozostałych wspólników.

To dlatego że art. 23 ust. 1 pkt 10 ustawy wyraźnie mówi o wspólnikach, nie o wspólniku. Stąd też wyłączenie z możliwości uznania za koszty wartości pracy małżonka jednego ze wspólników dotyczy wszystkich wspólników spółki.

Potwierdza to [b]interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 27 października 2009 r. (IBPBI/1/415-645/ 09/ZK)[/b].

Wynika z niej, że wartość wynagrodzenia żony jednego ze wspólników nie jest kosztem uzyskania przychodu spółki, a więc zarówno dla tego wspólnika, którego żona otrzymuje to wynagrodzenie, jak również dla drugiego wspólnika. 

Podobnie stwierdziły izby skarbowe: w Poznaniu [b](interpretacja z 20 maja 2010 r., ILPB1/415-283/10-2/KŁ) i w Bydgoszczy (interpretacja z 30 czerwca 2009 r., ITPB1/415-328/09/AK).[/b]

Warszawska Izba Skarbowa przypomniała, że „kosztami uzyskania przychodu będą (...) wydatki inne niż wynagrodzenie, ale związane z zatrudnieniem małżonka współwłaściciela spółki jawnej, do których zobowiązany jest pracodawca na mocy odrębnych przepisów w związku z wypłacaniem pracownikowi wynagrodzenia, tj. świadczenia na rzecz pracowników oraz świadczenia publicznoprawne, między innymi składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i wypadkowe finansowane przez pracodawcę” [b](interpretacja z 22 czerwca 2010 r., IPPB1/415-324/10-2/ES)[/b].

Ta zasada będzie stosowana również w pozostałych spółkach osobowych.

[i][b]Czytaj także:[/b]

[link=http://www.rp.pl/artykul/490591.html]Przedsiębiorca nie wrzuci w koszty wynagrodzenia dla żony[/link].

[b]Polecamy także serwisy:[/b]

[link=http://www.rp.pl/temat/55952.html]Co można wrzucić w koszty » Wynagrodzenia[/link],

[link=http://www.rp.pl/temat/158132.html]Podatki w firmie małżonków[/link].[/i]