Bez certyfikatu trzeba pobrać podatek

- Prezesem zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Polsce jest obcokrajowiec - obywatel Szwecji, który zarządza na zlecenie firmą w Holandii w ramach prowadzonej przez naszą spółkę działalności gospodarczej. Chcąc ustalić jego status podatkowy, poprosiliśmy go o dokument potwierdzający, że w swoim kraju płaci podatki jako osoba fizyczna lub przedsiębiorca. Nie wiemy bowiem, czy musimy odprowadzać za niego podatek w Polsce. Próbujemy więc ustalić jego rezydencję podatkową. Czy dobrze?

- pyta czytelniczka DF.

TAK - Certyfikat rezydencji uzyskany od osoby zagranicznej pozwoliłby ustalić, z kim polska spółka współpracuje: z osobą fizyczną czy z firmą prowadzoną przez osobę fizyczną, oraz w którym państwie ma ona miejsce zamieszkania lub siedzibę swojego przedsiębiorstwa, a w rezultacie jaką umowę międzynarodową o unikaniu podwójnego opodatkowania należałoby zastosować. Trzeba bowiem w tej sytuacji ustalić nie tylko status cudzoziemca, ale i jego miejsce zamieszkania oraz faktycznego świadczenia pracy. Z pytania wynika, że wykonuje on działalność osobiście na terenie Polski i Holandii. Należy najpierw rozważyć, czy nie jest on polskim rezydentem.

Za osobę mającą miejsce zamieszkania w Polsce uważa się osobę fizyczną, która posiada tu centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub przebywa w naszym kraju dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. Wynika tak z art. 3 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (updof). Takie osoby fizyczne podlegają obowiązkowi podatkowemu w Polsce od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na to, gdzie je uzyskały (tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy). Płatnikiem podatku jest w tej sytuacji spółka - firma z siedzibą w Polsce, wypłacająca wynagrodzenie z działalności wykonywanej osobiście, czyli z tytułu powołania do składu zarządu i z tytułu umowy o zarządzanie spółką w Holandii. Spółka oblicza zatem za takiego obcokrajowca, pobiera i odprowadza zaliczki na podatek dochodowy w Polsce zgodnie z art. 41 updof. Obcokrajowiec jako polski rezydent musi natomiast złożyć do 30 kwietnia następującego roku w urzędzie skarbowym właściwym dla swojego miejsca zamieszkania zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym.

Jeżeli obcokrajowiec nie posiada w Polsce ośrodka interesów życiowych i przebywa w naszym kraju nie więcej niż 183 dni w roku podatkowym, nie ma tu miejsca zamieszkania. Nie jest polskim rezydentem nawet wtedy, gdy przebywa w Polsce powyżej 183 dni w roku, ale dostarczy polskiej spółce zaświadczenie o miejscu zamieszkania, tzw. certyfikat rezydencji wystawiony przez szwedzki organ podatkowy. Podlega on wtedy opodatkowaniu w Polsce tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terenie naszego państwa (tzw. ograniczony obowiązek podatkowy). Według art. 3 ust. 2b updof za dochody (przychody) osiągane na terytorium Polski uważa się m.in. dochody z działalności wykonywanej tu osobiście bez względu na to, gdzie następuje wypłata wynagrodzenia.

Skoro obcokrajowiec jest prezesem polskiej spółki i nie jest jej pracownikiem, to swoją funkcję pełni na podstawie aktu powołania. Przychody otrzymywane przez osoby niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych i innych organów stanowiących osób prawnych, zaliczane są do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 13 pkt 7 updof.

Tryb opodatkowania dochodów z tego źródła reguluje art. 29 ust. 1 pkt 1 updof, zgodnie z którym polska spółka pobiera 20-proc. ryczałt. Przy opodatkowaniu tego rodzaju dochodów trzeba jednak uwzględnić przepisy odpowiedniej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania w tym wypadku zawartej między Polską i Szwecją (z 19 listopada 2004 r., opubl. w DzU z 2006 r. nr 26, poz. 193). Wedle jej art. 16 wynagrodzenia dyrektorów i inne podobne wypłaty, które osoba mająca miejsce zamieszkania w jednym państwie otrzymuje z tytułu członkostwa w radzie zarządzającej spółki mającej siedzibę w drugim państwie, mogą być opodatkowane w tym drugim państwie. Wynika z tego, że wynagrodzenia za udział w zarządzie polskiej spółki podlegają opodatkowaniu w Polsce. Dla tej kategorii dochodów umowa międzynarodowa nie wprowadziła innej stawki podatkowej ani w inny sposób nie ograniczyła prawa Polski do opodatkowania. Zatem na polskiej spółce ciąży obowiązek obliczenia i poboru 20 proc. ryczałtu od przychodów tej osoby.

Jeśli polska spółka płaci cudzoziemcowi za zarządzanie firmą w Holandii na podstawie umowy cywilnoprawnej, to sposób opodatkowania dochodów z tej umowy zależy od tego, gdzie rzeczywiście wykonuje on czynności zarządzania. Jeżeli w Holandii, to polska spółka nie potrąca podatku od wypłaconego mu z tego tytułu wynagrodzenia. A to dlatego, że dochód uzyskany przez cudzoziemca z działalności wykonywanej osobiście poza Polską nie podlega opodatkowaniu w naszym kraju.

Gdy czynności zarządu firmą holenderską są wykonywane w Polsce, wówczas polska firma nie ma obowiązku poboru 20-proc. podatku pod warunkiem, że menedżer przedstawi certyfikat rezydencji potwierdzający jego zamieszkiwanie na terytorium Szwecji. Bowiem w świetle art. 14 polsko-szwedzkiej umowy dochody, które osoba mająca miejsce zamieszkania w Szwecji osiąga z wykonywania wolnego zawodu albo innej działalności o samodzielnym charakterze, podlegają opodatkowaniu tylko w Szwecji, chyba że osoba ta posiada stałą placówkę w Polsce w celu wykonywania swej działalności. Jeżeli tak, to wówczas dochód może być opodatkowany w Polsce, jednak tylko w takim zakresie, w jakim może być przypisany tej stałej placówce. Obowiązek opodatkowania dochodu uzyskanego przez stałą placówkę spoczywa na osobie zagranicznej, a nie polskiej spółce.

Jeżeli obcokrajowiec wykonuje czynności zarządzania holenderską firmą na terytorium Holandii w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, ale zarejestrowanej w Szwecji lub w innym kraju niż Polska, jego zysk jest opodatkowany w tym kraju, gdzie przedsiębiorstwo ma siedzibę lub zarząd, chyba że w drugim państwie prowadzi działalność gospodarczą w formie zakładu, czyli stałej placówki. W takiej sytuacji dochody zakładu mieszczącego się w danym państwie są opodatkowane w tym państwie. Obowiązek opodatkowania dochodu spoczywa na zagranicznym zakładzie, a nie na polskiej spółce, która daną pracę zleciła. Mówi o tym art. 7 polsko-szwedzkiej umowy.

Autorka jest doradcą podatkowym