Organy podatkowe wydały zaledwie dwie indywidualne interpretacje dotyczące opodatkowania wolontariatu pracowniczego. W tej sytuacji trudno mówić o jakichś tendencjach. Choć odpowiedzi dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z listopada 2010 r. na pytania jednego z banków nie zachęcają do angażowania pracowników w działalność filantropijną (interpretacje nr IPPB2/415-742/10-2/MG i IPPB3/423-571/10-2/GJ).
Bank, spółka akcyjna, zamierzał przyznać pracownikowi-wolontariuszowi dzień wolny od pracy, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia, przeznaczony na udział w projektach wolontarystycznych. Za taką pracę pracownicy nie otrzymywaliby wynagrodzenia, ale też nie ponosiliby żadnych kosztów. Dlatego w zależności od sytuacji spółka chciała zwracać faktycznie poniesione przez pracowników koszty związane z uczestnictwem w akcji wolontarystycznej, np. koszty transportu do miejsca akcji i noclegu, jeśli taki byłby niezbędny.
Pensja pracownika za dzień wolny od pracy z tytułu jego udziału w wolontariacie nie ma charakteru wynagrodzenia ze stosunku pracy
W związku z tym bank zapytał fiskusa, czy wypłacone pracownikowi wynagrodzenie za dodatkowy dzień wolny od pracy, a także zwrócone mu przez spółkę koszty podróży czy noclegu (ewentualnie wydatki na wykupienie dla pracownika noclegów i transportu w związku z wykonywaniem czynności wolontarystycznych) będą stanowiły dla spółki koszt uzyskania przychodów. Bank chciał także wiedzieć, czy od zwróconych pracownikowi kwot lub wykupionych świadczeń trzeba potrącać zaliczki na PIT. Innymi słowy: czy zwrot wydatków na nocleg lub podróż wolontariusza będzie przychodem pracownika podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Dyrektor Izby Skarbowej uznał inicjatywy wolontariatu pracowniczego za godne poparcia, ale nie pozostawił złudzeń: wynagrodzenie wypłacane pracownikowi za dzień wolny od pracy z tytułu jego udziału w programie wolontarystycznym nie ma charakteru wynagrodzenia ze stosunku pracy, gdyż wykracza poza sferę stosunku pracy. Podobnie sprawa ma się z ewentualnym oddelegowaniem pracownika do realizacji zadań wolontarystycznych – nie ma ono charakteru podróży służbowej.
Ponieważ nie są to koszty pracownicze, które generalnie zalicza się do kosztów uzyskania przychodów, to wydatki na wolontariat pracowniczy nie pomniejszą przychodów firmy – stwierdził fiskus.
W odpowiedzi na drugie pytanie dyrektor Izby Skarbowej również nie podzielił stanowiska banku. Ten twierdził, że opodatkowanie kwot zwracanych pracownikom wolontariuszom byłoby nieracjonalnym, dodatkowym obciążeniem w sytuacji, gdy poświęcają swój czas na realizację działań korzystnych dla społeczeństwa. Fiskus ma jednak inne zdanie. Twierdzi, że zgodnie z art. 45 ust. 1 pkt 3 ustawą o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie to na barkach beneficjenta (korzystającego), a nie pracodawcy, spoczywa ewentualny zwrot kosztów podróży wolontariusza i związanych z tym diet, jego ubezpieczenia czy np. koszt szkoleń na jego rzecz.
Nie ma żadnych przepisów prawnych, które obciążałyby tymi kosztami pracodawcę. Bank jako instytucja finansowa jest organizacją nastawioną na zysk, co wyklucza możliwość uznania, iż prowadzi działalność pożytku publicznego. Nie można go zatem uznać za „korzystającego" w rozumieniu ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Jeśli mimo to przyzna on pracownikom – wolontariuszom świadczenia związane z wykonywaniem wolontariatu, to po stronie pracowników powstanie przysporzenie w postaci przychodu ze stosunku pracy. A od niego spółka, jako płatnik, powinna potrącać zaliczki na podatek dochodowy.
Niekorzystne stanowisko fiskusa może jednak zmienić orzecznictwo sądów administracyjnych. Ustawodawca również może się pokusić o zmianę przepisów podatkowych, tak aby w sposób jednoznaczny były korzystne dla pracodawców angażujących pracowników w wolontariat.
— Dorota Gajos
