Trybunał rozpatrywał pytania prejudycjalne, które postawił hiszpański sąd rozpatrujący pozew pracowników pewnego przedsiębiorcy. 

Przedsiębiorca ów przeszedł na emeryturę. Spowodowało to rozwiązanie 54 umów o pracę w ośmiu zakładach należących do jego przedsiębiorstwa. Grupa pracowników zakwestionowała niezgodne z prawem, ich zdaniem, zwolnienie, ale sąd hiszpański oddalił ich powództwo. Sprawa trafiła do sądu odwoławczego, który  ma orzec o ważności rozwiązania umów o pracę, ale nabrał pewnych wątpliwości.

Otóż prawo hiszpańskie przewiduje procedurę konsultacji z przedstawicielami pracowników w wypadku zwolnienia grupowego. Procedura ta nie ma zastosowania, jeśli rozwiązanie umów z pracownikami jest spowodowane przejściem na emeryturę pracodawcy będącego osobą fizyczną. Sąd hiszpański zastanawia się jednak, czy wyłączenie to jest zgodne z dyrektywą Unii w sprawie zwolnień grupowych. Zwrócił się w tej kwestii z pytaniem do Trybunału Sprawiedliwości.

Tylko martwy pracodawca nie może przeprowadzić konsultacji z załogą

W swoim orzeczeniu z 11 lipca 2024 r. Trybunał przypomniał, że zgodnie z dyrektywą zwolnienia grupowe muszą być poprzedzone konsultacjami z przedstawicielami pracowników i poinformowaniem właściwego organu władzy publicznej (w Polsce — powiatowego urzędu pracy). Dodał też, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem zwolnienie grupowe w rozumieniu tej dyrektywy ma miejsce, gdy rozwiązanie umów o pracę następuje bez zgody pracowników, których ono dotyczy. Dlatego Trybunał uznał, że ustawa hiszpańska jest sprzeczna z dyrektywą. Dyrektywa ta ma bowiem zastosowanie w przypadku przejścia pracodawcy na emeryturę, jeżeli osiągnięto progi liczbowe przewidziane w wypadku zwolnień (co najmniej 10% liczby pracowników w zakładach zatrudniających zwykle co najmniej 100-299 pracowników oraz co najmniej 30 pracowników w zakładach zatrudniających zwykle co najmniej 300 pracowników). 

Trybunał wyjaśnił, że sytuacji tej nie można porównywać do śmierci pracodawcy, do której dyrektywa ta nie ma zastosowania, co TSUE potwierdził w wyroku z 2010 r. (sprawa C-323/08).

- W odróżnieniu od pracodawcy, który zmarł, pracodawca, który przechodzi na emeryturę, jest zasadniczo w stanie przeprowadzić konsultacje mające na celu m.in. uniknięcie rozwiązania umów o pracę lub ograniczenie liczby dotkniętych nim pracowników, lub w każdym razie złagodzenie jego konsekwencji — zauważył Trybunał.

sygn. akt C-196/23