- Jestem czynnym podatnikiem VAT. W prowadzonej działalności użytkuję samochód typu pikap, który jest środkiem trwałym w mojej firmie. Samochód ten uległ uszkodzeniu. Czy wynajmując samochód zastępczy (jest to samochód typu kombi) na okres naprawy, mogę zaliczyć koszt najmu oraz wydatki na paliwo do kosztów uzyskania przychodów? Czy mogę odliczać VAT z faktur dokumentujących te wydatki? – pyta czytelnik.

Ani przepisy ustaw o podatku dochodowym ani przepisy ustawy o VAT nie przewidują szczególnych zasad rozliczania kosztów wynajmu oraz wydatków związanych z używaniem samochodów zastępczych. W konsekwencji obowiązują w tym zakresie zasady ogólne. Jest to o tyle istotne, że:

1) art. 23 ust. 1 pkt 46 ustawy o PIT (odpowiednio art. 16 ust. 1 pkt 51 ustawy o CIT) ogranicza możliwość zaliczania do kosztów uzyskania przychodów wydatków z tytułu używania dla potrzeb działalności gospodarczej podatnika niewprowadzonego do ewidencji środków trwałych samochodu osobowego; przepis ten dotyczy, między innymi, samochodów osobowych używanych na podstawie umów najmu,

2) art. 3 ust. 6 ustawy nowelizującej z 16 grudnia 2010 r. ogranicza kwotę podatku naliczonego w przypadku używania (między innymi na podstawie umów najmu) samochodów osobowych oraz niektórych innych pojazdów samochodowych do 60 proc. kwoty podatku z faktury (w ramach limitu 6000 zł), a art. 4 tej ustawy wyłącza możliwość odliczania podatku naliczonego przy nabywaniu paliwa wykorzystywanego do napędu samochodów osobowych oraz niektórych innych pojazdów samochodowych.

Kombi to osobowy

Przepisy te mają zastosowanie, między innymi, w przypadku użytkowania samochodów typu kombi. Samochody te są samochodami osobowymi w rozumieniu ustaw o podatku dochodowym (pojęcie samochodów osobowych na użytek tych ustaw definiuje art. 7 ust. 1 ustawy z 15 kwietnia 2011 r. o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw, DzU nr 102, poz. 585 ze zm.). Nie należą również do pojazdów samochodowych, do których nie mają zastosowania przepisy art. 3 ust. 6 oraz art. 4 ustawy nowelizującej z 16 grudnia 2010 r.

Paliwo nie daje prawa do obniżenia

Oznacza to przede wszystkim, że kwota podatku naliczonego z tytułu wynajmu samochodu zastępczego to jedynie 60 proc. kwoty podatku z faktury za najem. Czytelnikowi nie przysługuje również prawo do odliczania podatku naliczonego przy nabywaniu paliwa wykorzystywanego do napędu tego samochodu (mimo, że uszkodzony samochód najprawdopodobniej uprawnia do odliczania podatku naliczonego przy nabywaniu paliwa).

Co w całości, a co w części

Odnośnie do rozliczania kosztów uzyskania przychodów dominuje stanowisko, że do wydatków z tytułu kosztów używania samochodów osobowych, o których mowa w art. 23 ust. 1 pkt 46 ustawy o PIT, zalicza się również czynsz najmu wynajmowanych samochodów osobowych. Uważają tak zarówno organy podatkowe, jak i sądy administracyjne (zob. przykładowo interpretację Izby Skarbowej w Poznaniu z 31 grudnia 2007 r., ILPB3/423-137/07-2/ŁM, interpretację Izby Skarbowej w Warszawie z 2 października 2008 r., IPPB1/415-722/08-4/ES; wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 25 marca 2010 r., II FSK 1890/08 czy wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 25 listopada 2010 r., I SA/Wr 1203/10).

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z 12 stycznia 2011 r. (I SA/Gd 1146/10) potwierdził, że art. 23 ust. 1 pkt 46 ustawy o PIT ma zastosowanie również w przypadku używania będących samochodami osobowymi samochodów zastępczych. Zatem koszt wynajmu netto przedmiotowego samochodu zastępczego oraz wydatki netto na nabycie paliwa do tego samochodu mogą być przez czytelnika zaliczane do kosztów uzyskania przychodów:

1) pod warunkiem prowadzenia ewidencji przebiegu tego samochodu (zob. art. 23 ust. 5 ustawy o PIT),

2) tylko w ramach limitu wynikającego z przemnożenia przebiegu samochodu (ustalonego na podstawie ewidencji jego przebiegu) i stawki za 1 km przebiegu.

Do kosztów uzyskania przychodów w całości będzie mógł natomiast zaliczyć:

1) 40 proc. kwoty podatku z faktury za najem samochodu – tj. część kwoty podatku z tej faktury, która ze względu na art. 3 ust. 6 ustawy nowelizującej z 16 grudnia 2010 r. nie stanowi kwoty podatku naliczonego,

2) kwoty podatku z faktur za paliwo do samochodu zastępczego.

Organy potwierdzają

Możliwość zaliczania tych kwot do kosztów uzyskania przychodu wynika wprost z art. 23 ust. 1 pkt 43 lit. a tiret drugie ustawy o PIT.

Przepis ten pozwala zaliczać do kosztów uzyskania przychodów podatek naliczony w tej części, w której zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług, o ile podatek ten nie powiększył wartości początkowej środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej. Potwierdzają to organy podatkowe w udzielanych wyjaśnieniach, np. Izba Skarbowa w Poznaniu w interpretacji z 7 marca 2011 r (ILPB1/415-1414/10-2/AO)

Czytamy w niej, że „rozliczanie naliczonego podatku VAT, który nie podlega odliczeniu zgodnie z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług nie powinno odbywać się w ramach limitu wynikającego z ewidencji przebiegu pojazdu. Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatek ten może w całości stanowić koszty uzyskania przychodu".

W zależności od pojemności

Stawka za 1 km przebiegu w przypadku:

- samochodów o pojemności skokowej do 900 cm3 wynosi 0,5214 zł,

- samochodów o pojemności skokowej przekraczającej 900 cm3 wynosi 0,8358 zł.

—Tomasz Krywan doradca podatkowy