Erę bezzwrotnych dotacji w wysokości 40 tys. zł na tworzenie nowych firm coraz mocniej wypiera ta związana z tzw. zwrotnym finansowaniem inwestycji. Jej model opiera się na udzielaniu pożyczek osobom, które zamierzają założyć własne przedsiębiorstwo.

W obu przypadkach chodzi o środki uruchamiane z tzw. działania 6.2 „Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia" programu „Kapitał ludzki". Początkowo środki te przyznawane były głównie w formie bezzwrotnych dotacji. Teraz mają postać pożyczki.

Dzięki temu pieniądze, jakimi dysponują samorządy w tym zakresie (rozwój i pobudzanie przedsiębiorczości), będą mogły finansować większą liczbę projektów. A w ten sposób, w dłuższej perspektywie, więcej osób, które chciałyby uzyskać wsparcie finansowe na etapie tworzenia własnej firmy, będzie miało taką sposobność. Mówiąc wprost, udzielenie bezzwrotnej dotacji powoduje, że środki te są wykorzystywane wyłącznie jeden raz.

Przez osobę, której udało się zakwalifikować do odpowiedniego programu. Dzięki wsparciu zakłada ono swoje mikroprzedsiębiorstwo. I na tym rola unijnych środków się kończy. Przyznając, na takie samo uruchomienie firmy, pożyczkę, ustala się także reguły i harmonogram jej spłaty.

Tym samym po pewnym czasie środki wracają do instytucji udzielającej wsparcia. A ta może je wykorzystać na pożyczki dla kolejnych początkujących przedsiębiorców. I chociaż z punktu widzenia tych ostatnich bezzwrotna dotacja na pewno wydaje się atrakcyjniejsza niż pożyczka, którą jednak trzeba spłacić, to patrząc szerzej, system zwrotnego wsparcia może przyczynić się do powstania większej liczby firm w dłuższym okresie.

Łagodniejsze kryteria

Dla wielu osób, które planują przejść na własny rachunek, ale brakuje im środków własnych i mają trudności z uzyskaniem finansowania na warunkach komercyjnych (pożyczki i kredyty bankowe), zmiana systemu udzielania wsparcia też może być korzystna.

Dlaczego?

Mianowicie przy systemie dotacyjnym pula środków jest ograniczona. Od początku, dysponując ustalonym budżetem, wiadomo, ilu osobom można pomóc. To zaś skutkuje tym, że z bezzwrotnych dotacji mogą skorzystać określone grupy osób. Chodzi o tych, których sytuacja na rynku pracy jest szczególnie trudna, a więc o osoby młody lub osoby starsze, niepełnosprawne, długotrwale bezrobotne lub będące mieszkańcami terenów, na których problem bezrobocia jest szczególnie dotkliwy. I nie powinno dziwić, że władze samorządowe, które dysponują tymi środkami, takie właśnie kryteria stosują.

Chcą bowiem pomóc tym, którym na rynku pracy jest najtrudniej. Przejście na system pożyczek pozwala odejść od tych kryteriów. Te same środki, oczywiście w dłuższym czasie, mogą bowiem wspierać rozwój drugiej, trzeciej, czwartej firmy. I tak dalej. Dlatego tutaj regułą jest, że może się o nie starać każda osoba, która ma pomysł na założenie własnej firmy, przedstawi ciekawy pomysł i wykaże, że może on być opłacalny. Właściwie jedynym kryterium, które uniemożliwia ubieganie się o pomoc, jest fakt prowadzenia własnej firmy w okresie ostatnich 12 miesięcy. Jeżeli ktoś w tym okresie prowadził własne przedsiębiorstwo lub choćby zarejestrował działalność, to o pożyczkę nie może się ubiegać.

Procedura

Jeżeli ktoś interesował się już działaniem 6.2 programu „KL" z myślą o zdobyciu dotacji, a może nawet starał się ją zdobyć, ale bezskutecznie, to zna procedurę przyznawania pomocy. Jest ona taka sama w przypadku udzielania pożyczek. Z tą różnicą, że władze samorządowe (działając bezpośrednio lub poprzez wojewódzkie urzędy pracy lub inne wybrane przez siebie organy), organizując konkursy dla podmiotów pośredniczących w udzielaniu pomocy, poszukują tutaj specyficznych instytucji finansowych.

Stąd w pierwszej fazie uruchamiania środków tego działania swoje projekty mogą zgłaszać podmioty zarządzające instrumentami inżynierii finansowej w rozumieniu art. 2 pkt 3a rozporządzenia ministra rozwoju regionalnego w sprawie udzielania pomocy publicznej w ramach programu „Kapitał ludzki" (DzU z 2010 r. nr 239, poz. 1598, ze zm.), w szczególności:

50 tys. zł to maksymalna wysokość jednorazowej pożyczki na rozpoczęcie działalności gospodarczej

- banki krajowe, banki zagraniczne, instytucje kredytowe lub instytucje finansowe,

- banki spółdzielcze,

- podmioty, które nie działają w celu osiągnięcia zysku lub przeznaczają zyski na cele statutowe służące tworzeniu korzystnych warunków dla rozwoju przedsiębiorczości przez udzielanie pożyczek,

- konsorcja powyższych podmiotów.

Ich zadaniem jest zaplanować, a następnie zrealizować odpowiedni program szkoleniowo-doradczy, na który zaproszą osoby chętne do rozpoczęcia przygody z biznesem. Po zakończeniu tej części z wybranymi osobami podpiszą umowy pożyczki i przekażą pieniądze na rozwój działalności.

Tym samym bezpośrednio do takich instytucji muszą zgłaszać się osoby zainteresowane wsparciem, a nie do urzędów marszałkowskich lub wojewódzkich urzędów pracy, które formalnie odpowiadają za dystrybucję środków z „KL". Natomiast u tych podmiotów można szukać informacji o wybranych instytucjach i pozyskać ich dane kontaktowe. W niektórych województwach trwają właśnie konkursy, które mają wyłonić pośredników finansowych. Gdy tylko zostaną wybrani, należy zwrócić się do nich o dalsze informacje.

Gdzie poszukują przedsiębiorców

Swoją szansę na znalezienie instytucji finansowej, udzielającej pożyczek z działania 6.2 programu „KL", będą mieli wkrótce mieszkańcy województw mazowieckiego i opolskiego. W pierwszym z nich pośredników finansowych wyłoni Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych, która przeznaczyła na konkurs 18,5 mln zł.

Będzie on prowadzony do 29 października, po czym nastąpi etap oceny wniosków i wyboru zwycięskich instytucji. To do nich będzie się można zgłaszać. Maksymalna wysokość pożyczki wyniesie 50 tys. zł na osobę. Pożyczka może być przyznana na okres nie dłuższy niż 60 miesięcy.

W drugim przypadku konkurs organizuje wojewódzki urząd pracy w Opolu. Przewiduje on wybór instytucji, które zaoferują wsparcie dla osób zamierzających rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej (w tym w formie innowacyjnej przedsiębiorczości akademickiej, polegającej na komercjalizacji wiedzy naukowej i technologii) obejmujące:

- przyznanie jednorazowej pożyczki na rozpoczęcie działalności gospodarczej do wysokości 50 tys. zł na osobę,

- doradztwo (indywidualne i grupowe),

- szkolenia umożliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności niezbędnych do podjęcia i prowadzenia działalności gospodarczej dla osób rozpoczynających działalność w ramach danego projektu.

Na dofinansowanie takich projektów WUP zarezerwował 12,8 mln zł.

Więcej dla młodych

163,5 mln euro to dodatkowa pula środków w programie „Kapitał ludzki", która powinna pozwolić objąć tzw. wsparciem aktywizacyjno -zawodowym ok. 44 tys. młodych osób do końca 2015 r. Zmiany w tym zakresie zostały przyjęte we wrześniu przez rząd.

Dodatkowe środki finansowe w całości zostaną przeznaczone na finansowanie tzw. priorytetu VI „Rynek pracy otwarty dla wszystkich". Co to oznacza w praktyce? Mianowicie blisko 140 mln euro (85 proc. dodatkowych funduszy) będzie przeznaczone na sfinansowanie projektów powiatowych urzędów pracy mających na celu poprawę zdolności do zatrudnienia oraz podnoszenie poziomu aktywności zawodowej osób bezrobotnych (tzw. działanie 6.1.3).

Ponad połowa tych środków zostanie przeznaczona na aktywizację osób młodych, które będą miały możliwość skorzystania ze szkoleń zawodowych, staży, przygotowania zawodowego, jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej, oraz konsultacji i doradztwa związanego z jej prowadzeniem. Pozostałe 15 proc. środków (blisko 25 mln euro) zostanie wykorzystane przez poszczególne regiony na dotacje i pożyczki na podjęcie działalności gospodarczej (14,8 mln euro) oraz aktywizację osób bezrobotnych (9,9 mln euro).

Środki te pozwolą zatem na dodatkowe wsparcie promocji przedsiębiorczości i samozatrudnienia (działanie 6.2) oraz umożliwią zwiększenie udziału osób do 30. roku życia w projektach zakładających realizację programów aktywizacji zawodowej (działanie 6.1.1). Projekty te obejmują szkolenia prowadzące do podniesienia, uzupełnienia lub zmiany kwalifikacji zawodowych, staże i praktyki zawodowe oraz pośrednictwo pracy i poradnictwo zawodowe.