Odpowiedzialność cywilna przedsiębiorcy kojarzy się z odpowiedzialnością związaną z niewykonaniem lub niewłaściwym wykonaniem jakiegoś zobowiązania wynikającego np. z umowy. Nie można jednak zapominać, że inna jej forma odnosi się do czynów zabronionych. Również w związku z nimi możliwe jest dochodzenie przez przedsiębiorcę roszczeń w obrocie gospodarczym.
Przede wszystkim trzeba odróżnić odszkodowanie od zadośćuczynienia. Jeśli wskutek jakiegoś czynu zabronionego dojdzie do uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia – naprawienie szkody (odszkodowanie) obejmować będzie wszystkie związane z tym koszty. Jeśli zażąda tego poszkodowany, to zobowiązany musi wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a gdy poszkodowany stał się inwalidą – kwotę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. Przy utracie wskutek szkody przez poszkodowanego zdolności do pracy przedmiotem odszkodowania może być wypłacana na jego rzecz renta. Z odszkodowaniem mamy również do czynienia w przypadku śmierci osoby bliskiej wskutek czynu zabronionego. W takiej sytuacji sprawca (lub jego ubezpieczyciel) zobowiązany jest do zwrotu kosztów leczenia i pogrzebu.
Inny charakter ma natomiast zadośćuczynienie. Jest ono świadczeniem pieniężnym, które ma wynagrodzić poszkodowanemu doznaną krzywdę, związaną np. z uszkodzeniem ciała, rozstrojem zdrowia, pozbawieniem wolności lub nadużyciem stosunku zależności. Kwota zadośćuczynienia może być też przyznana przez sąd w przypadku naruszenia czyichś dóbr osobistych. We wszystkich tego rodzaju przypadkach problemem jest wysokość zadośćuczynienia. Przyjmuje się, że powinno być ono adekwatne do ustalonej krzywdy. Trzeba więc brać pod uwagę to, jakie były skutki wyrządzonej krzywdy dla poszkodowanego, jak wpłynęła na jego stan majątkowy, potrzeby i sytuację życiową. Zadośćuczynienie jest jednorazowe.
Roszczenia o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym przedawniają się z upływem trzech lat, licząc od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie, która jest zobowiązana do jej naprawienia.Termin przedawnienia nie może być jednak dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. Może to być szkoda wyrządzona przez czyjeś zwierzę, przez wyrzucenie z pomieszczenia jakiegoś przedmiotu, związana z zawaleniem się budowli czy też związana z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa.
Najczęściej występującą formą szkody jest wyrządzona wskutek wypadku w komunikacji. Może to być szkoda osobowa (związana z pogorszeniem stanu zdrowia) oraz rzeczowa (związana ze zniszczeniem auta). W takiej sytuacji praktyką jest kierowanie roszczeń odszkodowawczych do ubezpieczyciela osoby prowadzącej samochód. Ubezpieczyciel nie zawsze uzna wystąpienie szkody lub wysokość dochodzonego odszkodowania. W takiej sytuacji przedsiębiorca może zawsze skorzystać z drogi sądowej. Sąd oceni wówczas rozmiar szkody, często przy współpracy biegłych. Warto więc pamiętać, że wyrażone przez ubezpieczyciela stanowisko nie kończy sprawy, nie jest ostateczne.
