Biurko, szafa, regały, sprzęt komputerowy, kserokopiarka, telefon, stanowiące naszą własność, kompletne i zdatne do użytku, o przewidywanym okresie używania na potrzeby działalności gospodarczej dłuższym niż rok, są środkami trwałymi, co oznacza, że musimy je ująć w ewidencji środków trwałych i wydatki na ich zakup zaliczyć do kosztów poprzez odpisy amortyzacyjne. Przy czym możliwa jest ich jednorazowa amortyzacja (najwcześniej w miesiącu wprowadzenia składnika majątku do ewidencji) przy spełnieniu warunków, o których mowa w art. 22k ust. 7 ustawy o PIT, lub jeśli ich wartość początkowa (cena nabycia) nie przekracza 3500 zł, w każdym wypadku (w miesiącu oddania do używania lub następnym – art. 22f ust. 3 ustawy o PIT).

Jednorazowy odpis oznacza, że cały wydatek na nabycie zaliczamy od razu do kosztów firmy.

[srodtytul]Czasem lepiej mieć wyposażenie[/srodtytul]

W wypadku składników majątku o cenie nabycia nieprzekraczającej 3500 zł mamy też do wyboru drugą opcję: zgodnie z art. 22d ustawy o PIT możemy nie wpisywać ich do ewidencji środków trwałych, tylko potraktować jako wyposażenie i też od razu ująć cały wydatek na ich zakup w kosztach podatkowych w miesiącu oddania ich do używania (gdy ich wartość przekracza 1500 zł, muszą być wpisane do ewidencji wyposażenia). Efekt finansowy jest taki sam jak w wypadku jednorazowej amortyzacji.

Kiedy jednak takie rozwiązanie bardziej nam się opłaca niż uznanie zakupu za środek trwały? Przykładowo gdy na założenie firmy dostaliśmy wolną od podatku dotację z urzędu pracy czy z PFRON. Jeśli z tych pieniędzy sfinansujemy zakup środka trwałego, odpisy amortyzacyjne od niego (także te jednorazowe) nie będą kosztem uzyskania przychodu ze względu na ograniczenie przewidziane w art. 23 ust. 1 pkt 45 ustawy o PIT. Natomiast zakup wyposażenia pokrytego taką dotacją bez żadnych problemów rozliczymy w kosztach podatkowych (zob. np. [b]interpretacje Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 23 stycznia 2009 r., ITPB1/415-623/08/PSZ, i z 8 czerwca 2009 r., ITPB1/415-191/09/AK)[/b].

[srodtytul]Stary sprzęt może się przydać w działalności[/srodtytul]

Pamiętajmy, że do środków trwałych możemy zaliczyć nie tylko taki sprzęt, który specjalnie kupiliśmy na cele działalności, ale też taki, który wcześniej był przez nas nabyty i wykorzystywany do osobistych celów, a okazał się przydatny w firmie (np. komputer, regał, szafa). Jak ustalić jego wartość dla celów amortyzacji?

[wyimek][b]3500 zł[/b] - jeśli jednostkowa wartość biurowego sprzętu nie przekracza tej kwoty, możemy wydatek na jego zakup ująć bezpośrednio w kosztach jako wyposażenie lub jednorazowo zamortyzować[/wyimek]

Do takiej sytuacji odnosi się art. 22g ust. 8 ustawy o PIT. Przepis ten mówi, że jeżeli nie można ustalić ceny nabycia środków trwałych lub ich części nabytych przed dniem założenia ewidencji środków trwałych, ich wartość początkową przyjmuje się w wysokości wynikającej z wyceny podatnika, z uwzględnieniem cen rynkowych środków trwałych tego samego rodzaju z grudnia roku poprzedzającego rok założenia ewidencji oraz stanu i stopnia ich zużycia.

Innymi słowy wprowadzając do firmy składnik majątku zakupiony przed jej założeniem, powinniśmy ustalić jego aktualną wartość rynkową (z uwzględnieniem stopnia zużycia) i od niej naliczać odpisy. Chyba że mamy fakturę, rachunek czy inny dowód zakupu (np. umowę), z którego wynika pierwotna cena nabycia, wtedy powinniśmy przyjąć tę cenę. I to nawet jeśli jest ona zupełnie nieadekwatna do aktualnej wartości. Tak wynika z interpretacji organów podatkowych (zob. np. [b]pisma izb skarbowych: w Bydgoszczy z 12 czerwca 2009 r., ITPB1/415-436/ 09/TK, w Warszawie z 22 maja 2009 r., IPPB1/415-176/09-2/EC, w Poznaniu z 4 maja 2009 r., ILPB1/ 415-209/09-2/AA, w Katowicach z 10 marca 2009 r., IBPBI/1/415-1001/08/AP)[/b].

[ramka][b]Przykład[/b]

Pan X kupił w styczniu 2006 r. laptop za 7 tys. zł. Gdy w październiku 2009 r. założył firmę, uznał, że sprzęt ten przyda mu się w działalności jako środek trwały. Teraz laptop wart jest ok. 1000 zł. Ponieważ jednak pan X ma fakturę zakupu, może – w świetle interpretacji organów podatkowych – jako wartość początkową do celów amortyzacji przyjąć cenę jego nabycia, czyli 7 tys. zł. Co więcej może tę kwotę zaliczyć do kosztów w ramach jednorazowego odpisu amortyzacyjnego dokonanego zgodnie z art. 22k ust. 7 ustawy o PIT.

Gdyby pan X nie miał dowodu zakupu, byłoby to równoznaczne z tym, że nie może ustalić ceny nabycia laptopa. W takiej sytuacji powinien samodzielnie wycenić sprzęt z uwzględnieniem cen rynkowych z grudnia 2008 r. i według aktualnego stanu i stopnia zużycia. [/ramka]

A co w sytuacji, jeśli do działalności okaże się nam przydatna rzecz kupiona do osobistego użytku już w czasie, gdy prowadziliśmy firmę? Przepisy tego nie regulują. W praktyce przyjęte było, że w takim wypadku należy przez analogię stosować zasady wyceny wynikające z art. 22g ust. 8 ustawy o PIT. Lepiej jednak wówczas zwrócić się o indywidualną interpretację przepisów.

[ramka][b]Jaki PIT w razie sprzedaży[/b]

Tak jak możliwe jest wprowadzenie składnika majątku prywatnego do firmy, tak możliwe jest też przekazanie środka trwałego na cele osobiste. Takie przekazanie nie powoduje obowiązku wykazania przychodu z działalności gospodarczej ani korekty wcześniejszych odpisów amortyzacyjnych. Przychód może pojawić się dopiero w momencie ewentualnej sprzedaży. Sprzedaż składników majątku wykorzystywanych w działalności gospodarczej powoduje, że uzyskujemy przychód z tej działalności – nawet już po wycofaniu ich z firmy (chyba że minęło sześć lat, licząc od pierwszego dnia miesiąca następnego po wycofaniu, wtedy przychód już nie powstaje). Nie dotyczy to jednak nieruchomości „mieszkalnych” używanych na potrzeby działalności. Ich sprzedaż jest opodatkowana na takich samych zasadach jak mieszkań czy domów, które nigdy nie służyły prowadzeniu działalności gospodarczej. [/ramka]