- Prowadzę firmę budowlaną. Robotnicy wykonywali wykop pod budynek. Piasek magazynowali w formie hałdy na terenie prywatnej działki. Inspektor Państwowej Inspekcji Pracy przeprowadził kontrolę. Nakazał oznakować teren w sposób uniemożliwiający dostęp osobom postronnym. Teren wskazany w decyzji nie jest żadnym miejscem pracy. Jest to działka prywatna, na której przechowywany jest czasowo piasek. Czy inspektor PIP był uprawniony do nałożenia tego obowiązku? – pyta czytelnik.

Tak,

ponieważ zadaniem organów inspekcji pracy jest nadzór i kontrola przestrzegania prawa pracy, a w szczególności przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Dostrzeżenie przez PIP naruszenia przez pracodawcę przepisów i zasad BHP zobowiązuje te organy do wydania decyzji nakazującej usunięcie stwierdzonych uchybień w ustalonym terminie. Zastosowany zatem w sprawie nakaz miał na celu zapobieżenie nieszczęśliwym zdarzeniom związanym z ewentualnym dostępem osób postronnych do strefy pracy ciężkiego sprzętu budowlano-transportowego. Bez znaczenia jest okoliczność, czy teren, którego dotyczy nakaz, jest terenem prywatnym, czy ogólnie dostępnym. Istotne jest bowiem, czy do terenu, na którym znajduje się wykop, mają dostęp osoby niebiorące udziału w procesie pracy (por. wyrok WSA w Białymstoku z 30 stycznia 2014 r., II SA/Bk 805/13).

Na pracodawcy zgodnie z zasadą wynikającą z art. 207 kodeksu pracy spoczywa odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy bez względu na zakres odpowiedzialności pracowników czy też powierzenie wykonywania zadań służby bezpieczeństwa i higieny pracy specjalistom spoza zakładu pracy. Pracodawca musi chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. W szczególności jest zobowiązany m.in. organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy oraz zapewniać przestrzeganie w zakładzie pracy przepisów oraz zasad BHP, wydawać polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolować wykonanie tych poleceń. Powyższy przepis jest rozwinięciem jednej z zasad ogólnych kodeksu pracy zawartej w art. 15, zgodnie z którą pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom bezpieczne i higieniczne warunki pracy.

Obowiązki pracodawcy w tym zakresie mają charakter bezwarunkowy. Ponadto stosownie do treści art. 304 § 4 kodeksu pracy w razie prowadzenia prac w miejscu, do którego mają dostęp osoby niebiorące udziału w procesie pracy, pracodawca jest obowiązany zastosować środki niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia tym osobom. W tym celu, zgodnie z § 9 rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych teren tych robót należy ogrodzić lub w inny sposób uniemożliwić wejście osobom nieupoważnionym. Powyższy obowiązek konkretyzuje § 20 ust.1  rozporządzenia, zgodnie z którym strefę niebezpieczną ogradza się i oznakowuje w sposób uniemożliwiający dostęp osobom postronnym.

Leszek Jaworski, specjalista w zakresie prawa administracyjnego

Podstawa prawna: art. 207, art. 304 § 4 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn. DzU z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.)

Podstawa prawna: art. 11 pkt 1 ustawy za 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (tekst jedn. DzU z 2012 r., poz 404 ze zm.)

Podstawa prawna: § 9, § 20 ust. 1 rozporządzenia ministra infrastruktury z 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (DzU nr 47, poz. 401)