Jak szacować wartość zamówienia

Przede wszystkim należy zwrócić uwagę, że to na zamawiającym spoczywa obowiązek właściwego opisu przedmiotu zamówienia oraz zaplanowania realizacji inwestycji.

Nawet jeśli projekt budowy obiektu sporządzała firma zewnętrzna to jednak z pewnością został on wykonany w oparciu o udostępniony opis wymagań zamawiającego wobec projektowanego obiektu, więc odpowiedzialność za zakres przedmiotu zamówienia nadal ponosi zamawiający.

W związku z tym, w sytuacji wskazanej w pytaniu czytelnika nie sposób stwierdzić, że zaistniała okoliczność nieprzewidziana. Elementy budynku takie jak system antywłamaniowy, przeciwpożarowy czy instalacja dla sieci komputerowej, co do zasady, powinny być przewidziane już na etapie projektowania. Zamawiający nie może o takich częściach zamówienia po prostu „zapomnieć".

Nie da się wyodrębnić

W związku z tym nie sposób potraktować wykonania takiego systemu jako zamówienia odrębnego od budowy obiektu, jeśli jest to faktycznie nieodłączny element wykonania obiektu. Brak jest w takiej sytuacji przesłanek do wyodrębnienia robót jako oddzielnego zamówienia publicznego.

W konsekwencji nie można kalkulować wartości takiego zamówienia w oderwaniu od wartości całego zamówienia na budowę. Nie ma możliwości udzielenia zamówienia na system, o którym mowa w pytaniu czytelnika, zgodnie z wartością tylko tego systemu. Chyba, że zamawiającemu uda się wykazać, że potrzeba instalacji systemu pojawiła się później np. z powodu nieprzewidzianych zmian w przepisach prawa. Wtedy można byłoby rozważać potraktowanie zamówienia, jako odrębnego od budowy całego obiektu.

W przedstawionej sytuacji, system oraz obiekt budowlany należy potraktować więc jako jedno zamówienie, nawet jeśli początkowo nie uwzględniono sytemu w projekcie budowlanym. Przeciwne postępowanie może narazić zamawiającego na zarzut dzielenia zamówienia na części w celu ominięcia stosowania przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych (dalej ustawy p.z.p.), a więc naruszenia 32 ust. 2 ustawy p.z.p.

A może na części

Odnosząc się do możliwości udzielenia zamówienia w trybie art. 6a ustawy p.z.p., należy zwrócić uwagę, że przewiduje on możliwość udzielenia zamówienia na daną część w przypadku zamówienia udzielanego w częściach i przy zaistnieniu określonych w tym przepisie przesłanek. Przepis ten wyraźnie odnosi się do zamówienia udzielanego w częściach, chodzi więc o część zamówienia, która od początku była elementem zamówienia. W sytuacji, gdy zamawiający początkowo w ogóle nie planował realizacji elementu budynku, nie można stwierdzić, iż element ten stanowi część zamówienia w rozumieniu art. 6a ustawy p.z.p.

W przedstawionej przez czytelnika sytuacji nie została spełniona podstawowa przesłanka zastosowania art. 6a tj. system nie stanowił części zamówienia w czasie, kiedy było ono przez zamawiającego planowane. Warunkiem skorzystania z dobrodziejstwa art. 6a jest możliwość odniesienia wartości wydzielanej z zamówienia części do wartości całego zamówienia. W przypadku, gdy dana część inwestycji nie była uwzględniona na etapie projektowania, to wartość jej wykonania nie mogła być wliczona do szacunkowej wartości całego zamówienia.

W takiej jak omawiana sytuacji, zastosowanie art. 6a byłoby sprzeczne z założeniami tego przepisu. Dlatego też nie można udzielić zamówienia na system z zastosowaniem procedury właściwej tylko dla tego systemu. Warto przy tym zauważyć, że przeciwna interpretacja mogłaby prowadzić do nadużyć po stronie zamawiających i niewłaściwego udzielania w oparciu o art. 6 a ustawy p.z.p.

„Rzeczpospolita" radzi

Gdy dana część inwestycji nie była uwzględniona na etapie projektowania, wartość jej wykonania nie może być wliczona do szacunkowej wartości całego zamówienia.

Roboty dodatkowe

Należy wspomnieć, że w omawianej sytuacji nie zostają spełnione również przesłanki zastosowania art. 67 ust. 1 pkt 5 (roboty dodatkowe), ponieważ konieczność realizacji zamówienia na system nie zaistniała wskutek sytuacji niemożliwej do przewidzenia. Jest to warunek niezbędny dla zastosowania trybu z wolnej ręki na zamówienie dodatkowe. Jak wskazano na początku zamawiający powinien przewidzieć konieczność instalacji systemu przeciwpożarowego, antywłamaniowego czy instalacji dla sieci komputerowej.

Uwaga!

Należy stwierdzić, że ustawa prawo zamówień publicznych nie jest łaskawa dla „zapominalskich" zamawiających. Planowanie inwestycji powinno być przeprowadzone na tyle precyzyjnie i wielopłaszczyznowo, aby nie umknął żaden element przyszłego zamówienia. W przeciwnym przypadku, zamawiający będzie zobowiązany do ponownego przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego zgodnie z procedurą właściwą ze względu na wartość całej inwestycji, co z pewnością wpłynie negatywnie na termin zakończenia budowy.

—Julia Jarnicka – prawnik w Kancelarii Prawnej PIERÓG & Partnerzy