Taką uchwałę podjął Naczelny Sąd Administracyjny w siedmioosobowym składzie. Wiąże ona wszystkie organy i sądy administracyjne.
O jej podjęcie wystąpił prokurator generalny, wskazując na rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych. Z części orzeczeń NSA wynika bowiem, że zarówno każdy podmiot prowadzący instalację, jak i użytkownik urządzenia są ustawowo zobowiązani do zlecania pomiarów emisji szkodliwych substancji tylko akredytowanym laboratoriom. W innych wyrokach NSA uznał natomiast, że ten wymóg dotyczy tylko tych sytuacji, gdy podmiot korzystający ze środowiska nie prowadzi wymaganych pomiarów wielkości emisji lub pomiary ciągłe nie są prowadzone przez rok albo też gdy budzą zastrzeżenia.
Sprawa jest ważna, ale przede wszystkim może wielu przedsiębiorców drogo kosztować. Kosztują same badania, więc niektóre zakłady zlecają je tańszym, ale nieakredytowanym laboratoriom. Akredytowane laboratorium musi bowiem spełniać ustawowe wymagania, a więc uzyskać certyfikat Dobrej Praktyki Laboratoryjnej. Akredytacji może udzielić tylko państwowe Polskie Centrum Akredytacji. Pomiary wielkości emisji lub innych warunków korzystania ze środowiska mogą też wykonywać własne laboratoria, ale tylko pod warunkiem że mają certyfikat systemu zarządzania jakością. Uprawnienia te muszą być stale aktualizowane.
Jeszcze wyższe mogą być jednak kary i ich dotkliwe zwyżki. Jeżeli nie ma wymaganych badań wielkości emisji, nie są one prowadzone przez rok albo ich wyniki budzą zastrzeżenia, przyjmuje się np., że warunki korzystania ze środowiska w zakresie wprowadzania ścieków do wody lub do ziemi zostały przekroczone o 80 proc. I od tych przekroczeń wymierzana jest kara, z reguły dotkliwa. Podmiot korzystający ze środowiska nie może kwestionować wielkości przekroczeń, jeżeli nie zapewnia wykonywania pomiarów przez odpowiednie laboratorium. Oprócz kary administracyjnej grozi mu też grzywna za wykroczenie.
Z uchwały NSA wynika, że podmioty korzystające ze środowiska muszą zapewnić wykonywanie pomiarów wymaganych przez ustawę z 2001 r. – Prawo ochrony środowiska tylko w akredytowanych laboratoriach lub certyfikowanych jednostkach badawczych.
sygnatura akt: II OPS 1/14
