Każdy organizator konkursu lub loterii musi sprawdzić, czy wręczane nagrody są opodatkowane. Jeśli tak, to staje się płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych. Musi więc, przed wydaniem wygranej rzeczowej, pobrać podatek od zwycięzcy i wpłacić go do urzędu (do 20 dnia następnego miesiąca). Gdy nagrodą są pieniądze, sytuacja jest prostsza, ponieważ podatek może być potrącony z wypłacanej kwoty.

Organizator konkursu nie musi już składać miesięcznej deklaracji o wygranych. Wartość wpłaconego wcześniej do urzędu podatku wykazywana jest dopiero po zakończeniu roku w formularzu PIT-8AR.

Wygrane w konkursach, grach i zakładach wzajemnych oraz nagrody związane ze sprzedażą premiową opodatkowane są w formie zryczałtowanej. Nie łączy się więc ich z innymi dochodami, a nawet nie trzeba wykazywać w zeznaniu podatkowym. Także stawka jest korzystniejsza niż w wypadku dochodów opodatkowanych na zasadach ogólnych, wynosi bowiem tylko 10 proc. W ten sposób rozliczane są jednak wygrane uzyskane na terytorium Polski.

W wypadku nagród z zagranicy trzeba sprawdzić postanowienia odpowiedniej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Jeśli wynika z niej, że jest to dochód opodatkowany w Polsce, to trzeba go połączyć z pozostałymi i opodatkować według skali. Potwierdza to m.in. interpretacja Urzędu Skarbowego w Lesznie z 17 maja 2006 r. (PD-IB-415-11/06). Uznano w niej, że osoba mająca miejsce zamieszkania w Polsce musi wykazać w zeznaniu podatkowym wygraną w grze losowej na Ukrainie i opodatkować ją według skali. Wartość nagrody trzeba ustalić zgodnie z art. 11 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej updof). Przepis ten mówi, że przychody w walutach obcych przelicza się na złote według kursów z dnia otrzymania lub postawienia do dyspozycji podatnika, ogłoszonych przez bank, z którego usług korzystał podatnik i mających zastosowanie przy kupnie walut. Jeżeli podatnik nie korzysta z usług banku, przychody przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych z dnia uzyskania przychodów, ogłoszonego przez NBP.

Nie od wszystkich wygranych płatnicy muszą pobierać podatek. Zwolnione - bez względu na wysokość - są wygrane w kasynach gry, wideoloteriach, grach na automatach, grach na automatach o niskich wygranych oraz grach w bingo (pieniężne i fantowe) urządzanych i prowadzonych przez uprawniony podmiot na podstawie przepisów o grach i zakładach wzajemnych.

Limity obowiązują natomiast przy wygranych w grach liczbowych, loteriach pieniężnych, grze telebingo, zakładach wzajemnych, loteriach promocyjnych, loteriach audioteksowych i loteriach fantowych urządzanych i prowadzonych przez uprawniony podmiot na podstawie przepisów o grach i zakładach wzajemnych. Są one zwolnione od podatku, jeżeli ich jednorazowa wartość nie przekracza 2280 złotych. Jeśli jest wyższa, to podatek trzeba odprowadzić od całej wartości nagrody (a nie tylko nadwyżki ponad tę kwotę). Prowadzi to do absurdalnej sytuacji: osoba, która wygra np. w loterii liczbowej 2200 zł, otrzyma więcej niż ta, która zdobędzie 2300 zł. W tej drugiej sytuacji organizator musi bowiem potrącić 10-proc. podatek, który wyniesie 230 zł.

Do wysokości limitu zwolnione są też wygrane w konkursach i grach organizowanych i emitowanych (ogłaszanych) przez środki masowego przekazu (prasa, radio i telewizja) oraz konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu, a także nagrody związane ze sprzedażą premiową. Mówi o tym art. 21 ust. 1 pkt 68 updof. Jednorazowa wartość wygranych lub nagród nie może przekroczyć 760 zł. Nie dotyczy to nagród z tytułu sprzedaży premiowej otrzymanych przez podatnika w związku z prowadzoną przez niego działalnością - są one przychodem z tej działalności.

Czy Internet jest środkiem masowego przekazu? Wydaje się, że tak, ale urzędy udzielają tu różnych odpowiedzi. A od tego zależy zwolnienie podatkowe. Jeśli bowiem nagroda w konkursie organizowanym w środkach masowego przekazu nie przekracza760zł, nie trzeba odprowadzać od niej podatku.

Przykładem interpretacji korzystnej dla podatnika jest decyzja Izby Skarbowej w Warszawie z 9 stycznia 2007 r. (1401/BF-II/0051102/06/JO), która uchyliła wcześniejszą odpowiedź Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego. Izba powołała się na art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy z 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe (DzU nr 5, poz. 24 ze zm.), zgodnie z którym prasą są także wszelkie istniejące i powstające w wyniku postępu technicznego środki masowego przekazywania, w tym także rozgłośnie oraz tele- i radiowęzły zakładowe, upowszechniające publikacje periodyczne za pomocą druku, wizji, fonii lub innej techniki rozpowszechniania. Na tej podstawie środkiem masowego przekazu, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 68 updof, jest także Internet.

Innej odpowiedzi na identyczne pytanie udzielił Urząd Skarbowy w Lubartowie w interpretacji z 12 grudnia 2006 r. (DP-I/415-1/ 13911/2006). Argumentował, że przepisy ustanawiające ulgi podatkowe to odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania, muszą więc być ściśle interpretowane. Urząd skarbowy uznał, że w art. 21 ust. 1 pkt 68 updof środki masowego przekazu zostały wymienione enumeratywnie i są nimi tylko: prasa, radio i telewizja. Nie zgodził się przy tym, że każda strona internetowa mieści się w definicji prasy. Zdaniem urzędu uzależnione jest to od przekazywanych na niej treści, Internet jest bowiem jedynie nośnikiem publikacji periodycznych będących prasą.

Podsumowując, wydawca gazety lub czasopisma nie musi pobierać podatku od nagród, nawet gdy konkurs ogłaszany jest tylko na jego stronach internetowych. Firmy niezajmujące się działalnością medialną i organizujące konkursy w Internecie powinny wystąpić z pytaniem do swojego urzędu skarbowego, bo nie ma jednolitej praktyki w tym zakresie.

Podczas jednej imprezy może odbyć się kilka konkursów. Co w sytuacji, gdy zwycięzcą jest ta sama osoba? Czy może skorzystać ze zwolnienia, jeśli suma nagród nie przekracza 760 zł, czy też wystarczy, że wartość każdej z nich nie jest wyższa od tej kwoty? Za drugim, korzystniejszym dla podatników, wariantem opowiedział się Urząd Skarbowy Warszawa-Ursynów w interpretacji z 22 listopada 2006 r. (1438/DF-1/415-184a/ 292/06/AG).

Organizatorzy konkursów często mają wątpliwości, jak ustalić wartość nagród rzeczowych. Warto pamiętać, że nie decyduje tu ani kwota wynikająca z regulaminu konkursu, ani cena zakupu. Trzeba zastosować ogólną zasadę wynikającą z art. 11 ust. 2 updof. Zgodnie z tym przepisem wartość pieniężną świadczeń w naturze określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania. Wynika z tego, że podatek nalicza się od wartości brutto nagrody (czyli wraz z podatkiem VAT).

Jak potrącić podatek od wygranej rzeczowej? Aby uniknąć problemów z rozliczeniem, organizatorzy konkursów stosują często formułę tzw. ubruttowienia nagrody. Zwiększają więc jej wartość o kwotę odpowiadającą wysokości podatku. Przy czym podatek należy obliczyć od całej wygranej - świadczenia rzeczowego i pieniężnego. Więcej na ten temat pisaliśmy w DF z 10 marca 2005 r.

Konkurs związany z pracą - nagroda to część pensji ¦ Spółka organizuje konkurs dla swoich pracowników zatrudnionych na stanowisku kierowca-sprzedawca. Trzech, którzy sprzedadzą w danym miesiącu najwięcej opakowań danego produktu, otrzyma bon w wysokości 300 zł. Po sezonie wyłonieni zostaną dwaj najlepsi kierowcy, którzy dostaną nagrody w postaci wycieczek o wartości 3000 zł. Jak powinny być opodatkowane takie nagrody?

Jest to składnik wynagrodzenia, powinny więc być doliczone do pensji i opodatkowane według skali. Zgodnie z art. 12 ust. 1 updof za przychody ze stosunku pracy uważa się bowiem wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń. Pojęcie to obejmuje m.in. wynagrodzenia zasadnicze, różnego rodzaju dodatki, nagrody.

Interpretacja Opolskiego Urzędu Skarbowego z 5 sierpnia 2005 r. (PD/415-18/MM/05)

Konkurs niezwiązany z obowiązkami - podatek w formie ryczałtu

- Spółka zamierza zorganizować konkurs fotograficzny, w którym może wziąć udział każdy pracownik oraz przedstawiciele handlowi mający podpisane z firmą umowy-zlecenia lub agencyjne (prowadzący działalność gospodarczą). Zwycięzcy konkursu otrzymują nagrody pieniężne. Konkurs nie będzie związany ze sprzedażą premiową ani też nie będzie ogłaszany w środkach masowego przekazu. Jak powinny być opodatkowane takie nagrody?

Konkurs nie jest związany z obowiązkami wykonywanymi przez pracowników w ramach umowy o pracę. W związku z tym wypłacanych im nagród nie dolicza się do przychodu ze stosunku pracy. Podobnie jest w odniesieniu do przedstawicieli handlowych prowadzących firmy - wygrane w konkursie fotograficznym nie są dla nich przychodami z działalności, lecz będą opodatkowane zryczałtowanym 10-proc. podatkiem. W obu wypadkach organizator będzie musiał pobrać i odprowadzić 10-proc. zryczałtowany podatek dochodowy. Zgodnie z art. 42 ust. 1 updof przekazuje go do 20 dnia następnego miesiąca na rachunek urzędu skarbowego właściwego według siedziby spółki. Interpretacja Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z 2 sierpnia 2005 r. (1472/RPŁ/415-39/05/KMP)