Programy motywacyjne, czy też opcyjne, stały się w ciągu ostatnich lat często spotykaną formą dodatkowego wynagradzania stosowaną przez pracodawców. Występują pod różnymi postaciami, jednak ich cechą wspólną jest umożliwienie pracownikowi partycypacji w zyskach przedsiębiorstwa, co w efekcie ma podnieść jego motywację oraz zaangażowanie w działalność pracodawcy, a także stworzyć możliwość czerpania wymiernych korzyści z rozwoju firmy. Niejednokrotnie przybierają one postać instrumentów finansowych w formie opcji, na podstawie których, po spełnieniu określonych warunków, pracownik uzyskuje pewne korzyści (np. akcje albo prawo do ich nabycia na preferencyjnych zasadach, bądź też wynagrodzenie z tytułu wykupu instrumentów przez pracodawcę).