Przedsiębiorcy posiadający nieruchomości często zastanawiają się, w którym momencie zaliczyć do kosztów podatkowych podatek od nieruchomości oraz opłaty za użytkowanie wieczyste gruntu. Załóżmy, że podatnik posiada grunt, na którym w danym roku podatkowym nie jest prowadzona żadna inwestycja. Mimo to podatek od nieruchomości i opłaty za użytkowanie powinny być kosztem podatkowym. Dlaczego? [b]Wydatek może być zaliczony do kosztów podatkowych, jeżeli istnieje związek z prowadzoną działalnością gospodarczą. [/b]Musi też występować możliwość osiągnięcia przychodu, a także zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodu. Taki związek powinien być szeroko rozumiany.

Daniny publicznoprawne to wydatki na utrzymanie nieruchomości. Są one ponoszone w celu zachowania lub zabezpieczenia źródła uzyskania przychodu, który potencjalnie wystąpi w następnych latach działalności. Dlatego są kosztami pośrednimi działalności.

[srodtytul]Daniny w trakcie budowy [/srodtytul]

Przedsiębiorca może też prowadzić inwestycję polegającą na budowie budynku, który w przyszłości będzie zaliczony do środków trwałych. Sądy i organy podatkowe twierdzą, że podatek od nieruchomości i opłata za wieczyste użytkowanie płacone w okresie budowy powinny zwiększać wartość początkową budynku (np. [b]wyrok WSA z 30 grudnia 2004 r., III SA/Wa 1750/04, czy interpretacje Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z 29 stycznia 2007 r., 1471/DPD1/423-153/06/DP, oraz Trzeciego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Radomiu z 6 grudnia 2006 r., 1473/731/KDO/423/6/06/JŻ[/b]). Nie wynika to jednak z przepisów podatkowych. Za koszt wytworzenia budynku uważa się bowiem wartość w cenie nabycia zużytych do wytworzenia środków trwałych: rzeczowych składników majątku i wykorzystanych usług obcych, kosztów wynagrodzeń za prace wraz z pochodnymi i inne koszty dające się zaliczyć do wartości wytworzonych środków trwałych.

[srodtytul]Koszty zarządu[/srodtytul]

Do kosztu wytworzenia nie zalicza się m.in. kosztów ogólnych zarządu. Przepisy nie definiują tego pojęcia. Przyjmuje się, że koszty ogólnego zarządu to te, które nie są związane z doprowadzeniem produktu do postaci i miejsca, w których znajduje się na dzień wyceny (produkt wytworzony). Podatek od nieruchomości i opłata za wieczyste użytkowanie nie służą wykonaniu środka trwałego, pomimo że niewątpliwie są kosztami niezbędnymi do poniesienia.

Również w rozumieniu ustawy o rachunkowości są one kosztami ogólnymi zarządu. Potwierdzają to [b]interpretacje podatkowe (m.in. Izby Skarbowej w Gdańsku z 15 lutego 1992 r., BI/005-1220/04, oraz Pomorskiego Urzędu Skarbowego z 28 czerwca 2006 r., DP/423-0069/06/AK)[/b].

Są także inne argumenty przemawiające za tym, że [b]wydatki te powinny być kosztami pośrednimi. Obowiązek poniesienia tych opłat jest niezależny od prowadzenia inwestycji.[/b] Ponadto są związane z majątkiem posiadanym przez podatnika, a więc są kosztem pośrednim działalności niepowiązanym z konkretnym przychodem.

Podstawą obliczenia podatku od nieruchomości jest powierzchnia budynku lub działki. Natomiast opłata za użytkowanie wieczyste uzależniona jest od wartości nieruchomości – a więc niezależnie od budynku. Argumentacja ta pojawia się również w interpretacjach organów podatkowych.

Przykładowo [b]Urząd Skarbowy w Tomaszowie Mazowieckim w interpretacji z 24 kwietnia 2007 r. (1471/DPR2/423-12/07/AB)[/b] uznał, że „podatek od nieruchomości stanowi element kosztów stałych, który z mocy prawa jednostka jest obowiązana uiszczać w związku z użytkowaniem nieruchomości”.

[srodtytul]Inwestycje mieszkaniowe[/srodtytul]

Również firmy z branży budowlanej, np. deweloperzy, mogą podatek od nieruchomości i opłaty za użytkowanie zaliczyć do kosztów podatkowych w dacie poniesienia. Dotyczą one całokształtu działalności i są ponoszone w celu utrzymania źródła przychodu. Trudno wskazać bezpośredni związek podatku czy opłat ponoszonych w latach poprzednich z przychodem ze sprzedaży mieszkań w 2008 r. lub z przychodem z czynszu. Tym bardziej że często na gruntach tych znajduje się miejsce zarządu spółki.

Dodatkowo, gdyby chcieć rozpoznać te wydatki jako koszty podatkowe w dacie sprzedaży lub wynajmu mieszkań, pojawia się pytanie o klucz alokacji, ponieważ cena poszczególnych lokali może ulec zmianie. Nie wiadomo również, czy wszystkie lokale zostaną sprzedane (wynajęte), a także kiedy rozpoznać jako koszt część związaną z lokalami wynajmowanymi – w dacie pierwszego czynszu czy w kolejnych okresach.

W tej sytuacji zastosowanie znajdą również wcześniej wspomniane argumenty. Tym bardziej że coraz przychylniejsze są też organy podatkowe. Pierwszy Mazowiecki Urząd Skarbowy w Warszawie we wspomnianym postanowieniu z 24 kwietnia 2007 r. stwierdził: „bez względu zatem, czy i kiedy nastąpi sprzedaż nieruchomości, wydatki (...) stanowią koszt uzyskania przychodu w momencie ich poniesienia”.

[i]Autorka jest radcą prawnym i doradcą podatkowym w MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy [/i]