Odroczenie podatku od nieruchomości jako pomocy de minimis

- Spółka z o.o. zwróciła się do organu podatkowego o odroczenie terminu płatności podatku od nieruchomości. Wniosek uzasadniła tym, że nie prowadzi działalności gospodarczej. Czy można odroczyć podatek na podstawie art. 67b ordynacji podatkowej jako pomoc de minimis?

– pyta czytelnik.

Podatek od nieruchomości może być dla niektórych podmiotów istotnym obciążeniem. Charakterystyczną cechą tego podatku jest m.in. to, że wysokość obciążeń z jego tytułu jest niezależna od skali przychodów lub dochodów (czyli inaczej niż np. w VAT lub CIT/PIT). Wysokość obciążeń zależy natomiast od takich czynników, jak powierzchnia, rodzaj (grunty, budynki, budowle) czy wartość posiadanych nieruchomości. Warto też pamiętać, że gdy nieruchomość jest wykorzystywana na działalność gospodarczą, oznacza to, co do zasady, wyższe obciążenie podatkowe niż w przypadku nieruchomości wykorzystywanej na inne cele.

Obciążenia związane z podatkiem od nieruchomości mogą być jednak znacznym ciężarem finansowym również dla tych podatników, którzy nie prowadzą działalności gospodarczej i nie osiągają dochodów wystarczających na regulowanie zobowiązań. ?W takiej sytuacji odroczenie terminu płatności podatku od nieruchomości może być istotną pomocą. Rozróżnienie pomiędzy podatnikami prowadzącymi i nieprowadzącymi działalności gospodarczej jest o tyle istotne, że udzielenie przez organy podatkowe określonych ulg (np. odroczenie terminu płatności podatku) tym dwóm grupom podatników ma inne podstawy prawne.

Co wynika z ordynacji

Przede wszystkim warto zauważyć, że zgodnie z art. 67a ordynacji podatkowej (dalej: o.p.) organy podatkowe mogą na wniosek podatnika, w przypadkach uzasadnionych jego ważnym interesem lub interesem publicznym, przyznać pomoc w jednej z następujących form:

- ?odroczenie terminu płatności podatku lub rozłożenie zapłaty podatku na raty,

- ?odroczenie lub rozłożenie na raty zapłaty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę,

- ?umorzenie w całości lub ?w części zaległości podatkowych, odsetek za zwłokę lub opłaty prolongacyjnej.

Co istotne, w odniesieniu do podatników prowadzących działalność gospodarczą wymieniona wyżej pomoc może być przyznana, tylko pod warunkiem że:

- ?nie jest „pomocą publiczną" (z pewnymi wyjątkami – np. gdy jest to pomoc udzielana w celu naprawienia szkód wyrządzonych przez klęski żywiołowe lub inne nadzwyczajne zdarzenia) oraz

- ?jest pomocą de minimis ?(art. 67b o.p.).

Trzeba prowadzić działalność

Taka regulacja oznacza zatem, że w ramach pomocy de minimis (oraz w pewnych sytuacjach – w ramach pomocy publicznej) odroczenie terminu płatności podatku (lub też umorzenie albo rozłożenie jego płatności na raty) przez organ podatkowy może nastąpić jedynie w odniesieniu do podatnika prowadzącego działalność gospodarczą. Prowadzenie przez beneficjenta (podatnika) działalności gospodarczej jest więc przesłanką odroczenia podatku w ramach pomocy de minimis.

Interpretacja tej przesłanki nastręcza pewnych trudności. W szczególności pojawia się wątpliwość, czy do uznania podatnika za „prowadzącego działalność gospodarczą" wystarczający jest sam fakt wpisu do rejestru przedsiębiorców, czy konieczne jest faktyczne wykonywanie działalności gospodarczej. Wydaje się, że na gruncie brzmienia przepisów o.p. i interpretacji przepisów prawa wspólnotowego ?– do których odwołuje się ?art. 67b o.p. i które kładą nacisk na faktyczne wykonywanie działalności, a nie okoliczności ?o charakterze stricte formalnym – właściwe jest uznanie, że odroczenie (rozłożenie na raty lub umorzenie) podatku ?w ramach pomocy de minimis możliwe jest jedynie w odniesieniu do podatnika faktycznie prowadzącego działalność gospodarczą. Oznacza to, że spółka z o.o. nieprowadząca działalności gospodarczej nie może się w tym trybie ubiegać o odroczenie terminu płatności podatku.

Warto na marginesie zaznaczyć, że zgodnie z art. 151 kodeksu spółek handlowych spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może być utworzona w każdym celu prawnie dopuszczalnym, również w celu innym niż prowadzenie działalności gospodarczej (a więc np. w celach naukowych, charytatywnych czy społecznych).

W innym trybie

Jednocześnie należy zauważyć, że w konsekwencji uznania, iż art. 67b o.p. nie ma zastosowania do spółki z o.o. nieprowadzącej działalności gospodarczej, spółka taka powinna mieć prawo do ubiegania się o odroczenie terminu płatności podatku w trybie ?art. 67a o.p. Z  formalnego punktu widzenia jest to nawet sytuacja korzystniejsza, gdyż przyznawanie pomocy przedsiębiorcom, tj. podatnikom prowadzącym działalność gospodarczą, jest bardziej sformalizowane ze względu na ryzyko naruszenia zasady równej konkurencji.

Przyznanie ulgi (np. w postaci odroczenia podatku) ?w ramach pomocy de minimis lub poza tą pomocą ma również istotne konsekwencje praktyczne. Przepisy prawa regulują bowiem m.in. takie kwestie, jak tryb przyznawania pomocy de minimis (konieczne jest m.in. przedstawianie odpowiednich zaświadczeń/oświadczeń) czy też maksymalna wielkość pomocy de minimis, jaka może być przyznana. Przyznanie ulgi poza trybem pomocy de minimis nie jest natomiast w ten sposób regulowane. W uproszczeniu można więc powiedzieć, że udzielenie ulgi podatkowej ?w ramach pomocy de minimis jest bardziej skomplikowaną formą pomocy niż udzielenie tej samej ulgi poza ramami tej pomocy. Z kolei pomoc de minimis jest mniej skomplikowaną formą niż tzw. pomoc publiczna (gdzie m.in. konieczne jest powiadamianie instytucji unijnych oraz wniesienie wkładu własnego przez podatnika).

—Łukasz Kosonowski, doradca podatkowy, ?MDDP Michalik Dłuska Dziedzic ?i Partnerzy spółka doradztwa podatkowego sp. z o.o.