- Małżonkowie wydzierżawili spółce z o.o. (w której jeden z nich jest udziałowcem i prezesem zarządu) obiekt budowlany, na którym prowadzona jest działalność gospodarcza. Dzierżawca (spółka z o.o.) miał płacić czynsz, a oprócz tego zobowiązał się ponosić koszty zużywanej energii, ogrzewania, wody oraz ubezpieczenia przedmiotu dzierżawy. Na czynsz wystawiany był rachunek, ale spółka nie regulowała swoich zobowiązań. Dzierżawiony obiekt się spalił. Odszkodowanie - na podstawie decyzji wydanej przez ubezpieczyciela na imię spółki - wpłynęło na konto spółki, a następnie zostało wypłacone właścicielom nieruchomości na ich konto bankowe. Czy jest ono przychodem spółki, czy właścicieli nieruchomości? Czy niezapłacony przez spółkę czynsz dzierżawny jest jej kosztem uzyskania przychodu?
Podstawowe znaczenie dla określenia, kto uzyskuje przychód z ubezpieczenia (spółka czy małżonkowie), ma ustalenie, kto został wskazany w umowie ubezpieczenia jako uprawniony do otrzymania sumy ubezpieczeniowej. To on bowiem uzyskuje przychód. Jeśli zatem jako podmiot uprawniony do odszkodowania została wskazana spółka - to ona uzyskuje przychód. Jeśli byli to małżonkowie - to przychód powstaje po ich stronie, a przekazanie pieniędzy ze spółki do udziałowców to czynność techniczna.
Gdy do odszkodowania uprawniona jest spółka, a pieniądze te są później przekazywane wspólnikom, to ważne jest, czy istnieje podstawa prawna takiego przekazania. Spółka z o.o. jest przecież odrębnym podmiotem od swoich udziałowców. Ma odrębny kapitał. Kwoty przez nią otrzymywane (do otrzymania których jest uprawniona) nie są pieniędzmi udziałowców. Każde przekazanie środków między spółką a wspólnikami powinno mieć stosowną podstawę prawną. W najbardziej niekorzystnym wariancie może się okazać, że przychód osiągnie zarówno spółka (otrzymane pieniądze), jak i wspólnicy (otrzymane pieniądze bez wyraźnego tytułu prawnego), ale wypłacone pieniądze nie będą kosztem dla spółki (jako jednostronne świadczenie na rzecz udziałowców).
Koszt dzierżawny został poniesiony przez spółkę. Została ona bowiem, zgodnie z umową, nim obciążona. Fakt niezapłacenia tych kosztów nie ma znaczenia dla możliwości zaliczenia ich do kosztów podatkowych. Okoliczność, że spółka nie wypłaciła wynajmującym czynszu, nie jest istotna dla możliwości zaliczenia kosztów czynszu do kosztów podatkowych. Art. 16 ust. 1 pkt 57 updof nie obejmuje bowiem tego rodzaju płatności (czynszowych), których niezapłacenie powoduje niemożność ich zaliczenia do kosztów.
