Fundusze inwestycyjne, biura księgowe i doradcy finansowi – wszyscy odgrywają istotną rolę w tym ekosystemie. Właśnie dlatego przepisy dotyczące sygnalistów, czyli osób zgłaszających nieprawidłowości, są tak ważne. Chronią one tych, którzy mają odwagę mówić o nieetycznych praktykach, pomagając jednocześnie firmom w identyfikacji i eliminacji potencjalnych zagrożeń.

Rola sygnalistów w ujawnianiu nadużyć finansowych

Sygnaliści to współcześni bohaterowie świata finansów, którzy stoją na straży uczciwości i przejrzystości. Ich odwaga w ujawnianiu nieprawidłowości może uchronić firmy przed stratami finansowymi, utratą reputacji, a nawet zapobiec poważnym kryzysom gospodarczym.

Wyobraź sobie sytuację, w której pracownik funduszu inwestycyjnego odkrywa, że jego przełożony manipuluje wycenami aktywów, aby zwiększyć zyski. Albo doradca finansowy, który dowiaduje się, że jego klient wykorzystuje firmę do prania pieniędzy. To właśnie sygnaliści mają odwagę zgłosić takie nieprawidłowości, chroniąc tym samym interesy inwestorów, klientów, a także stabilność całego systemu finansowego.

Organizacje, które nie doceniają roli sygnalistów, narażają się na poważne konsekwencje. W dzisiejszym świecie, gdzie informacja rozprzestrzenia się błyskawicznie, ukrywanie nieprawidłowości jest praktycznie niemożliwe. Skandale finansowe mogą doprowadzić do utraty zaufania klientów, spadku wartości akcji, a nawet do kar finansowych i postępowań sądowych.

Tworząc kulturę otwartości i zachęcając pracowników do zgłaszania nieprawidłowości, budujemy swoją przewagę konkurencyjną. Sygnaliści mogą pomóc w identyfikacji słabych punktów w systemach kontroli wewnętrznej, zapobiegając tym samym przyszłym nadużyciom. Działania te przekładają się na wzrost zaufania inwestorów i klientów, a także na poprawę wyników finansowych w dłuższej perspektywie.

Obowiązki firm finansowych i świadomość przepisów

Firmy finansowe, niezależnie od wielkości, mają obowiązek stworzenia bezpiecznych i poufnych kanałów zgłaszania nieprawidłowości. Muszą one również zapewnić ochronę sygnalistom przed wszelkimi formami represji. Badania przeprowadzone przez Deloitte w 2023 roku wskazują, że świadomość firm finansowych w zakresie przepisów o sygnalistach rośnie, jednak nadal istnieją obszary wymagające poprawy. Wiele firm wciąż nie posiada odpowiednich procedur zgłaszania nieprawidłowości, a niektórzy pracownicy obawiają się potencjalnych konsekwencji zgłoszenia.

Przepisy AML a sygnaliści: Kompleksowa Ochrona Systemu Finansowego

Przepisy dotyczące przeciwdziałaniu praniu pieniędzy (AML) i przepisy o sygnalistach są ze sobą ściśle powiązane. Jedne i drugie mają na celu ochronę integralności systemu finansowego. Firmy finansowe muszą wdrożyć procedury, które umożliwiają pracownikom zgłaszanie podejrzeń dotyczących prania pieniędzy, a jednocześnie chronią ich przed ewentualnymi konsekwencjami. Integracja tych dwóch obszarów regulacji jest kluczowa dla skutecznej walki z przestępczością finansową.

Praktyczne wskazówki dla firm finansowych: budowanie kultury etyki i przejrzystości

- Stwórz jasną i przejrzystą politykę zgłaszania nieprawidłowości. Upewnij się, że wszyscy pracownicy są świadomi swoich praw i  obowiązków.

- Zapewnij anonimowość sygnalistom. Stwórz bezpieczne kanały zgłaszania, które gwarantują poufność.

- Przeprowadzaj regularne szkolenia. Edukuj pracowników na temat znaczenia etyki i zgodności z przepisami. Wykorzystaj studia przypadku i przykłady z życia wzięte, aby zilustrować potencjalne ryzyka i korzyści związane ze zgłaszaniem nieprawidłowości.

- Traktuj zgłoszenia poważnie. Każde zgłoszenie powinno być dokładnie zbadane. Zapewnij odpowiednie zasoby i wsparcie dla osób odpowiedzialnych za prowadzenie dochodzeń.

- Chroń sygnalistów przed represjami. Zapewnij im wsparcie i ochronę prawną. Upewnij się, że pracownicy wiedzą, że nie będą karani za zgłaszanie nieprawidłowości w dobrej wierze.

- Komunikuj swoje zaangażowanie w etykę. Regularnie przypominaj pracownikom o znaczeniu etyki i wartości firmy. Promuj kulturę otwartego dialogu, w której pracownicy czują się swobodnie, zgłaszając swoje obawy. ∑

Autor jest prezesem braf.tech, ekspertem w zakresie bezpieczeństwa danych, bezpieczeństwa systemów informatycznych i tworzenia rozwiązań IT dla biznesu. W 2011 roku założył braf.tech, firmę specjalizującą się w projektowaniu rozwiązań wspierających procesy compliance i audytu w organizacjach. Współtwórca m.in. systemu klasy IAM SaraNext oraz aplikacji dla sygnalistów whiblo wdrożonej w największych polskich organizacjach

Rafał Barański partner zarządzający braf.tech

Zdaniem autora

Sygnaliści odgrywają kluczową rolę w zapewnieniu etyki i zgodności z przepisami w sektorze finansowym. Firmy, które poważnie traktują swoje obowiązki w zakresie ochrony sygnalistów, nie tylko chronią swoją reputację, ale także przyczyniają się do budowania bardziej zrównoważonego i odpowiedzialnego systemu finansowego. Inwestowanie w odpowiednie procedury i szkolenia to nie tylko kwestia przestrzegania prawa, ale także budowania zaufania wśród klientów, inwestorów i społeczeństwa.

Artykuł powstał we współpracy z siecią Kancelarie RP