Ustawodawca pozwala podatnikom na wybór innej formy opodatkowania niż zasady ogólne (gdzie podatek płaci się według skali ze stawkami 18 i 32 proc.). Aby taki wybór był skuteczny, muszą być spełnione określone w przepisach warunki.

Jednym z nich jest konieczność złożenia naczelnikowi urzędu skarbowego pisemnego oświadczenia, w którym podatnik informuje, w jaki sposób chce się rozliczać z uzyskiwanych przychodów (w zależności od rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej, poza skalą podatkową, w grę może wchodzić podatek liniowy, ryczałt ewidencjonowany lub karta podatkowa).

[srodtytul]Dwa terminy[/srodtytul]

Termin, w jakim takie oświadczenie powinien złożyć, zależy od tego, czy działalność rozpoczyna w danym roku podatkowym po raz pierwszy, czy też kontynuuje ją i jedynie chce zmienić sposób rozliczania się z uzyskiwanych z niej zysków.

Gdy w grę wchodzi zmiana dotychczasowej formy opodatkowania na inną (np. zasad ogólnych na stawkę liniową lub ryczałt), oświadczenie trzeba złożyć do 20 stycznia.

Terminu tego nie wolno przekroczyć. Jeśli podatnik spóźni się choćby o jeden dzień, nie będzie mógł skorzystać z wybranej przez siebie formy opodatkowania. Możliwe będzie to dopiero w kolejnym roku (pod warunkiem że złoży wtedy oświadczenie w terminie).

Jeśli natomiast podatnik dopiero zakłada firmę, oświadczenie o wyborze formy opodatkowania składa do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia działalności, jednak najpóźniej w dniu uzyskania pierwszego przychodu.

Co ma jednak zrobić podatnik, który złoży takie oświadczenie przed terminem, ale po kilku dniach stwierdzi, że wybrana przez niego forma rozliczeń z fiskusem nie jest tak atrakcyjna, jak mu się wydawało? Czy może zmienić zdanie?

[srodtytul]Przepisy milczą... [/srodtytul]

Ani w [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?n=1&id=346580]ustawie o PIT[/link], ani w [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=AD8D045B5C855ABA689254F16FDF49EC?id=77426]ustawie o zryczałtowanym podatku od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne[/link] nie ma przepisów, które zezwalałyby lub zabraniały podatnikom zmiany złożonego oświadczenia o wyborze formy opodatkowania.

W żadnym przepisie ustawodawca nie ogranicza podatnika co do możliwości wycofania oświadczenia o wyborze opodatkowania lub jego zmiany. Co więcej, skoro przepisy mówią, że podatnik może złożyć w odpowiednim terminie oświadczenie o wyborze formy opodatkowania innej niż zasady ogólne, to wydaje się, że również może takie oświadczenie wycofać.

[srodtytul]...ale pomaga praktyka organów...[/srodtytul]

Potwierdzają to coraz częściej organy podatkowe (choć nadal nie wszystkie). Przykładem jest [b]interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 2 lipca 2010 r. (ITPB1/415-375/ 10/TK). [/b]

Podatniczka rozpoczęła działalność 1 lutego. W jej imieniu 29 stycznia pełnomocnik złożył oświadczenie o wyborze opodatkowania zysków z tej działalności według zasad ogólnych. Natomiast 2 lutego złożył pismo z prośbą o wycofanie oświadczenia z 29 stycznia wraz z informacją, że podatniczka nie osiągnęła przychodu z działalności gospodarczej. W tym samym dniu złożył też oświadczenie o wyborze podatku liniowego jako formy rozliczania zysków z działalności gospodarczej.

Zdaniem izby, jeśli tylko pozostałe warunki uprawniające do opłacania podatku liniowego zostały spełnione, podatniczka może skorzystać z tej formy opodatkowania. Dlatego że nie uzyskała żadnego przychodu do czasu złożenia oświadczenia o wyborze formy opodatkowania podatkiem liniowym.

Tak samo uważała [b]Izba Skarbowa w Katowicach (interpretacja z 27 stycznia 2010 r., IBPBI/1/415-908/09/AP).[/b]

Wprawdzie tym razem pracownik urzędu skarbowego, w rozmowie telefonicznej, poinformował podatniczkę, że jej pismo jest nieskuteczne (najpierw złożyła oświadczenie o wyborze stawki liniowej a następnie wycofała je, wskazując, że nie uzyskała jeszcze żadnego przychodu z działalności gospodarczej, wobec czego chciałaby powrócić do rozliczania na zasadach ogólnych, według skali).

Na szczęście dla podatniczki izba skarbowa, do której wystąpiła z wnioskiem o interpretację, przyznała jej rację. Zdaniem izby podatniczka może wycofać złożone oświadczenie o wyborze opodatkowania do dnia uzyskania pierwszego przychodu (w przypadku działalności rozpoczętej w trakcie roku podatkowego).

Takie same wnioski wynikają z interpretacji [b]Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 7 kwietnia 2009 r. (ITPB1/415-64/09/ WM).[/b] Podatnik najpierw złożył w urzędzie skarbowym oświadczenie o rezygnacji z rozliczania się według skali podatkowej, a następnie w kolejnym piśmie poinformował naczelnika o wycofaniu wcześniejszego oświadczenia i o wyborze jako właściwej formy opodatkowania na dany rok skali podatkowej.

Izba nie miała zastrzeżeń do jego postępowania. Stwierdziła, że jeśli do 20 stycznia roku podatkowego, który to dzień jest ostatecznym terminem na wybór formy opodatkowania dla podatników kontynuujących działalność gospodarczą, podatnik nie dokonał wyboru podatku liniowego (bo wycofał złożone wcześniej oświadczenie), nie ma przeszkód, by dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkować według podstawowej formy opodatkowania działalności gospodarczej, jaką jest skala podatkowa.

[srodtytul]...oraz sądowa[/srodtytul]

Z pomocą podatnikom przychodzi również orzecznictwo sądów administracyjnych. Przykładem jest [b]wyrok WSA we Wrocławiu z 23 stycznia 2008 r. (I SA/Wr 1379/07)[/b]. Podatnik złożył oświadczenie o wyborze opodatkowania przychodów z działalności gospodarczej podatkiem liniowym.

Jednak przed uzyskaniem przychodu z działalności złożył w urzędzie skarbowym pismo wycofujące złożone wcześniej oświadczenie o wyborze stawki liniowej. Organy podatkowe stwierdziły, że nie miał prawa wycofać złożonego oświadczenia. Innego zdania był jednak sąd, który uwzględnił skargę podatnika.

Zdaniem sądu zbędne jest „szczególne unormowanie prawa podatnika do odstąpienia od dokonanego w oświadczeniu wyboru opodatkowania, jeżeli nastąpiło to w terminie do dnia uzyskania przez podatnika pierwszego przychodu z działalności gospodarczej.

Domniemanie racjonalności prawodawcy upoważnia do wniosku, że gdyby ustawodawca uznał za stosowne zabronić podatnikom możliwości zmiany oświadczenia o wyborze przewidzianego w art. 30c ustawy opodatkowania, mimo braku uzyskania pierwszego przychodu, niewątpliwie znalazłoby to swój wyraz w ustawie”.

W opinii WSA wycofując swoje oświadczenie o wyborze 19-proc. stawki liniowej w terminie przysługującym na taki wybór (czyli do uzyskania pierwszego przychodu), podatnik jedynie korzysta ze swojego prawa, „nie powodując żadnych ujemnych skutków w zakresie wolumenu wpływów z podatków czy ich płynności mających w ostatecznym rezultacie na celu ochronę interesu finansowego państwa” – wynika z uzasadnienia wyroku.

Również NSA, do którego trafiła skarga kasacyjna organów podatkowych, stwierdził, że podatnicy rozpoczynający działalność gospodarczą w ciągu roku podatkowego przed dniem uzyskania pierwszego przychodu mogą skutecznie wybrać właściwy sposób opodatkowania dochodów, nawet jeżeli oznacza to konieczność wycofania wcześniej złożonego oświadczenia [b](wyrok z 16 października 2009 r., II FSK 734/08).[/b]

[ramka][b]Co wynika z orzecznictwa

Nie tylko małżonkowie mogą zmienić zdanie[/b]

Uzasadniając wyrok dotyczący możliwości wycofania się z oświadczenia o wyborze formy opodatkowania, WSA we Wrocławiu posłużył się pewnym porównaniem. Odwołał się mianowicie do możliwości łącznego opodatkowania małżonków, która uzależniona jest m.in. od złożenia stosownego wniosku we wspólnym zeznaniu rocznym.

Termin złożenia zeznania rocznego upływa 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. „W związku z tym tylko do 30 kwietnia można złożyć oświadczenia o łącznym opodatkowaniu dochodów osiąganych przez małżonków.

Nie budzi wątpliwości (…), że do upływu tego dnia możliwa jest również zmiana tego oświadczenia – bez ograniczeń co do ilości zmian oraz bez wskazywania jakichkolwiek ich przyczyn. Po tej dacie złożenie nowego, zmienionego oświadczenia jest niedopuszczalne i prawnie nieskuteczne”.

W tej sytuacji zdaniem sądu stanowisko organów podatkowych zabraniające wycofania się ze złożonego oświadczenia o wyborze formy opodatkowania jest „pozbawione podstaw prawnych i stanowi o zbyt formalistycznym, niesprzyjającym budowaniu zaufania obywatela do organów państwa, podejściu”.[/ramka]

[ramka][b]Przy najmie inne terminy, ale zasady te same

Więcej czasu do namysłu[/b]

Wybór sposobu opodatkowania uzyskiwanych zysków mają również zarabiający na najmie.W tym jednak wypadku inne są terminy na złożenie oświadczenia. Dotyczą one jednak tylko podatników rozpoczynających osiąganie przychodów z najmu w trakcie roku podatkowego.

Składają oni pisemne oświadczenie o tym, że chcą opłacać ryczałt ewidencjonowany nie później niż do 20 dnia miesiąca następującego po tym miesiącu, w którym osiągnęli pierwszy przychód z tego tytułu. Jeżeli pierwszy przychód podatnik uzyska dopiero w grudniu roku podatkowego, to oświadczenie składa do końca roku podatkowego.

Mimo innych terminów dotyczących złożenia w trakcie roku oświadczenia o wyborze formy opodatkowania zysków z najmu zasady jego odwołania lub wycofania będą analogiczne do wcześniej omówionych. Taki podatnik również ma prawo zmienić zdanie.

Pamiętajmy przy tym, że przy działalności gospodarczej – gdy wynajmowane są nieruchomości – ryczałt nie wchodzi w grę. A to z uwagi na treść załącznika nr 2 do ustawy o zryczałtowanym podatku od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, który zawiera wykaz usług, których świadczenie wyłącza podatnika z opodatkowania ryczałtem (wśród nich wymienia usługi w zakresie wynajmowania nieruchomości na własny rachunek).[/ramka]

[b]Czytaj też artykuły:

- [link=http://www.rp.pl/artykul/56212,590289-Jaki-podatek-wybrac-w-2011-r-.html]Kiedy warto zmienić formę opodatkowania[/link]

- [link=http://www.rp.pl/artykul/56105,590749_W-2011-r--trudniej-o-ryczalt-.html]W 2011 r. trudniej o ryczałt[/link],

- [link=http://www.rp.pl/artykul/72896,590142_Liniowy-korzystny-tylko-dla-bogatych-singli.html]Liniowy korzystny tylko dla bogatych singli[/link],

- [link=http://www.rp.pl/artykul/56212,590145_Nie-zawsze-trzeba-czekac-rok--aby-wybrac-19-proc--stawke-.html]Nie zawsze trzeba czekać rok, aby wybrać 19-proc. stawkę[/link].[/b]

[ramka][b] Czytaj więcej [link=http://www.rp.pl/temat/56212.html]o wyborze formy opodatkowania[/link][/b][/ramka]