Jedną z form reklamy produktów leczniczych przez firmy farmaceutyczne jest przekazywanie upominków osobom uprawnionym do wystawiania recept i osobom prowadzącym obrót produktami leczniczymi.

[srodtytul]Co wynika z przepisów podatkowych[/srodtytul]

Zgodnie z ogólnymi zasadami określonymi w [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=3EC0892953EAF58605FEE453B6E7CBF6?id=115893]ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych[/link] podatnicy mogą zaliczać do kosztów uzyskania przychodów koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem wymienionych wyraźnie w ustawie.

Jeśli chodzi o przekazywanie kontrahentom upominków, kluczowe znaczenie ma art. 16 ust. 1 pkt 28, zgodnie z którym kosztami podatkowymi nie mogą być koszty reprezentacji, w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności i napojów, w tym alkoholowych.

Analiza wydatków na zakup upominków sprowadza się więc do ich kwalifikacji jako kosztów reprezentacyjnych (niebędących kosztami podatkowymi) albo reklamowych (będących takimi kosztami).

Kluczowe znaczenie ma więc rozróżnienie pojęć reprezentacji i reklamy. Ponieważ nie zostały zdefiniowane w prawie podatkowym, organy podatkowe odwołują się do ich definicji słownikowej.

Reprezentacją jest zatem „okazałość, wystawność w czyimś sposobie życia, związana ze stanowiskiem, pozycją społeczną”, a reklamą „rozpowszechnianie informacji o towarach, ich zaletach, wartości, miejscach, możliwościach nabycia” („Słownik języka polskiego PWN”, Warszawa 1999).

W praktyce organy podatkowe uznają przekazywanie upominków za reklamę będącą kosztem podatkowym, w przypadku gdy:

- mają one niską wartość jednostkową,

- są rozdawane masowo oraz

- są trwale opatrzone logo podatnika lub jego produktów (por. np.[b] interpretacje Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 30 marca 2009 r., ITPB3/423-2/09/AM, i z 16 grudnia 2009 r., ITPB3/423-560/09/PS).[/b]

[srodtytul]Co mówi prawo farmaceutyczne[/srodtytul]

Podatnicy z branży farmaceutycznej muszą mieć także na uwadze przepisy o reklamie produktów leczniczych zawarte w prawie farmaceutycznym.

Zgodnie z art. 52 tej ustawy reklamą produktu leczniczego jest działalność polegająca na informowaniu lub zachęcaniu do stosowania produktu leczniczego, mająca na celu zwiększenie: liczby przepisywanych recept, dostarczania, sprzedaży lub konsumpcji produktów leczniczych. Obejmuje ona w szczególności m.in. reklamę produktu leczniczego kierowaną do osób uprawnionych do wystawiania recept lub osób prowadzących obrót produktami leczniczymi czy też odwiedzanie osób uprawnionych do wystawiania recept lub osób prowadzących obrót produktami leczniczymi przez przedstawicieli handlowych lub medycznych.

Te przepisy wprowadzają zatem ustawową definicję reklamy dla branży farmaceutycznej. Mają także kluczowe znaczenie dla zaklasyfikowania poniesionych wydatków jako reklamy lub reprezentacji i w efekcie możliwości zaliczania ich do kosztów podatkowych.

Istotna jest tu treść art. 58 prawa farmaceutycznego, zgodnie z którym zabrania się kierowania do osób uprawnionych do wystawiania recept i osób prowadzących obrót produktami leczniczymi reklamy produktu leczniczego polegającej na wręczaniu, oferowaniu i obiecywaniu korzyści materialnych, prezentów i różnych ułatwień, nagród, wycieczek oraz organizowaniu i finansowaniu spotkań promujących produkty lecznicze, podczas których przejawy gościnności wykraczają poza główny cel tego spotkania.

Jednakże, co istotne, ten zakaz nie dotyczy dawania lub przyjmowania przedmiotów o wartości materialnej nieprzekraczającej 100 zł, związanych z praktyką medyczną lub farmaceutyczną, opatrzonych znakiem reklamującym daną firmę lub produkt leczniczy.

[srodtytul]Graniczne 100 zł[/srodtytul]

W tym świetle jedynie przekazanie upominku o wartości nieprzekracząjącej 100 zł będzie uznane za zgodne z prawem. Przez wartość upominku należy rozumieć koszt jego nabycia.

Ponadto konieczne jest wykazanie związku upominku z praktyką medyczną lub farmaceutyczną; chodzi tu głównie o sprzęt i wyposażenie medyczne (np. stetoskopy, ciśnieniomierze, termometry, fartuchy lekarskie itp.), czasopisma medyczne, ale także o sprzęt biurowy przydatny lekarzowi lub farmaceucie do wykonywania swoich obowiązków (np. kalendarze, długopisy, nośniki usb).

Warto także zaznaczyć, że aby mówić o funkcji reklamowej upominku, powinien być trwale opatrzony logo (np. w formie nadruku lub wytłoczenia).

Tego typu upominki nie powinny być traktowane jako nieuzasadniona korzyść majątkowa w rozumieniu ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych

Podsumowując, [b]organy podatkowe nie powinny kwestionować możliwości zaliczenia do kosztów podatkowych upominków, o ile spełnione są wskazane w prawie farmaceutycznym przesłanki. [/b]

Potwierdza to także niedawna korzystna dla firm farmaceutycznych [b]interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 19 stycznia 2010 r. (IPPB5/423-785/09-3/JC).[/b]

[i]Autorka jest doradcą podatkowym, partnerem w kancelarii Salans

Autor jest doradcą podatkowym w tej kancelarii[/i]