O rozstrzygnięcie tej kwestii zwrócił się do Sądu Najwyższego toruński sąd okręgowy, który nabrał wątpliwości, czy dopuszczalne jest zrzeczenie się użytkowania wieczystego gruntu stanowiącego własność Skarbu Państwa nieobjętego przepisami ustawy o gospodarce nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa przez niepaństwową, niesamorządową osobę prawną.

SO rozpatrywał zażalenie miejscowej spółki jawnej na postanowienie toruńskiego notariusza. Odmówił on dokonania czynności notarialnej polegającej na zrzeczeniu się prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej stanowiącej własność Skarbu Państwa. Zdaniem notariusza, w obecnym stanie prawnym możliwe jest zrzeczenie się użytkowania wieczystego tylko w ściśle określonych przypadkach.

Po pierwsze uregulowanych w art. 17b ust. 3 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa. Przepis ten mówi, że użytkownik wieczysty może zrzec się swego prawa przez złożenie oświadczenia w formie aktu notarialnego i w takim przypadku użytkowanie wygasa. Po drugie art. 16 ustawy o gospodarce nieruchomościami daje prawo zrzeczenia się państwowym lub samorządowym osobom prawnym. Właściciele spółki twierdzili, że te dwie regulacje określają jedynie odmienny tryb dla tych dwóch kategorii nieruchomości i nie znoszą ogólnej zasady możliwość zrzeczenia się użytkowania wieczystego.

Orzecznictwo, ani nauka prawa nie dopracowały się jednolitego stanowiska, a część komentatorów konsekwentnie sprzeciwia się dopuszczalności jednostronnego zrzeczenia się użytkowania w przypadkach niewskazanych wyraźnie w ustawie bądź w umowie. Powodem, z którego prywatne osoby chcą się zrzec prawa użytkowania wieczystego gruntu, najczęściej są wysokie opłaty roczne.

Dodajmy, co podkreślił w czasie referatu sędzia SN Józef Frąckowiak, że w kodeksie cywilnym dodano art. 902

1

i

2

, które wprowadziły nowy rodzaju umowy: przekazania nieruchomości.

Sąd Najwyższy nawiązał w swej uchwale to tego przepisu:

– Użytkownik wieczysty, który nie może zrzec się przysługującego mu prawa na podstawie ustawy  o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi SP, może wyzbyć się tego prawa zgodnie z art. 902

1

kodeksu cywilnego, stosowanym w drodze analogii.

Pisemne uzasadnienie będzie za około miesiąc (sygnatura akt III CZP 81/13).