[b]Bank w drodze ugody umorzył mi odsetki karne od spłaconego kredytu w kwocie 5 tys. zł. Kwota ta odpowiadała ewentualnym odsetkom karnym, gdybym nie zrealizował planu spłat odsetek w dziesięciu ratach, jakie wyznaczył bank. Ponieważ zachowałem termin spłaty normalnie przysługujących odsetek, bank odstąpił od naliczania odsetek karnych, tzn. 5 tys. zł.

Czy umorzone odsetki są opodatkowane podatkiem dochodowym?[/b]

[b]Nie.[/b] W tej sytuacji umorzone odsetki nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Do przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym nie zalicza się środków finansowych uzyskanych z tytułu zawarcia umowy kredytu. Chociaż w takich przypadkach kredytobiorca otrzymuje do dyspozycji określoną kwotę pieniędzy, to jednak jest zobowiązany do jej zwrotu w określonym terminie wraz z odsetkami. Zmiana charakteru świadczenia uzyskanego w drodze kredytu następuje w przypadku jego umorzenia. Tylko zwolnienie dłużnika z całości lub części długu powoduje przyrost majątku.

Na gruncie prawa podatkowego umorzenie kredytu powoduje powstanie zobowiązania w podatku dochodowym.

Odsetki karne, czyli przypadające od nieterminowo regulowanych zobowiązań wynikających z umowy, należy rozpatrywać w zależności od treści umowy i sposobu ich naliczania. Jeżeli umowa kredytowa jednoznacznie określa zasady naliczania podwyższonych odsetek od nieterminowych spłat rat kredytu i wiąże nimi strony umowy, to odsetki te należy traktować w sposób analogiczny jak odsetki wymagalne.

Natomiast, jeżeli umowa kredytowa daje wierzycielowi jednostronne prawo, z którego może skorzystać lub nie, do naliczania podwyższonych odsetek od nieterminowych spłat kredytów, to odstąpienie przez wierzyciela od naliczania takich odsetek nie stanowi przysporzenia dla kredytobiorcy.

Także odstąpienie przez wierzyciela od dochodzenia od dłużnika odsetek należnych na podstawie art. 481 § 2 i 482 kodeksu cywilnego nie wywołuje skutków podatkowych, ponieważ przepisy te dają prawo dochodzenia ustawowych odsetek i to, że wierzyciel z tego prawa nie korzysta, nie skutkuje przysporzeniem u dłużnika.

W sytuacji opisanej przez czytelnika umorzenie przez bank odsetek karnych od kredytu w wyniku zawarcia ugody stanowi tylko zmianę warunków umowy o kredyt. Wobec tego nie powoduje powstania przychodu do opodatkowania u osoby spłacającej kredyt.

[i]Podstawa prawna:

– [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=80474]ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. DzU z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.)[/link].[/i]