Urząd musi przedstawić wnioski dowodowe w sprawie administracyjnej

Spółka wniosła w omówionej wyżej sprawie skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego we Wrocławiu. Podniosła w niej, że z planu nie wynika wprost zakaz instalowania reklamy na budynku. Podkreśliła też, że reklama w żaden sposób nie ingeruje w inwestycję, a jedynie powoduje jej czasowe przysłonięcie, czego nie należy kwalifikować jako przekształcenia elewacji. Co więcej, nawet gdyby nadzór nie uznał tej argumentacji za zasadną, wymaga podkreślenia, że organ powinien zastosować art. 136 kodeksu postępowania administracyjnego (dalej: k.p.a.) i przeprowadzić dodatkowe postępowanie w celu uzupełnienia dowodów i materiałów w sprawie.

Zasadna skarga

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu uznał, że skarga zasługuje na uwzględnienie. Doszło bowiem w niej do naruszenia prawa.

Zdaniem sądu materialnoprawną podstawą decyzji powiatowego inspektora stanowią przepisy art. 51 ust. 1 pkt 1 prawa budowlanego. Zgodnie z nimi przed upływem dwóch miesięcy od dnia wydania postanowienia właściwy organ w drodze decyzji nakazuje zaniechanie dalszych robót budowlanych, rozbiórkę obiektu budowlanego lub jego części, doprowadzenie obiektu do stanu poprzedniego.

Zastosowanie tych przepisów nie stanowi kwestii spornej w sprawie. Zawarte w zaskarżonej decyzji motywy – w ocenie sądu – nie czynią jednak zadość treści art. 138 § 2 k.p.a.

Zgodnie z tym uregulowaniem organ odwoławczy może uchylić zaskarżoną decyzję w całości i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej instancji, gdy decyzja została wydana z naruszeniem przepisów postępowania, a konieczny do wyjaśnienia zakres sprawy ma istotny wpływ na jej rozstrzygnięcie. Przekazując sprawę, organ ten powinien wskazać, jakie okoliczności należy wziąć pod uwagę przy ponownym rozpatrzeniu sprawy.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że z przepisu wynika jednoznacznie, iż organ odwoławczy może uchy?lić zaskarżoną decyzję, gdy ?ta została wydana z naruszeniem przepisów postępowania, a konieczny do wyjaśnienia zakres sprawy ma istotny wpływ na jej rozstrzygnięcie. W sprawie na takie naruszenie organ odwoławczy w ogóle nie wskazał. Natomiast sama konieczność uzupełnienia dowodów – w ocenie sądu – nie jest wystarczającą przesłanką do kasacji decyzji i przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej instancji.

W tej konkretnie sprawie bez wątpienia wyjaśnienie, czy sporne urządzenia reklamowe są zgodne z ustaleniami planu miejscowego, leży w kompetencji organu odwoławczego do przeprowadzenia uzupełniającego postępowania wyjaśniającego w trybie art. 136 k.p.a.

Słuszny jest zatem pogląd wyrażony przez WSA we Wrocławiu w wyroku z 9 listopada 2005 r. (II SA/Wr 1977/03, niepubl.), że organ odwoławczy winien ustalić treść zapisów planu zagospodarowania przestrzennego, posługując się wypisem i wyrysem z tego planu (które winny się znaleźć w aktach sprawy) i skonfrontować je z inwestycją, która została zrealizowana na danej działce.

Ustalenie treści planu tylko na podstawie dokumentów wydanych przez inny organ świadczy o wadliwym postępowaniu dowodowym organu nadzoru budowlanego. W rozpatrywanej sprawie wojewódzki inspektor mimo przytoczenia powyższego orzeczenia, z czego można wywnioskować, że pogląd w nim zawarty podziela, nie zastosował go w praktyce. Tym samym uchylił się od obowiązku merytorycznego rozpoznania sprawy, mimo że miał ku temu możliwość wobec uzupełniania materiału dowodowego ?– stwierdził sąd.

Nie ma teorii dowodowej

WSA zauważył, że to organ administracji winien wnikliwie rozpatrzyć wszystkie okoliczności sprawy, podejmując ?w tym celu wszelkie kroki niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego i załatwienia sprawy. W postępowaniu administracyjnym nie obowiązuje formalna teoria dowodowa, według której daną okoliczność można udowodnić wyłącznie za pomocą takiego, a nie innego środka dowodowego, ani też zasada, że rola organu orzekającego to rola biernego podmiotu oczekującego na dowody zaoferowane przez stronę. Wręcz przeciwnie, rządząca postępowaniem administracyjnym zasada oficjalności wymaga, by w toku postępowania organy administracji publicznej podejmowały wszelkie kroki niezbędne do wyjaśnienia i załatwienia sprawy i dopuszczały jako dowód wszystko, co może się przyczynić do jej wyjaśnienia, a nie jest sprzeczne z prawem. Chodzi o to, by z urzędu przeprowadzane były dowody służące ustaleniu stanu faktycznego sprawy.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 10 grudnia 2013 r. (II SA/Wr 408/13).