Wprawdzie z przepisów to bezpośrednio nie wynika, ale organy podatkowe zgadzają się na takie manewry.

[srodtytul]Obniżka bez ograniczeń [/srodtytul]

Art. 22i ust. 5 ustawy o PIT oraz art. 16i ust. 5 ustawy o CIT mówią, że przedsiębiorcy mogą obniżać stawki z wykazu. Czy aż do zera, co oznacza faktyczne wstrzymanie amortyzacji podatkowej środka trwałego?

To, że można tak zrobić, wynika z [b]pisma Ministerstwa Finansów z 15 lipca 2003 r[/b]. (odpowiedź na pytanie „Rzeczpospolitej”, którą publikowaliśmy w DF z 24 lipca 2003 r.). Czytamy w nim: „obniżenie stawki z wykazu w trakcie roku podatkowego powinno nastąpić nie później niż w momencie dokonania pierwszego w danym roku odpisu amortyzacyjnego. W przypadku nieskorzystania ze wskazanego uprawnienia podatnik, dokonując odpisów amortyzacyjnych, faktycznie rezygnuje w danym roku podatkowym z obniżenia stawki. W takiej sytuacji podatnik może obniżać stawkę dopiero począwszy od pierwszego miesiąca (kwartału) lub na koniec każdego następnego roku podatkowego. Dotyczy to również przyjęcia maksymalnie obniżonej stawki i w konsekwencji niedokonywania w danym okresie odpisów amortyzacyjnych”.

Na maksymalną obniżkę zgodziła się też [b]Izba Skarbowa w Poznaniu w interpretacji z 2 września 2008 r. (ILPB3/423-334/08-4/ŁM)[/b]. Stwierdzono w niej: „wysokość obniżenia dla danego środka trwałego jest dowolna i pozostaje w gestii podatnika. (...) podatnik ma prawo obniżyć stawkę amortyzacyjną do poziomu 0 proc. Należy jednak zauważyć, że konsekwencją obniżenia stawki amortyzacyjnej do poziomu 0 proc. jest niedokonywanie w danym okresie odpisów amortyzacyjnych. Zatem wysokość obniżonej stawki amortyzacyjnej powinna być ustalona z uwzględnieniem okresu efektywnej użyteczności gospodarczej danego środka trwałego oraz zasad prowadzonej polityki podatkowej”.

[srodtytul]Kiedy powrót...[/srodtytul]

Przepisy nie precyzują też, kiedy można wrócić do wyższych stawek. Ministerstwo Finansów w piśmie z 9 czerwca 2004 r. (opisywane w DF z 17 czerwca 2004 r.) stwierdziło jednak: „Zmiana stawki (zmniejszenie bądź zwiększenie uprzednio obniżonej) może nastąpić od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego. Podatnik ma zatem możliwość stosowania różnych stawek amortyzacyjnych dla środków trwałych na każdy rok podatkowy”.

[srodtytul]...i do jakiej wysokości [/srodtytul]

Kolejna wątpliwość to wysokość stawki amortyzacji, którą stosujemy po wcześniejszej obniżce. Jak pisaliśmy w artykule „Stawkę amortyzacyjną można obniżyć, a potem podnieść” (DF z 23 marca 2006 r.), teoretycznie w grę wchodzą trzy możliwości:

1. ustalenie stawki w standardowej wysokości określonej w wykazie,

2. przyjęcie stawki na poprzednim poziomie (tj. powrót do stawek stosowanych przed ostatnią obniżką),

3. dowolne ustalenie stawki (tak aby jej wysokość nie przekroczyła poziomu określonego w wykazie).

Wydaje się, że ustawodawca chciał umożliwić przedsiębiorcom dowolne kształtowanie wysokości stawki, a ta z wykazu stanowi tylko górną granicę. Potwierdzają to też organy podatkowe. Jak czytamy w [b]interpretacji Izby Skarbowej w Poznaniu z 2 września 2008 r. (ILPB3/423-334/08-4/ŁM):[/b] „Podatnik może dokonać zmiany stawki – zmniejszenia bądź zwiększenia uprzednio obniżonej – począwszy od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego. Ma w tej sytuacji możliwość stosowania różnych stawek amortyzacyjnych dla środków trwałych na każdy rok podatkowy, z tym tylko zastrzeżeniem, aby stawki te nie były wyższe od stawek określonych w wykazie stawek amortyzacyjnych”.

Także w [b]interpretacji Izby Skarbowej w Warszawie z 27 sierpnia 2008 r. (IP-PB3-423-823/08-3/MW)[/b] stwierdzono: „podatnik ma prawo do podwyższenia uprzednio obniżonej stawki amortyzacyjnej, jednakże tylko w granicach wyznaczonych stawką wynikającą z wykazu stawek amortyzacyjnych. Podatnik ma zatem możliwość stosowania różnych stawek amortyzacyjnych dla środków trwałych na każdy rok podatkowy. Podstawowym warunkiem jest to, aby stawki te nie były wyższe od stawek określonych w wykazie. Wysokość obniżenia/podwyższenia stawki dla danego środka trwałego jest dowolna i pozostaje w gestii podatnika”.

[srodtytul]Czy można obniżyć podwyższone [/srodtytul]

Czy można dowolnie obniżyć stawki dla środków trwałych amortyzowanych z zastosowaniem współczynnika podwyższającego oraz czy po obniżce można wrócić do podwyższonych stawek? O to zapytała [b]Izbę Skarbową w Warszawie[/b] jedna ze spółek. Jak czytamy w [b]interpretacji z 27 sierpnia 2008 r. (IP-PB3-423-823/08-3/MW)[/b]: „obniżyć do dowolnego poziomu można jedynie stawki wskazane w wykazie stawek amortyzacyjnych. Natomiast podwyższoną stawkę amortyzacji można obniżyć jedynie do wysokości stawki podstawowej z wykazu, a nie do dowolnego poziomu. A zatem błędne jest stanowisko spółki, że jest ona uprawniona do obniżenia do dowolnego poziomu stawek amortyzacyjnych podwyższonych, jak również podwyższenia tak obniżonych stawek do wysokości nie wyższej niż stawki przewidziane w wykazie stawek amortyzacyjnych przemnożone przez współczynnik podwyższający”.

[ramka] [b]Bez wstecznej korekty [/b]

[b]Czy przedsiębiorca, który przeoczył możliwość obniżenia stawki amortyzacji, może wstecznie skorygować odpisy?[/b] Przepisy tego nie zabraniają. Jednak Ministerstwo Finansów w piśmie z 15 lipca 2003 r. (odpowiedź na pytanie „Rzeczpospolitej”, którą publikowaliśmy w DF z 24 lipca 2003 r.) stwierdziło: „nie ma możliwości korekty kosztów uzyskania przychodów i tym samym skorygowania złożonych deklaracji podatkowych o różnicę między sumą odpisów amortyzacyjnych obliczonych przy zastosowaniu stawki amortyzacyjnej obniżonej a sumą dokonanych uprzednio odpisów ustalonych w oparciu o nieobniżoną stawkę”.

Podobnie wypowiedziało się w piśmie z 26 czerwca 2003 r. dotyczącym wstecznej podwyżki. Czytamy w nim: „podwyższenie stawki z wykazu w trakcie roku podatkowego o współczynnik nie wyższy niż 2,0 powinno nastąpić nie później niż w momencie dokonania pierwszego w danym roku odpisu amortyzacyjnego. W przypadku nieskorzystania ze wskazanego uprawnienia podatnik, dokonując odpisów amortyzacyjnych, faktycznie rezygnuje w danym roku podatkowym z podwyższenia stawki. W takiej sytuacji podatnik może podwyższyć stawkę dopiero począwszy od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego. Zdaniem Ministerstwa Finansów nie ma również możliwości korekty kosztów uzyskania przychodów (...) o różnicę między sumą odpisów amortyzacyjnych obliczonych przy zastosowaniu stawki amortyzacyjnej podwyższonej o współczynnik a sumą dokonywanych uprzednio odpisów ustalonych w oparciu o niepodwyższoną stawkę”.[/ramka]