Przy sprzedaży usług online nie trzeba wysyłać paragonu pocztą - wyrok WSA

Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 8 kwietnia 2019 r. (III SA/Wa 2043/18).

Spółka zajmuje się przewozami pasażerskimi, a także działalnością agencyjną w zakresie sprzedaży biletów. Jest właścicielem internetowego systemu przeznaczonego do kompleksowej obsługi sprzedaży biletów. Każda transakcja jest dokumentowana fakturą VAT lub paragonem fiskalnym. Nabywca otrzymuje bilet uprawniający go do skorzystania z oferowanej usługi przewozu komunikacją samochodową. W niektórych przypadkach sprzedaż i doręczenie biletu odbywa się elektronicznie. Spółka zwróciła się do organu z pytaniem, czy postąpi prawidłowo przyjmując, że jako podmiot obowiązany do fiskalizacji przeprowadzonych transakcji, zaewidencjonuje sprzedaż na należącej do niej kasie rejestrującej i udostępnieni pasażerowi paragon fiskalny (w przypadku sprzedaży online) do odbioru w miejscu prowadzenia przez nią działalności gospodarczej.

Czytaj także: E-paragon. Kasa fiskalna w komórce

Organ podatkowy nie zgodził się ze stanowiskiem spółki. Stwierdził, że spółka każdorazowo obowiązana jest wydać paragon nabywcy w miejscu sprzedaży, ewentualnie przy sprzedaży online wysłać go nabywcy pocztą tradycyjną.

WSA uznał interpretację organu za błędną w części dotyczącej sprzedaży biletów przez internet. Inaczej należy, zdaniem sądu, oceniać sytuację, w której mamy do czynienia ze sprzedażą przez internet, ponieważ wtedy ze względu na samą formę przeprowadzenia transakcji przeważnie nie jest możliwe wydanie wydrukowanego paragonu bezpośrednio w miejscu sprzedaży i w takiej sytuacji nie można nakładać na przedsiębiorcę obowiązku, który jest niemożliwy lub nadmiernie trudny do spełnienia. Odnośnie do rozwiązania, że paragony w takich sytuacjach powinny być przesyłane pocztą, sąd zauważył, że po pierwsze, podatnik nie zawsze ma informacje o adresie, pod który może wysłać paragon. Po drugie, nakładanie takiego obowiązku (wysyłanie pocztą nawet tysięcy paragonów w okresie rozliczeniowym), to obowiązek nieproporcjonalny do celu jakiemu służy ewidencjonowanie za pomocą kas fiskalnych.

Autorka jest współpracowniczką zespołu zarządzania wiedzą podatkową firmy Deloitte

komentarz eksperta

Wojciech Ruśkiewicz, doradca podatkowy i menedżer w biurze Deloitte w Szczecinie

Istota sprawy sprowadza się do zdefiniowania zakresu obowiązku „wydania paragonu" przez sprzedawcę. Zgodnie z art. 111 ust. 3a pkt 1 ustawy o VAT podatnicy prowadzący ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących mają bowiem obowiązek wydruku oraz wydania paragonu nabywcy z każdej sprzedaży.

Przepisy rozporządzenia ministra finansów z 28 grudnia 2018 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących przewidują w pewnych przypadkach zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji (np. dla usług, za które zapłata następuje w całości za pośrednictwem rachunku bankowego), niemniej dla usług przewozów pasażerskich w komunikacji samochodowej innych niż miejskie rozkładowe przewidziano zasadniczo obowiązek prowadzenia ewidencji.

Przepisy o VAT nie precyzują pojęcia „wydanie paragonu". W interpretacji wydanej w niniejszej sprawie organ przyjął, że obowiązek ten zostanie spełniony w przypadku wydania paragonu nabywcy w miejscu sprzedaży lub wysłania paragonu pocztą tradycyjną, natomiast nie będzie wystarczające jedynie udostępnienie paragonu do odbioru w siedzibie podatnika.

Sąd, co należy ocenić pozytywnie, przyjął jednak wykładnię korzystną dla podatnika. Uznał, że w przypadku sprzedaży online, gdy nie jest możliwe fizyczne wydanie paragonu nabywcy w miejscu sprzedaży z uwagi na formę sprzedaży, wystarczające powinno być udostępnienie nabywcy paragonu do odbioru zgodnie z odpowiednim regulaminem sprzedaży. Wyrok WSA pokazuje, że sądy sięgają czasami do innych rodzajów wykładni przepisów prawa podatkowego niż jedynie językowa. W niniejszej sprawie sąd zwrócił słusznie uwagę na cel, jakiemu służy prowadzenie ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących. Jest nim przede wszystkim zapobieganie nadużyciom związanym z zaniżaniem obrotu. Ponadto, wbrew zasadzie proporcjonalności byłoby nakładanie na podatników bardzo trudnego lub niemożliwego do spełnienia obowiązku każdorazowego doręczania nabywcom paragonów w przypadku sprzedaży na odległość. W niektórych przypadkach nie jest znany adres nabywcy lub koszty doręczenia paragonu byłyby wyższe od ceny samego świadczenia. Trudno oczekiwać w dzisiejszych czasach, gdy bardzo wiele transakcji jest przeprowadzanych online z wykorzystaniem aplikacji mobilnych i platform internetowych bez pozyskiwania szczegółowych danych o nabywcy, by podatnik dodatkowo „poszukiwał" nabywców, w celu wydania (doręczenia) im paragonów fiskalnych. Mając natomiast na względzie możliwość kontrolowania rozliczeń podatników, należy wskazać, że płatności w niniejszej sprawie odbywały się za pośrednictwem rachunków bankowych, co powinno umożliwić organom zweryfikowanie rozliczeń podatnika oraz minimalizować ryzyko uszczupleń należności podatkowych.

Wyrok WSA jest nieprawomocny, niemniej należy mieć nadzieję, że sąd kasacyjny (w przypadku podjęcia drogi odwoławczej przez organ) przyjmie podobną wykładnię. Sprawa może bowiem być istotna także dla innych branż wymienionych w przepisach wykonawczych jako wyłączone ze zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji z wykorzystaniem kas fiskalnych, w przypadku, gdy sprzedaż jest dokonywana online i nie występuje wysyłka towarów (do której możliwe byłoby dołączenie paragonu) – np. usługi opieki medycznej, prawnicze i doradztwa podatkowego, w zakresie wstępu do wesołych miasteczek, parków rozrywki i na dyskoteki.

Warto dodać także, że od 1 maja 2019 r. obowiązuje nowe rozporządzenie w sprawie kas rejestrujących, które precyzuje moment wydania paragonu nabywcy. Zgodnie z jego § 6 ust. 1, podatnicy mają obowiązek wystawienia i wydania nabywcy (bez jego żądania) paragonu fiskalnego podczas dokonywania sprzedaży, nie później niż z chwilą przyjęcia należności, bez względu na formę płatności. Szczególna regulacja została natomiast przewidziana m.in. dla zaliczek otrzymywanych w formie przelewu bankowego. W takim przypadku wystawienie i wydanie paragonu powinno nastąpić niezwłocznie po uznaniu zapłaty na rachunku podatnika, nie później jednak niż z końcem miesiąca, w których płatność została uznana na rachunku.