- Pracownik planuje podjąć studia od października. Chce, abyśmy go na nie skierowali i pokryli koszty nauki. Czy w zamian możemy go zobowiązać do odpracowania tych kosztów? Czy termin, przed upływem którego nie będzie mógł się zwolnić z pracy bez konieczności zwrotu nakładów poniesionych przez pracodawcę, możemy dowolnie ustalić? Co z urlopem na przygotowanie się do egzaminów i z zajęciami kolidującymi z pracą? – pyta czytelniczka.
Pracodawca, który skierował pracownika na studia, może go zobowiązać do odpracowania poniesionych na to kosztów. Okres, w którym pracownik nie może rozwiązać stosunku pracy pod groźbą zwrotu kosztów nauki, nie może być jednak dłuższy niż 3 lata.
Czytaj także: Urlop szkoleniowy: wolne na naukę przed egzaminem
Z inicjatywy lub za zgodą
Przez podnoszenie kwalifikacji zawodowych rozumie się zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą.
Osobie podnoszącej kwalifikacje zawodowe z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą przysługuje:
- urlop szkoleniowy,
- zwolnienie z całości lub części dnia pracy na czas niezbędny, by punktualnie przybyć na obowiązkowe zajęcia oraz na czas ich trwania.
Urlopu szkoleniowego udziela się w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy. Za czas urlopu szkoleniowego i zwolnień z całości lub części dnia pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.
Pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe pracodawca może przyznać dodatkowe świadczenia, w szczególności pokryć opłaty za kształcenie, przejazd, podręczniki i zakwaterowanie.
Umowa na piśmie
Z etatowcem podejmującym naukę pracodawca powinien zawrzeć umowę określającą wzajemne prawa i obowiązki stron. Umowę zawiera się na piśmie. Nie może ona zawierać postanowień mniej korzystnych dla pracownika niż przepisy kodeksu pracy.
Umowy o podnoszeniu kwalifikacji zawodowych nie trzeba zawierać, jeżeli pracodawca nie zamierza zobowiązać pracownika do pozostawania w zatrudnieniu po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych.
Obowiązek zwrotu
Pracownik podnoszący kwalifikacje zawodowe:
1) który bez uzasadnionych przyczyn nie podejmie podnoszenia kwalifikacji zawodowych albo przerwie naukę,
2) z którym pracodawca rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia z jego winy w trakcie podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub po jego ukończeniu, w terminie określonym w umowie, nie dłuższym niż 3 lata,
3) który w okresie wskazanym w umowie rozwiąże stosunek pracy za wypowiedzeniem (z wyjątkiem wypowiedzenia umowy o pracę z powodu mobbingu),
4) który w okresie wskazanym w umowie rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia na podstawie art. 55 kodeksu pracy (brak przeniesienia do innej pracy po orzeczeniu przeciwwskazań do wykonywania dotychczasowej) lub art. 943 k.p. (mobbing), mimo że w rzeczywistości nie wystąpiły przyczyny uzasadniające rozwiązanie stosunku pracy
musi zwrócić pracodawcy koszty, które ten poniósł na naukę – ale tylko z tytułu dodatkowych świadczeń i w wysokości proporcjonalnej do okresu zatrudnienia po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub okresu zatrudnienia w czasie ich podnoszenia.
Odrębne zasady
Pracownikowi, który zdobywa lub uzupełnia wiedzę i umiejętności na zasadach innych niż określone w k.p. (tj. z inicjatywy samego pracownika albo bez zgody pracodawcy), pracodawca może przyznać zwolnienie z całości lub części dnia pracy bez zachowania prawa do wynagrodzenia lub urlop bezpłatny, w wymiarze ustalonym w porozumieniu zawieranym między stronami.
- Anna Telec, radca prawny, prowadzi Kancelarię Prawa Pracy
