Transakcję należy oceniać całościowo, ponieważ z istoty cash poolingu wynika, że korzyści z nim związane mogą wystąpić w dowolnym roku trwania umowy.
Wynika tak z wyroku WSA w Krakowie z 26 lutego 2008 r. (I SA/Kr 540/07).
Spółka należąca do międzynarodowego koncernu była podmiotem powiązanym z firmami zagranicznymi. W ramach koncernu zawarta została umowa cash poolingu (na lata 2004 – 2005) W ramach tej umowy środki pieniężne były przekazywane na konto w banku zagranicznym. Konto należało formalnie do jednej z firm koncernu, jednak faktycznie znajdowały się na nim środki wszystkich firm uczestniczących w porozumieniu i każda ze spółek mogła z nich korzystać. Brak było porozumienia co do sposobu wzajemnego przekazywania zgromadzonych środków oraz zasad korzystania z nich przez uczestników.
Spór sprowadzał się do tego, czy art. 11 ustawy o CIT (mówiący o możliwości określania dodatkowego dochodu z transakcji między podmiotami powiązanymi) może być stosowany, jeśli zgodnie z ustaleniami między podmiotami powiązanymi strona osiągnęła w wybranym roku podatkowym przychody niższe od rynkowych. Organy podatkowe nie zweryfikowały przy tym, czy w całym okresie obowiązywania umowy suma osiągniętych przychodów odpowiadała wartości rynkowej. Sprawa trafiła do WSA.
Sąd stwierdził, że podział transakcji na dwie części dokonany przez organy podatkowe nie jest prawidłowy. Była to bowiem jedna umowa, która nie przyniosła spółce dochodu w 2004 r., jednak całościowa ocena powinna uwzględniać także dochody z roku 2005. Gdyby środków nie przekazano w 2004 r., nie byłoby możliwe korzystanie z dobrodziejstw umowy w następnym roku.
Organy podatkowe nie mogą wybiórczo traktować stanu faktycznego zaistniałego w sprawie, ponieważ przywileje związane z cash poolingiem mogą wystąpić w którymkolwiek roku.
Zespół Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte
Zgodnie z art. 11 ustawy o CIT dodatkowy dochód może być określony, jeśli w wyniku powiązań istniejących między stronami zostały ustalone warunki różniące się od tych, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, i w wyniku tego podmiot wykazuje niższy dochód do opodatkowania.
Ponieważ podatek jest rozliczany za okresy roczne, organy podatkowe przyjęły, że brak wynagrodzenia uzyskanego w wybranym roku oznacza, iż warunki transakcji odbiegają od rynkowych i można określić dodatkowy dochód z tej transakcji. Takie stanowisko budzi jednak wątpliwości. Podmioty niezależne często bowiem tak ustalają warunki transakcji, aby niższe przychody (wyższe koszty) w jednym roku podatkowym były efektywnie kompensowane wyższymi przychodami (niższymi kosztami) w kolejnych latach. Konsekwentnie art. 11 ustawy o CIT nie może być w takich wypadkach stosowany. Omawiany wyrok potwierdził, że badając rynkowość ustalonych warunków, należy brać pod uwagę cały okres transakcji. Wyrok ten dotyczył wykładni art. 11 ustawy o CIT mówiącego o dochodach z transakcji z podmiotami powiązanymi. Można go jednak pośrednio odnieść również do zagadnienia nieodpłatnych i częściowo odpłatnych świadczeń (art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT). Analogicznie więc należy przyjąć, że nie mamy do czynienia z nieodpłatnym świadczeniem, gdy np. umowa w jednym roku podatkowym przewiduje uzyskanie korzyści bez odpłatności, ale w kolejnych latach taka odpłatność za osiągane korzyści następuje.