JPK_VAT: pierwsze interpretacje o kodach w ewidencji

Ponad 1,6 mln podatników VAT złożyło w listopadzie pierwsze Jednolite Pliki Kontrolne z nowymi oznaczeniami transakcji. Problemów było co niemiara.

– Przedsiębiorcy wraz z księgowymi siedzieli nad nowymi kodami po wiele godzin. A po wysyłce JPK wiele firm od razu zabrało się do poprawiania błędów – mówi Arkadiusz Łagowski, doradca podatkowy i partner w kancelarii Martini i Wspólnicy, ekspert Lewiatana.

Czytaj także:

JPK_VAT: ewidencja musi zawierać dodatkowe oznaczenia

Kody na transakcje

Przypomnijmy, że w nowym JPK należy oznaczać kodami GTU sprzedaż niektórych towarów i usług. Na przykład alkoholu, leków, części samochodowych, urządzeń elektronicznych czy usług niematerialnych. Dodatkowo trzeba opisywać niektóre transakcje, np. z podmiotami powiązanymi, czy specjalne procedury, chociażby mechanizm podzielonej płatności. Za błędy są kary. I to zarówno z ustawy o VAT (500 zł za każdą pomyłkę), jak i kodeksu karnego skarbowego (może to być przynajmniej kilkusetzłotowy mandat).

– O błędy nietrudno, bo nowe przepisy są nieprecyzyjne i budzą ogromne wątpliwości – zaznacza Arkadiusz Łagowski.

W sprawie nowego JPK pojawiły się już pierwsze interpretacje indywidualne. I co się okazuje? Fiskus wcale się przy nowych oznaczeniach nie upiera. Oto przykłady.

O nowe kody zapytała firma z branży kosmetycznej. W asortymencie ma też produkty zawierające alkohol, np. balsamy po goleniu czy środki dezynfekujące do rąk. Czy musi je oznaczyć kodem GTU 01, takim jak napoje alkoholowe? Nie, ponieważ ten obowiązek dotyczy tylko wyrobów przeznaczonych do spożycia. Balsam czy płyn dezynfekujący do takich celów nie służą (interpretacja nr 0114-KDIP1-3.4012.576. 2020.1.JG).

Inna firma zapytała, czy przy sprzedaży leków podmiotom krajowym musi stosować kod GTU_09. Nie musi, ponieważ transakcje nie są objęte obowiązkiem zgłoszenia do głównego inspektora farmaceutycznego (interpretacja nr 0111-KDIB3-1.4012.904. 2020.1.WN).

Wątpliwości miała też spółka zajmująca się składowaniem i recyklingiem odpadów. Czy świadczone usługi musi oznaczać kodem GTU_05? Nie, bo opisywać trzeba sprzedaż odpadów, a nie ich zagospodarowanie (interpretacja nr 0114-KDIP1-1.4012.601. 2020.1.AKA).

Ochrona dla pytających

– To korzystne dla przedsiębiorców interpretacje i chronią ich przed karami zarówno z ustawy o VAT, jak i kodeksu karnego skarbowego. Trudno się jednak oprzeć wrażeniu, że te dotyczące alkoholu i leków są niezgodne z przepisami, z których wynika obowiązek stosowania kodów. Przedsiębiorcy, którzy dostali te interpretacje, nie muszą się niczego obawiać. Pozostali powinni jednak wystąpić o własne. Nie wiadomo bowiem, jak skarbówka zachowa się na kontrolach – podkreśla Jarosław Szajkowski, doradca podatkowy, menedżer w ASB Tax.

– Większą pewność dałyby firmom oficjalne objaśnienia, które chronią wszystkich podatników – dodaje Arkadiusz Łagowski.

Ministerstwo Finansów próbuje też rozwiewać wątpliwości przedsiębiorców, publikując na swojej stronie internetowej broszury informacyjne. W nich skarbówka także zwalnia z obowiązku oznaczania niektórych operacji, np. nieodpłatnego przekazania towarów.

– Broszury nie są jednak ani interpretacją ogólną, ani objaśnieniami, nie chronią więc podatników. W razie sporu z fiskusem można się oczywiście powołać na zasadę zaufania do organów państwa. Skarbówka jednak różnie do tego podchodzi. Nie zawsze można też liczyć na orzecznictwo sądowe – mówi Jarosław Szajkowski.

Jak fiskus potraktuje tych, którzy pomylili się w nowym JPK? Przedstawiciele Ministerstwa Finansów deklarują, że skarbówka nie będzie nakładać kar przynajmniej w pierwszych miesiącach obowiązywania nowych kodów. Podkreślają, że sankcja z ustawy o VAT jest fakultatywna i każdy będzie miał szansę na poprawienie błędu. Osoby, które po prostu pomylą się w oznaczeniach, nie powinny się też obawiać grzywny z kodeksu karnego skarbowego.

Więcej o zapowiedziach resortu finansów pisaliśmy w „Rzeczpospolitej" z 1 grudnia .

Opinia dla „Rzeczpospolitej"

dr hab. Hanna Filipczyk, doradca podatkowy w kancelarii Enodo Advisors

Przedsiębiorcom, którzy popełnili błąd w oznaczeniach w nowym Jednolitym Pliku Kontrolnym, grożą kary zarówno z ustawy o VAT, jak i kodeksu karnego skarbowego. Nie powinni się ich obawiać ci, którzy dostali interpretację indywidualną, potwierdzającą, że nie muszą stosować nowych kodów. Nawet jeśli później skarbówka zmieni w tej sprawie zdanie. Ordynacja podatkowa stanowi bowiem, że zastosowanie się do interpretacji indywidualnej nie może podatnikowi szkodzić. Choć są w tej sprawie różne opinie, moim zdaniem ta ogólna zasada powinna oznaczać zwolnienie z wszelkich możliwych negatywnych konsekwencji popełnienia błędu. Nie tylko z grzywny z kodeksu karnego skarbowego, o czym ordynacja podatkowa wyraźnie mówi. Także z kary administracyjnej wprowadzonej ustawą o VAT.