Biegły korzysta tylko ze zwolnienia podmiotowego

[b]– Czy biegły sądowy lekarz psychiatra, wydając opinię o stanie zdrowia na zlecenie sądu lub prokuratury, jest płatnikiem podatku VAT, nie mając zarejestrowanej żadnej działalności?

Czy opinia o stanie zdrowia pacjenta sporządzona dla sądu lub prokuratury przez lekarza jest usługą medyczną w rozumieniu Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług?[/b] – pyta czytelnik.

Od 1 stycznia 2010 r. przepisy nie pozostawiają już wątpliwości, że wynagrodzenie biegłego, będącego podatnikiem VAT, podwyższa się o ten podatek.

Wynika tak z nowego art. 2a [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=68381BE8BC06F9003E21CB6D5ECACC24?id=71688]dekretu z 26 października 1950 r. o należnościach świadków, biegłych i stron w postępowaniu sądowym (DzU z 1950 r. nr 49, poz. 445 ze zm.)[/link].

Wprowadziła go [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=335809]ustawa z 5 listopada 2009 r. (DzU z 2009 r. nr 221, poz. 1739)[/link].

Czy biegły jest podatnikiem VAT mimo niezarejestrowania działalności gospodarczej? Tak. I nie przeszkadza temu fakt, że w świetle art. 13 pkt 6 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=80474]ustawy o PIT[/link] źródłem przychodów biegłego nie jest działalność gospodarcza, tylko działalność wykonywana osobiście.

Potwierdził to [b]Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z 12 stycznia 2009 r. (I FPS 3/08): [/b]

„pomimo tego, iż czynności wykonywane przez biegłych sądowych wymienione zostały w art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie stanowiło to wystarczającej przesłanki do wyłączenia tych czynności z opodatkowania podatkiem od towarów i usług w oparciu o przepis art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT”.

Zdaniem NSA nie są spełnione przesłanki z art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT, które pozwoliłyby wyłączyć biegłego z VAT. Przede wszystkim nie dochodzi do przeniesienia odpowiedzialności na sąd za wyniki działania biegłego sądowego.

Biegły odpowiada osobiście za wykonane przez siebie czynności, niezależnie od tego, czy do określonych działań zobowiązał go sąd, czy inny organ.

Podobnie wypowiedział się wcześniej Trybunał Konstytucyjny ([b]wyrok z 12 czerwca 2008 r., K 50/05[/b]), orzekając o zgodności z konstytucją art. 15 ust. 3 pkt 3 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=172827]ustawy o VAT[/link].

Zdaniem Trybunału przepis ten nie może być odczytywany jako regulacja automatycznie wykluczająca z kręgu podatników VAT wszystkich, którzy wykonują czynności, o których mowa w art. 13 pkt 2 – 9 ustawy o PIT.

Dlatego czynności wykonywane przez biegłych sądowych nie są wyłączone z VAT, jeśli tylko są wykonywane w okolicznościach wskazujących na zamiar ich wykonywania w sposób częstotliwy.

„Jest to bowiem działalność gospodarcza, odpłatna, niewykazująca cech wskazanych w art. 15 ust. 3 pkt 3 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=172827]ustawy o VAT[/link], co wyłączałoby czynności biegłego z opodatkowania tym podatkiem” – stwierdził TK.

Czy opinia biegłego lekarza jest usługą medyczną w rozumieniu PKWiU? Pytanie czytelnika jest najprawdopodobniej podyktowane chęcią skorzystania ze zwolnienia z VAT przewidzianego właśnie dla usług medycznych.

Zgodnie z załącznikiem nr 4 do ustawy o VAT zwolnione z podatku są usługi w zakresie ochrony zdrowia i opieki społecznej, sklasyfikowane wyłącznie pod poz. 85 PKWiU, z wyłączeniem usług weterynaryjnych (PKWiU 85.2).

Również w załączniku nr 3 do ustawy o VAT, wprowadzającym stawkę 7 proc., przewidziane są tylko usługi w zakresie ochrony zdrowia i opieki społecznej sklasyfikowane pod poz. 85 PKWiU (nieobjęte zwolnieniem wynikającym z załącznika nr 4). W dziale tym nie ma wymienionych usług biegłych.

W razie wątpliwości czytelnik zawsze ma możliwość wystąpienia o wydanie klasyfikacji statystycznej do:

Ośrodka Standardów Klasyfikacyjnych Urzędu Statystycznego w Łodzi

ul. Suwalska 29

93-176 Łódź

tel. 042 683 92 70

faks 042 683 90 10

e-mail [mail=KlasyfikacjeUSLDZ@stat. gov.pl]KlasyfikacjeUSLDZ@stat. gov.pl[/mail]

Natomiast warto pamiętać o innej możliwości skorzystania ze zwolnienia z VAT, ze względu na wielkość obrotów. Po to, by z niego skorzystać, wartość sprzedaży podatnika w 2009 r. nie mogła przekroczyć 100 tys. zł (art. 113 ust. 1).

Taki sam roczny limit dotyczy podatnika rozpoczynającego dopiero wykonywanie czynności (art. 113 ust. 9). Jeżeli w trakcie roku wartość sprzedaży przekroczy 100 tys. zł, to zwolnienie traci moc w momencie przekroczenia tej kwoty.

Przeszkodą do skorzystania z tych zwolnień nie jest art. 113 ust. 13 pkt 2 ustawy o VAT, zgodnie z którym zwolnień ze względu na wielkość obrotów nie stosuje się do podatników świadczących usługi prawnicze oraz usługi w zakresie doradztwa.

Jak stwierdziła [b]Izba Skarbowa w Bydgoszczy w interpretacji z 30 grudnia 2009 r. (ITPP1/443-984/09/ MN): [/b]

„jeżeli usługi świadczone przez biegłego sądowego nie stanowią doradztwa, lecz tworzą jeden z dowodów mających istotne znaczenie w postępowaniu sądowym, należy uznać, że biegły może korzystać ze zwolnienia podmiotowego, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy”.