Z ordynacji podatkowej wynika, że zobowiązanie podatkowe przed terminem płatności może być zabezpieczone na majątku podatnika, a w przypadku osób pozostających w związku małżeńskim także na majątku wspólnym. Jest to możliwe, gdy zachodzi uzasadniona obawa, że nie zostanie ono wykonane, a w szczególności gdy podatnik trwale nie uiszcza wymagalnych zobowiązań lub dokonuje czynności polegających na zbywaniu majątku, które mogą utrudnić lub udaremnić egzekucję.
Zabezpieczenia można dokonać również w toku postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej, przed wydaniem decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego, określającej wysokość zobowiązania podatkowego oraz określającej wysokość zwrotu podatku. W takim wypadku [b]organ podatkowy, na podstawie posiadanych danych co do wysokości podstawy opodatkowania, określa w decyzji o zabezpieczeniu przybliżoną kwotę zobowiązania podatkowego[/b] oraz kwotę odsetek za zwłokę należnych od tego zobowiązania na dzień wydania decyzji o zabezpieczeniu.
Zasady te stosuje się również do zabezpieczenia na majątku płatnika i inkasenta.
[srodtytul]Kiedy wygasa decyzja[/srodtytul]
Z art. 33a § 1 ordynacji podatkowej wynika, że decyzja o zabezpieczeniu wygasa:
- po upływie 14 dni od dnia doręczenia decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego;
- z dniem doręczenia decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego;
- z dniem doręczenia decyzji określającej wysokość zwrotu podatku.
Warto jednak pamiętać, że wygaśnięcie decyzji o zabezpieczeniu nie narusza zarządzenia zabezpieczenia wydanego na podstawie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
[srodtytul]W kilku formach[/srodtytul]
Zabezpieczenie wykonania decyzji nakładającej obowiązek podlegający wykonaniu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji lub wykonanie decyzji o zabezpieczeniu następuje w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Możliwe są też inne formy. Zgodnie z przepisami [b]zabezpieczenie wykonania decyzji następuje przez przyjęcie przez organ podatkowy, na wniosek strony, zabezpieczenia wykonania zobowiązania wynikającego z tej decyzji wraz z odsetkami za zwłokę,[/b] w formie gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej; poręczenia banku; weksla z poręczeniem wekslowym banku albo czeku potwierdzonego przez krajowy bank wystawcy czeku. Dopuszczalne jest też zabezpieczenie w formie zastawu rejestrowego na prawach z papierów wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa lub Narodowy Bank Polski – według ich wartości nominalnej; uznania kwoty na rachunku depozytowym organu podatkowego; a także pisemnego, nieodwołalnego upoważnienia organu podatkowego, potwierdzonego przez bank lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową, do wyłącznego dysponowania środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunku lokaty terminowej.
Pamiętajmy, że w razie złożenia wniosku o zabezpieczenie w jednej ze wspomnianych form zabezpieczenie w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, w zakresie objętym tym wnioskiem, może nastąpić po wydaniu postanowienia o odmowie przyjęcia zabezpieczenia.
Jeśli zaś wniosek o zabezpieczenie w jednej ze wspomnianych form złożymy po ustanowieniu zabezpieczenia w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, zakres zabezpieczenia ustanowionego w tym trybie uchyla się lub zmienia, w zakresie przyjętego zabezpieczenia.
[srodtytul]Mogą wpisać hipotekę...[/srodtytul]
W pewnych wypadkach Skarbowi Państwa i gminie przysługuje hipoteka przymusowa na wszystkich nieruchomościach podatnika, płatnika, inkasenta, następcy prawnego lub osób trzecich z tytułu zobowiązań podatkowych, a także z tytułu zaległości podatkowych w podatkach stanowiących ich dochód oraz odsetek za zwłokę od tych zaległości.
W zakresie zobowiązań podatkowych stanowiących dochód jednostki samorządu terytorialnego pobieranych przez urzędy skarbowe wniosek o wpis hipoteki przymusowej do sądu składa właściwy naczelnik urzędu skarbowego.
Przedmiotem hipoteki przymusowej może być:
- część ułamkowa nieruchomości, jeżeli stanowi udział podatnika;
- nieruchomość stanowiąca przedmiot współwłasności łącznej podatnika i jego małżonka;
- nieruchomość stanowiąca przedmiot współwłasności łącznej wspólników spółki cywilnej lub część ułamkowa nieruchomości stanowiąca udział wspólników spółki cywilnej – z tytułu zaległości podatkowych spółki.
Przedmiotem hipoteki przymusowej jest również: użytkowanie wieczyste; spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego; spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego; prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej oraz wierzytelność zabezpieczona hipoteką.
Warto wiedzieć, że organy podatkowe mogą występować z wnioskiem o założenie księgi wieczystej dla nieruchomości podatnika. Gdy przedmiot hipoteki przymusowej nie posiada księgi wieczystej, zabezpieczenie zobowiązań podatkowych dokonywane jest przez złożenie wniosku o wpis do zbioru dokumentów.
[srodtytul]... oraz żądać oświadczeń...[/srodtytul]
Urzędnicy mają też kolejne uprawnienie. Mogą wezwać podatnika do złożenia oświadczenia o nieruchomościach oraz prawach majątkowych, które mogą być przedmiotem hipoteki przymusowej, a także rzeczach ruchomych oraz zbywalnych prawach majątkowych, które mogą być przedmiotem zastawu skarbowego. Możliwość ta istnieje, gdy zachodzi uzasadniona obawa niewykonania zobowiązania podatkowego.
Oświadczenie składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania. Odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania nie podlega niepodanie szacunkowej wartości rzeczy lub praw majątkowych albo podanie wartości nieodpowiadającej rzeczywistej wartości ujawnionych rzeczy lub praw.
[srodtytul]... a także ustanowić zastaw skarbowy[/srodtytul]
Fiskusowi przysługuje też zastaw skarbowy na wszystkich będących własnością podatnika oraz stanowiących współwłasność łączną podatnika i jego małżonka rzeczach ruchomych oraz zbywalnych prawach majątkowych, [b]jeżeli wartość poszczególnych rzeczy lub praw wynosi w dniu ustanowienia zastawu co najmniej 11 tys. zł.[/b] Zastawem nie mogą być jednak obciążone rzeczy lub prawa majątkowe niepodlegające egzekucji oraz mogące być przedmiotem hipoteki.
Zastaw powstaje z dniem wpisu do rejestru zastawów skarbowych.[b] Jest on skuteczny wobec każdorazowego właściciela przedmiotu zastawu i ma pierwszeństwo przed jego wierzycielami osobistymi.[/b]
Zastaw skarbowy wygasa:
- z mocy prawa z dniem wygaśnięcia zobowiązania podatkowego albo
- z dniem wykreślenia wpisu z rejestru zastawów skarbowych albo
- z dniem egzekucyjnej sprzedaży przedmiotu zastawu.
[ramka][b]Uwaga[/b]
Podatnik może dowolnie wybrać formę lub formy zabezpieczenia.[/ramka]
[ramka][b]Ważne [/b]
Naczelnik urzędu skarbowego zawiadamia podatnika nie tylko o dokonaniu wpisu, ale i o wykreśleniu zastawu skarbowego.[/ramka]
