Nie stanowi kosztu podatkowego strata wynikająca z tego, że nie można dalej amortyzować nakładów na najęty lokal, poczynionych jako inwestycja w obcym środku trwałym, która zaistniała w związku z wcześniejszym rozwiązaniem umowy najmu - orzekł WSA w Gdańsku w wyroku z 6 czerwca br. (I SA/Gd 114/07).
Spółka uznała, że w wypadku przedterminowego rozwiązania umowy najmu lokalu niezamortyzowane nakłady może zaliczyć - jako stratę -do kosztów uzyskania przychodów. Zdaniem organów podatkowych inwestycja w obcym środku trwałym może być rozliczona jedynie przez amortyzację. Natomiast powstała w wyniku niezakończonego procesu amortyzacji strata nie może być kosztem, ponieważ nie jest powiązana z przychodem. Ponadto, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie zalicza się w koszty podatkowe strat powstałych w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli środki te utraciły przydatność na skutek zmiany rodzaju działalności.
W skardze do WSA spółka argumentowała, że to, czy dany wydatek jest związany z przychodem, oceniać należy w chwili jego poniesienia, a nie w momencie utraty środka trwałego. Powołany przepis nie ma natomiast zastosowania w tej sprawie, ponieważ dotyczy wyłącznie likwidacji składnika majątku wskutek zmiany działalności. Każda inna likwidacja pozwala na zaliczenie straty w koszty. Sąd podzielił jednak stanowisko organów podatkowych. W wyroku stwierdził, że wydatek może stanowić koszt podatkowy wyłącznie w okresie, w jakim pozostaje w związku przyczynowo-skutkowym z uzyskiwanym przychodem. W momencie rozwiązania umowy najmu przestaje spełniać tę przesłankę.
Pogląd WSA dotyczący skutków utraty związku wydatku z przychodem może budzić wątpliwości. Wydatek inwestycyjny jest ponoszony w celu uzyskania przychodów, czyli wywołania zdarzeń przyszłych. To koszt działalności gospodarczej, którego związek z przychodem jest oceniany w chwili jego poniesienia. Zawarcie i rozwiązanie umowy najmu było częścią działalności gospodarczej spółki nastawionej na osiągnięcie zysku. Zaistnienie związku przyczynowo-skutkowego wydatku z przychodami należy oceniać w momencie jego ponoszenia. Wtedy przedsiębiorca decyduje o podjęciu określonych działań w celu uzyskania przychodów.
Za nietrafne należy także uznać odwołanie się do art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Z treści przepisu wynika, że likwidacja, z powodu której nie można już danego środka trwałego dalej amortyzować, powoduje pojawienie się straty w wysokości równej niezamortyzowanym wydatkom. O ile likwidacja ta nie wiąże się ze zmianą rodzaju działalności (czego organy podatkowe nie wykazały), nie ma przeszkód, by zaliczyć tę stratę do kosztów. Obowiązuje bowiem zasada, że wydatek niewyłączony wprost z kosztów może być do nich zaliczony.
Na poparcie powyższych argumentów warto przytoczyć stanowisko WSA we Wrocławiu w wyroku z 13 marca 2007 r. (I SA/Wr 53/07). Sąd uznał, że jeżeli podatnik traci władztwo nad środkiem trwałym (na który poczynił nakłady) z innych przyczyn niż zmiana rodzaju działalności, to nie można zakładać, że powstała w ten sposób strata nie stanowi kosztu podatkowego. Podobnie uważa Izba Skarbowa w Warszawie (interpretacja z 20 lutego 2004 r., PD-005U-21/EJ/04). Jak natomiast podkreśliła Izba Skarbowa w Gdańsku w interpretacji z 23 maja 2006 r. (BI/4117-0017/06), o zaliczeniu w poczet kosztów wydatków związanych z wynajmowaniem mieszkania decyduje przede wszystkim ich związek z uzyskanym przychodem i ustalenie, czy mogły się przyczynić do jego osiągnięcia.
