- Firma niemiecka planuje świadczenie usługi przewozu pasażerów na trasie Polska – Niemcy i z powrotem. Część transportu wykonana w Polsce podlega tu opodatkowaniu. Autobusy są zarejestrowane w Niemczech, gdzie również znajduje się miejsce ich postoju po zakończeniu trasy oraz ich naprawy bądź modernizacji. Firma niemiecka nie posiada w Polsce takiego miejsca ani żadnej innej stałej placówki, w szczególności stałego miejsca prowadzenia działalności.
Sprzedaż biletów odbywać się będzie w kasach biletowych oraz automatach biletowych zlokalizowanych wyłącznie na terenie Niemiec lub bezpośrednio u kierowcy autobusu. Możliwy będzie również zakup biletu za pośrednictwem Internetu. Czy sprzedaż biletów przez firmę niemiecką powinna być ewidencjonowana za pomocą kas rejestrujących? – pyta czytelnik.
Podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących (art. 111 ust. 1 ustawy o VAT). Przepis ten określa generalną zasadę, z której wynika, że obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, którzy sprzedają towary bądź usługi na rzecz określonego w nim kręgu odbiorców.
Siedziba albo stałe miejsce
W praktyce orzeczniczej organów podatkowych występuje pogląd, że z wielu przepisów ustawy o VAT oraz przepisów wykonawczych do ustawy o VAT (>patrz ramka) można wyciągnąć wniosek, iż obowiązek ewidencjonowania obrotu za pomocą kas rejestrujących dotyczy jedynie tych podmiotów, które posiadają w Polsce siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej lub jakiekolwiek miejsce w Polsce, w którym możliwe byłoby fizyczne zainstalowanie tych kas. Wypełnienie tych obowiązków o charakterze technicznym wymaga odpowiedniego miejsca w Polsce, a zatem obowiązków tych nie są w stanie wypełnić te podmioty, które takiego miejsca w Polsce nie posiadają.
Wprawdzie w myśl § 10 pkt 1 rozporządzenia w sprawie kas, paragon fiskalny drukowany przez kasę o zastosowaniu specjalnym, przeznaczoną do prowadzenia ewidencji przy świadczeniu usług w zakresie transportu pasażerskiego zawiera co najmniej imię i nazwisko lub nazwę podatnika, adres punktu sprzedaży, a dla sprzedaży prowadzonej w miejscach niestałych – adres siedziby lub miejsca zamieszkania podatnika. W analizowanej sprawie firma niemiecka nie posiada jednak w Polsce siedziby (miejsca zamieszkania).
Kasę trzeba zgłosić, serwisować, udostępniać
Podatnicy prowadzący ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących są obowiązani m.in.:
- dokonywać niezwłocznego zgłoszenia właściwemu podmiotowi prowadzącemu serwis kas rejestrujących każdej nieprawidłowości w pracy kasy (zob. art. 111 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT),
- udostępniać kasy rejestrujące do kontroli stanu ich nienaruszalności i prawidłowości pracy na każde żądanie właściwych organów (zob. art. 111 ust. 3a pkt 3 ustawy o VAT),
- zgłaszać kasy rejestrujące do obowiązkowego przeglądu technicznego właściwemu podmiotowi prowadzącemu serwis kas rejestrujących (zob. art.11 ust. 3a pkt 4 ustawy o VAT).
Rozpoczęcie prowadzenia ewidencji przez podatnika poprzedzone jest złożeniem zawiadomienia do właściwego naczelnika urzędu skarbowego, że będzie przez niego prowadzona ewidencja przy zastosowaniu kasy. Zawiadomienie zawiera informację o liczbie kas i miejscu (adresie) ich używania (zob. § 13 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących).
Podatnicy stosujący kasy udostępniają kasy do kontroli stanu nienaruszalności kasy i prawidłowości jej pracy na każde żądanie właściwych organów (zob. § 14 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących).
Podatnik w terminie siedmiu dni od dnia zmiany miejsca używania kasy informuje o tym właściwego naczelnika urzędu skarbowego, składając zgłoszenie aktualizacyjne danych dotyczących kasy, którego wzór stanowi załącznik nr 2 do rozporządzenia (zob. § 14 ust. 5 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących).
Ze wskazanych w ramce przepisów ustawy o VAT oraz rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących wynika więc, że każdy, na kim ciąży obowiązek instalacji kasy fiskalnej musi posiadać miejsce bądź miejsca jej fizycznego zainstalowania, czyli punkty sprzedaży, zgłoszone w odpowiednim urzędzie skarbowym. Również każdorazowa zmiana miejsca użytkowania kasy musi być zgłoszona do odpowiedniego serwisu i odnotowana w dokumentacji. Nie można również pominąć faktu, że podatnik zobowiązany jest udostępniać kasę rejestrującą do kontroli – na każde żądanie – upoważnionym do tego organom.
Zdaniem fiskusa
Z tego względu organy podatkowe przyjmują, iż obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących nie dotyczy podmiotów zagranicznych, które nie posiadają w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności ani żadnego innego miejsca, w którym możliwe byłoby zainstalowanie kasy rejestrującej (zob. interpretację Izby Skarbowej w Warszawie z 27 listopada 2014 r., IPPP2/443-845/14-2/RR; interpretację Izby Skarbowej w Warszawie z 21 lutego 2014 r., IPPP2/443-1271/13-5/DG).
W przedstawionym w pytaniu stanie faktycznym, z uwagi na brak siedziby i stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski, firma niemiecka nie ma obowiązku ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego przy użyciu kasy rejestrującej. Oznacza to, że nie ma ona obowiązku prowadzenia sprzedaży biletów na rzecz pasażerów na linię autobusową obsługiwaną na trasie Polska – Niemcy przy użyciu kasy rejestrującej (por. interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 12 lutego 2018 r., 0114-KDIP1-2.4012.658.2017.2.JŻ).
—Marcin Szymankiewicz, doradca podatkowy
podstawa prawna: ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. DzU z 2017 r., poz. 1221 ze zm.)
podstawa prawna: rozporządzenie Ministra Finansów z 14 marca 2013 r. w sprawie kas rejestrujących (DzU z 2013 r., poz. 363)
