Konkursy dla pracowników: z reguły skala, czasami ryczałt

Niekiedy nagroda może w ogóle być zwolniona z opodatkowania.

Ustawa o PIT nie definiuje pojęcia „konkurs”. Należy je więc rozumieć zgodnie z potocznym znaczeniem. Słownik języka polskiego opisuje konkurs jako „imprezę, przedsięwzięcie dające możność wyboru najlepszych wykonawców, autorów danych prac itp.; postępowanie mające na celu wybranie najlepszego kandydata na jakieś stanowisko”.

Przesłankami uznania za konkurs są zatem:

- element rywalizacji pozwalający na wyłonienie zwycięzców,

- wyłonienie zwycięzców przez komisję konkursową według ustalonych i obiektywnych kryteriów,

- istnienie regulaminu,

- ograniczona liczba zwycięzców oraz

- wydanie im nagród.

[srodtytul]Przychód ze stosunku pracy[/srodtytul]

Definicja przychodów ze stosunku pracy zawarta w ustawie o PIT jest otwarta i bardzo szeroka. Obejmuje bowiem nie tylko wynagrodzenie zasadnicze, premie i bonusy, ale także nieodpłatne świadczenia oraz świadczenia w naturze. Czy mieści się w niej wygrana w konkursie organizowanym przez pracodawcę dla zatrudnionych? Jeśli konkurs wiąże się z wynikami w pracy, wygrana jest dla uczestnika przychodem rozliczanym tak jak wynagrodzenie. Do takich konkursów należą z pewnością te, których celem jest mobilizacja do współzawodnictwa między poszczególnymi pracownikami na płaszczyźnie osiąganych przez nich wyników pracy (np. konkurs na najbardziej wydajnego pracownika w danym miesiącu). Współzawodnictwo w tym zakresie motywuje zatrudnionych do podnoszenia efektywności pracy. Wobec tego wartość nagrody, która w tym wypadku jest swoistym bonusem, stanowi przychód pozostający w związku ze stosunkiem pracy. Jest więc opodatkowana tak jak pozostałe składniki wynagrodzenia.

[srodtytul]Niższa stawka... [/srodtytul]

Jednak nie wszystkie nagrody w konkursach organizowanych przez pracodawcę dla zatrudnionych będą rozliczane tak jak wynagrodzenie za pracę. Przykładowo wygrana w konkursie sprawnościowym zorganizowanym przez pracodawcę w czasie spotkania czy wyjazdu integracyjnego. Powinna być opodatkowana na zasadach przewidzianych w art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT, tj. 10-proc. zryczałtowanym podatkiem. Do tego typu konkursów zaliczają się, moim zdaniem, także plastyczne czy muzyczne. Wydawane w nich nagrody nie powodują zwiększenia przychodu ze stosunku pracy.

Takie rozwiązanie jest korzystne nie tylko dlatego, że art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT przewiduje niższą stawkę podatku od tej, która ma zastosowanie do przychodów ze stosunku pracy. W niektórych sytuacjach nagrody są bowiem w ogóle zwolnione z PIT.

[srodtytul]...albo zwolnienie [/srodtytul]

Zgodnie z  art. 21 ust. 1 pkt 68  ustawy o PIT zwolnione są wygrane:

- w konkursach i grach organizowanych i emitowanych (ogłaszanych) przez środki masowego przekazu (prasa, radio i telewizja) oraz

- w konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu, a także nagrody związane ze sprzedażą premiową, jeżeli jednorazowa wartość tych wygranych lub nagród nie przekracza kwoty 760 zł.

Jeżeli zatem spełnione będą przesłanki z tego przepisu, to mimo przyznania nagrody pracownikowi pracodawca nie będzie miał obowiązku pobrania podatku od wygranej np. w zawodach sportowych.

[srodtytul]Fiskus za wyższym podatkiem [/srodtytul]

Inny pogląd zaprezentowała [b]Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 5 sierpnia 2008 r. (IPPB2/415-698/08-4/MG)[/b]. Uznała, że niezależnie od tego, czy konkurs ma związek z pracą, czy nie, jeżeli osobami uprawnionymi do wzięcia w nim udziału są tylko pracownicy, wartość nagrody stanowi przychód ze stosunku pracy. Zdaniem izby skarbowej „bez znaczenia jest fakt, że udział w konkursie nie pozostaje w żadnym związku z zakresem obowiązków wynikających ze stosunku pracy. Istotne jest, że otrzymane świadczenie pozostaje w ścisłym związku przyczynowo-skutkowym z łączącym ich z pracodawcą stosunkiem pracy. Gdyby nie ów stosunek pracy, pracownicy nie wzięliby udziału w konkursie i tym samym nie otrzymaliby przychodu z tytułu wygranej w konkursie”.

Jednocześnie izba skarbowa zgodziła się z podatnikiem, że opodatkowanie wygranych otrzymanych przez zatrudnionych 10-proc. zryczałtowanym PIT będzie możliwe pod warunkiem, że konkurs zostanie skierowany do szerszej grupy osób (np. pracownicy i kontrahenci spółki).

[ramka] [b]Zakład pracy rozlicza wygraną[/b]

Pracodawca przekazujący wygrane w konkursach pełni funkcję płatnika. Jeśli nagroda zwiększa przychód ze stosunku pracy, pracodawca, jako płatnik, obowiązany jest do pobrania zaliczki na podatek dochodowy obliczonej według skali podatkowej (18 lub 32 proc.). Przy nagrodzie rzeczowej pobrana od wartości wygranej zaliczka zmniejszy wynagrodzenie netto pracownika. Wartość nagrody zostanie wykazana w składanej przez płatnika deklaracji PIT-4R (oraz informacji PIT-11) łącznie z innymi przychodami ze stosunku pracy.

Inaczej kształtują się obowiązki płatnika, jeżeli wygrana w konkursie będzie opodatkowana 10-proc. zryczałtowanym PIT. Wtedy przekazuje kwoty zryczałtowanego podatku w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrał podatek, na rachunek urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania lub siedziby płatnika. Wysokość pobranego podatku musi też wykazać w rocznej deklaracji PIT-8AR.

Warto również pamiętać, że jeżeli przedmiotem opodatkowanej ryczałtem wygranej nie są pieniądze, pracownik, który ją otrzymał, musi wpłacić płatnikowi kwotę podatku jeszcze przed udostępnieniem wygranej.[/ramka]

[i]Autorka jest doradcą podatkowym w kancelarii Ożóg i Wspólnicy[/i]