Koszty inwestycji, co do zasady, powiększają wartość środka trwałego, więc są rozliczane poprzez odpisy amortyzacyjne. Do końca tego roku art. 23 ust. 1 pkt 35 ustawy o PIT mówi, że w sytuacji gdy doszło do zaprzestania prac i nie nastąpiło wytworzenie (ulepszenie) środka trwałego, poniesione wydatki nie mogą być kosztem uzyskania przychodów.
Kosztami zaniechanych inwestycji są te wydatki, które w razie ukończenia przedsięwzięcia uwzględnione byłyby w wartości początkowej środka trwałego. Są to koszty nie tylko bezpośrednio związane z wytworzeniem środka trwałego, ale również pośrednie, podwyższające jego wartość, takie jak: prowizje, odsetki, opłaty za specjalistyczne usługi.
W praktyce wątpliwości budziło to, jak należy traktować koszty inwestycji zaniechanej, lecz sprzedanej. Moim zdaniem w razie sprzedaży niedokończonej inwestycji poniesione wydatki powinny być kosztami podatkowymi (jeśli nie zachodzi inna przyczyna ich wyłączenia). Służą bowiem osiągnięciu przychodu ze sprzedaży. Nie jest to już koszt inwestycji zaniechanej, tylko koszt uzyskania przychodu ze sprzedaży danych składników majątku (nieskończonej inwestycji).
[srodtytul]Musi być związek z działalnością [/srodtytul]
Od 1 stycznia 2009 r. w przepisach nie ma już zakazu zaliczania do kosztów wydatków na zaniechane inwestycje. Oczywiście nie oznacza to, że takie wydatki zawsze będą kosztami podatkowymi. Nie można bowiem wykluczyć, że inwestycja od samego początku nie będzie miała związku z działalnością (lecz jest prowadzona np. dla korzyści osobistych podatnika). Tak więc przed zaliczeniem wydatków do kosztów każdorazowo musimy ocenić, czy były one ponoszone w celu uzyskania przychodów (zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów).
[ramka][b]Przykład [/b]
Firma X w 2009 r. podjęła prace zmierzające do budowy drogi wewnętrznej na posiadanych gruntach. Miało to usprawnić transport wewnętrzny. Poniosła wydatki na przygotowanie inwestycji, ostatecznie jednak zrezygnowała z wybudowania drogi (postanowiła ją bowiem przenieść w inne miejsce). Firma X dokonała formalnej likwidacji inwestycji, a poniesione na nią wydatki zaliczyła do kosztów. Inwestycja miała bowiem związek z działalnością. [/ramka]
[ramka][b]Przykład[/b]
Pan Kowalski, prowadzący działalność gospodarczą, rozpoczął budowę biura. Gdy budynek był już w stanie surowym zamkniętym, pan Kowalski zmienił pozwolenie na budowę (budynek mieszkalny) i przekazał inwestycję na potrzeby prywatne. Nie może zaliczyć wydatków do kosztów uzyskania przychodów.[/ramka]
[srodtytul]Po sprzedaży albo likwidacji[/srodtytul]
Do ustawy o PIT dodano art. 22 ust. 5e, który określa moment potrącenia w czasie kosztów zaniechanej inwestycji. Zależy to od tego, czy została zbyta, czy też nastąpiła jej likwidacja.
Po Nowym Roku nie powinno więc być już wątpliwości, że wydatki poniesione na inwestycję, której najpierw zaniechano, a później ją sprzedano (osiągając przychód), są podatkowymi kosztami.
Więcej wątpliwości może powstawać przy rozliczaniu kosztów inwestycji, które po ich zaniechaniu zostały (mają być) zlikwidowane. Urzędy uważają bowiem, że likwidacja oznacza tylko fizyczne zniszczenie danej rzeczy. W orzecznictwie pojęcie to interpretuje się szerzej, także jako rezygnację z używania.
[ramka][b]Przykład[/b]
Firma X budowała w 2009 r. biuro, zrezygnowała jednak z tej inwestycji. W tym samym roku sprzedała nieukończony budynek. Koszty tej inwestycji może potrącić w miesiącu jej sprzedaży.[/ramka]
[ramka][b]Co ze starymi przedsięwzięciami [/b]
Jak rozliczyć inwestycje, których zaniechaliśmy jeszcze przed zmianą przepisów? Nowelizacja nie zawiera żadnych przejściowych regulacji w tym zakresie. Zwróćmy jednak uwagę, że o możliwości zaliczenia wydatków do kosztów decydować będzie moment likwidacji (sprzedaży) inwestycji. Wtedy będziemy oceniać, czy są spełnione przesłanki zaliczenia ich do kosztów. Moim zdaniem oznacza to, że jeśli inwestycja zostanie zlikwidowana bądź sprzedana w 2009 r., to wydatki mogą być kosztem podatkowym, niezależnie od tego, kiedy została rozpoczęta i kiedy została zaniechana.
[b]Przykład[/b]
Firma X prowadziła od wiosny 2007 r. budowę biura. Zrezygnowała z inwestycji jesienią 2008 r. Formalnej jej likwidacji dokonała w styczniu 2009 r. Wydatki będzie mogła potrącić w kosztach stycznia. [/ramka]
