Przedsiębiorcy często mają wątpliwości, czy nieformalne zgłoszenie rejestracyjne VAT (a więc bez podania wszystkich danych do tego potrzebnych, nie na formularzu, lecz zwykłym lub firmowym papierze) uprawnia do zastosowania zero–procentowej stawki VAT przy wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów. Fiskus często im tego prawa odmawia. Czy słusznie?

[srodtytul]Kilka obowiązków[/srodtytul]

Ustawa o VAT w art. 97 ust. 1 nakłada na przedsiębiorców obowiązek zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego w zgłoszeniu rejestracyjnym o zamiarze rozpoczęcia wewnątrzwspólnotowych dostaw lub nabyć towarów (i to przed dniem ich dokonania). Z kolei podatnik VAT UE, który w zgłoszeniu rejestracyjnym nie poinformował, że zamierza rozpocząć dokonywanie wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów, zobowiązany jest do złożenia aktualizacji zgłoszenia rejestracyjnego (i to przed dniem dokonania pierwszej dostawy). Jeśli natomiast podatnik VAT UE zaprzestaje wewnątrzwspólnotowych dostaw lub nabyć towarów, jest zobowiązany na piśmie zgłosić ten fakt naczelnikowi urzędu skarbowego poprzez aktualizację zgłoszenia rejestracyjnego. Zgłoszenie składa w terminie 15 dni, licząc od dnia zaistnienia tej okoliczności.

[srodtytul]Urzędnicy mówią: nie[/srodtytul]

Zdarza się, że podatnicy dokonują zgłoszenia rejestracyjnego bądź aktualizacyjnego na zwykłym papierze lub na papierze firmowym. Pismo takie zawiera niezbędne dane (wymagane przepisami dla rejestracji czy aktualizacji zgłoszenia rejestracyjnego), tzn. NIP, numery identyfikacyjne kontrahentów, podpis podatnika i pieczęć firmową. Czy jednak takie nieformalne zgłoszenie wystarcza, aby podatnik mógł skorzystać z zerowej stawki VAT przy wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów? Organy podatkowe często uważają, że pismo to nie spełnia wymogów formalnej rejestracji. Zgłoszenie musi być bowiem dokonane na urzędowym formularzu. W konsekwencji przyjmują, że podatnik nie może korzystać z zerowej stawki VAT.

Postępowanie takie nie jest słuszne. Organy podatkowe badają formalną poprawność złożonego zawiadomienia w drodze czynności sprawdzających, określonych przepisami ordynacji podatkowej. Jeśli stwierdzą, że zawiadomienie o aktualizacji danych nie zostało wypełnione zgodnie z wymogami formalnymi, powinny zwrócić się do składającego deklarację (zawiadomienie) o złożenie niezbędnych wyjaśnień oraz o jego skorygowanie. Powinny też podać przyczyny, dla których uznają zawiadomienie za wypełnione nieprawidłowo.

[srodtytul]Potrzebne konsultacje[/srodtytul]

Ponieważ spełnienie wymogów formalnych zawiadomienia ma wpływ na prawo do zastosowania przez podatnika zero-procentowej stawki VAT, organy podatkowe powinny wezwać go do sprawdzenia prawidłowości złożonego zawiadomienia telefonicznie. Ordynacja podatkowa dopuszcza – w ramach czynności sprawdzających – wzywanie podatnika również telefonicznie lub telegraficznie (gdy wymaga tego ważny interes podatnika lub stan sprawy).

Jeśli podatnik przesłał do organu podatkowego pismo, które zawierało wszystkie konieczne informacje niezbędne do zawiadomienia organu podatkowego o planowanej pierwszej transakcji wewnątrzwspólnotowej i pismo to nie było złożone na urzędowym formularzu, to organ podatkowy powinien wezwać podatnika do wypełnienia formularza VAT-R/UE, zawierającego wszystkie te informacje, które przedstawił w piśmie przesłanym na druku firmowym.

[ramka][b]Gdy podatnik nie uzupełni braków we wniosku[/b]

Podatnika, który nie złożył zgłoszenia rejestracyjnego (aktualizacyjnego) na urzędowym formularzu, ale powiadomił organ podatkowy przed dokonaniem pierwszej dostawy wewnątrzwspólnotowej i pismo zawierało wszystkie dane wymagane w formularzu VAT-R/UE, nie można pozbawić prawa do zastosowania 0-procentowej stawki VAT. Fiskus musi najpierw wezwać go do uzupełnienia braków formalnych takiego zgłoszenia.

Potwierdza to orzecznictwo. W razie nieformalnego zgłoszenia rejestracyjnego (nie na przewidzianym przepisami formularzu) organy podatkowe powinny wezwać przedsiębiorcę do uzupełnienia braków formalnych, a nie od razu pozbawiać prawa do stosowania 0-proc. stawki VAT. Wynika tak m.in. z[b] wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 16 marca 2006 r. (III SA/Wa 2016/05).[/b] [/ramka]