Odpowiada Anna Nowak doradca podatkowy z Crido Taxand

:

Zgodnie z generalną zasadą odliczeniu podlega podatek naliczony w zakresie, w jakim nabyte lub wytworzone towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Pozostała część VAT z faktur zakupowych, np. związana z osobistymi potrzebami przedsiębiorcy, nie podlega odliczeniu.

W pierwszej kolejności podatnik powinien więc przyporządkować poszczególne kwoty VAT do określonych kategorii działalności i odliczyć jedynie tę część podatku, która bezpośrednio wiąże się z jego działalnością gospodarczą dokumentowaną fakturami VAT z podatkiem należnym.

Jeśli w budynku są wyodręb- nione części przeznaczone na określone typy działalności, np. część komercyjna na parterze i mieszkalna – prywatna – powyżej, a wydatki na remont dotyczą tylko parteru, odliczeniu podlega całość podatku.

Co trzeba zrobić jeśli nie da się tak łatwo przyporządkować wydatków do określonych kategorii działalności?

W zakresie, w jakim nie można wyodrębnić kwot podatku do czynności dających prawo do odliczenia i niedających takiego prawa, podatnik odlicza VAT według proporcji sprzedaży. Oblicza się ją porównując wartość wykonywanych przez niego czynności, które są obciążone VAT do tych, które podlegają regulacjom ustawy o VAT, ale są jednocześnie zwolnione z tego podatku.

Potwierdził to Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z 24 października 2011 r. (I FPS 9/10). NSA przesądził, że czynności w ogóle niepodlegające VAT nie obniżają tej proporcji.

Do momentu wydania uchwały większość organów podatkowych twierdziła, że przy obliczaniu proporcji należy uwzględniać zarówno czynności zwolnione z VAT, jak i te, które w ogóle są wyłączone spod regulacji tego podatku. Wynik takiej proporcji, czyli ułamek VAT podlegający odliczeniu, był niższy niż ustalany zgodnie z uchwałą.

Stosowanie tej uchwały może być jednak problematyczne w odniesieniu do inwestycji w nieruchomości. Uchwała dotyczy zasad generalnych, opisanych w art. 86 ust. 1 oraz 90 ust. 1–3 ustawy o VAT.

Od początku 2011 r. odliczenie VAT związanego z inwestycją w nieruchomości jest uregulowane w art. 86 ust. 7b ustawy. Zgodnie tym przepisem, w przypadku nakładów ponoszonych na nabycie oraz wytworzenie nieruchomości stanowiącej majątek przedsiębiorstwa podatnika, wykorzystywanej zarówno do celów działalności gospodarczej, jak i innych celów, w tym do osobistych celów podatnika lub jego pracowników, których to nakładów nie da się w całości przypisać działalności gospodarczej, VAT odlicza się według udziału procentowego, w jakim nieruchomość wykorzystywana jest do celów firmowych.

Ta regulacja nie była interpretowana przez NSA, a wynika z niej, że w szczególnych okolicznościach również czynności pozostające poza zakresem działalności firmowej, i zasadniczo poza zakresem opodatkowania, mogą pomniejszać prawo do odliczenia VAT.

Można się spodziewać, że to nie koniec sporu z fiskusem podatników, którzy oprócz czynności opodatkowanych wykonują czynności spoza działalności gospodarczej. Tym razem będzie on jednak dotyczył wydatków na nieruchomości.