Inwestor, który wybudował nowy obiekt, nie może od razu przystąpić do jego użytkowania. Musi on bowiem dokonać zawiadomienia o zakończeniu robót, a często także uzyskać pozwolenie na jego użytkowanie.
Aby było to możliwe nie wystarczy, że inwestor dołączy do swojego zawiadomienia czy wniosku o wydanie pozwolenia: oryginał dziennika budowy, oświadczenie kierownika budowy o zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym i warunkami pozwolenia na budowę oraz przepisami o doprowadzeniu do należytego stanu i porządku terenu budowy czy też protokoły badań i sprawdzeń oraz inwentaryzację geodezyjną powykonawczą.
Inwestor musi bowiem także przedstawić kopię świadectwa charakterystyki energetycznej budynku, inaczej nazywanego certyfikatem energetycznym. Jest to dokument, który pokazuje, jakie jest zużycie energii w danym budynku.
Kara w wysokości 10 tys. zł
Zgodnie z art. 57 ust. 1 pkt 7 Prawa budowlanego do zawiadomienia o zakończeniu budowy lub wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego inwestor powinien dołączyć kopię świadectwa charakterystyki energetycznej budynku, a jeżeli tego nie zrobi, to jego zgłoszenie nie zostanie przyjęte i inwestor nie będzie mógł przystąpić do użytkowania budynku.
Nie ma przy tym znaczenia, kiedy inwestor rozpoczął budowę obiektu – przed wejściem w życie tego obowiązku, czyli przed 2009 rokiem czy też już po tej dacie. Liczy się bowiem termin składania zawiadomienia o zakończeniu budowy lub wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie.
Nawet więc jeżeli inwestor rozpoczął budowy przed 10 laty, a dopiero teraz ją zakończył, to i tak musi uzyskać dla swojego obiektu świadectwo charakterystyki energetycznej.Nie spełnienie tego obowiązku może bardzo słono kosztować inwestora. Jeżeli bowiem nie przedstawi certyfikatu energetycznego, to nie będzie mógł legalnie przystąpić do użytkowania budynku. Jeżeli to zrobi, to nadzór budowlany nałoży na niego karę w wysokości 10 tys. zł.
Kiedy jest potrzebne
O uzyskanie certyfikatu energetycznego inwestor musi się postarać także wówczas, kiedy dokonuje rozbudowy swojego obiektu, Takie prace wymagają bowiem pozwolenia na budowę i późniejszego zawiadomienia o zakończeniu budowy, a więc i okazania w urzędzie kopii świadectwa energetycznego.
Taki sam obowiązek bardzo często będzie ciążył na inwestorze także wówczas, kiedy wyremontuje on swój obiekt.
Zgodnie bowiem z art. 63 ust. 3 Prawa budowlanego właściciel budynku jest obowiązany zamówić świadectwo energetyczne, jeżeli w wyniku przebudowy lub remontu tego obiektu uległa zmianie jego charakterystyka energetyczna. Za brak świadectwa w takiej sytuacji nie grożą jednak żadne sankcje ani też nikt nie będzie go sprawdzał.
Komu przysługują uprawnienia
Inwestor, który będzie chciał uzyskać świadectwo charakterystyki energetycznej dla swojego obiektu powinien pamiętać, że dokument taki mogą sporządzać wyłącznie osoby, które mają specjalne uprawnienia. Ustawa posługuje się określeniem osoby sporządzającej świadectwo energetyczne. Nie jest to audytor energetyczny ani audytor efektywności energetycznej.
Certyfikat energetyczny może sporządzić wyłącznie osoba, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych, ukończyła co najmniej studia magisterskie lub inżynierskie w kierunku: architektura, budownictwo, inżynieria środowiska, energetyka lub pokrewnym, a także nie była karana za przestępstwa przeciwko mieniu, dokumentom, za przestępstwa gospodarcze, za fałszowanie pieniędzy, papierów wartościowych, znaków urzędowych lub za przestępstwa skarbowe.
Ważne jest także, aby osoba taka posiadała uprawnienia budowlane do projektowania w specjalności architektonicznej, konstrukcyjno-budowlanej lub instalacyjnej albo odbyła szkolenie i złożyła z wynikiem pozytywnym egzamin przed ministrem właściwym do spraw budownictwa.
Za równorzędne z odbyciem kursu i zdaniem egzaminu uznaje się ukończenie rocznych studiów podyplomowych w zakresie audytu energetycznego na potrzeby termomodernizacji oraz oceny energetycznej, organizowanych na kierunkach: architektura, budownictwo, inżynieria środowiska, energetyka lub pokrewne. Program tych studiów podyplomowych powinien być zaopiniowany przez ministra właściwego do spraw budownictwa i zatwierdzony przez ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego.
Świadectwo energetyczne nie może być przygotowane przez właściciela budynku lub lokalu oraz przez osobę, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. Dodatkowo osoba wydająca świadectwo energetyczne jest zobowiązana do zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku ze sporządzeniem świadectwa energetycznego. Dla swojego bezpieczeństwa inwestor powinien więc zażądać przedstawienia takiego ubezpieczenia.
Co w dokumencie
Każde świadectwo energetyczne musi być sporządzone w sześciu częściach w formie pisemnej i elektronicznej. Treść formy elektronicznej świadectwa powinna być tożsama z treścią formy pisemnej i powinna zostać zapisana w wersji tylko do odczytu, uniemożliwiającej jego edycję. Świadectwo sporządzone w formie pisemnej powinno być natomiast oprawione w okładkę formatu A4 uniemożliwiającą jego zdekompletowanie.
Obie wersje muszą być sporządzone w języku polskim, przy zastosowaniu graficznych i literowych oznaczeń określonych w polskich normach dotyczących budownictwa oraz instalacji ogrzewczych, wentylacyjnych, chłodzenia, ciepłej wody użytkowej i oświetlenia w budynkach.
Część tytułowa świadectwa energetycznego powinna określać typ budynku, adres i nazwisko właściciela, wartość wskaźnika EP dla budynku oce- nianego (pokazującego roczne zapotrzebowanie energii na jednostkę powierzchni, dostarczonej do budynku lub lokalu mieszkalnego wyrażone w kWh/mkw./rok), jego porównanie z wartością wskaźnika EP dla budynku referencyjnego (modelowego) wynikającą z przepisów techniczno-budowlanych oraz datę wydania i ważności świadectwa, a także imię i nazwisko sporządzającego świadectwo, jego adres i numer uprawnienia.
W części drugiej – charakterystyce techniczno-użytkowej – znajdą się informacje o przeznaczeniu budynku, roku jego oddania do użytkowania, kubaturze i liczbie kondygnacji, rodzaju konstrukcji, powierzchni, ogrzewaniu, wentylacji, ciepłej wodzie oraz chłodzeniu.
Część trzecia określi charakterystykę energetyczną budynku, czyli np. średni współczynnik przenikania ciepła i zapotrzebowanie energii końcowej. W części czwartej ma znaleźć się ocena charakterystyki energetycznej, czyli określenie obliczeniowego zapotrzebowania nieodnawialnej energii pierwotnej i porównanie jej z wartościami referencyjnymi oraz ocena graficzna charakterystyki energetycznej na wykresie.
Część piąta będzie zawierała uwagi o możliwości zmniejszenia zapotrzebowania energii w budynku. Ostatnia część powinna wskazywać podstawę prawną, na jakiej sporządzono świadectwo.
Dokładne wzory świadectw znajdują się w załącznikach do rozporządzenia w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową oraz sposobu sporządzania i wzorów świadectw ich charakterystyki energetycznej – w załączniku nr 1 i 2 znajduje się wzór świadectwa charakterystyki energetycznej budynku, a w załączniku nr 3 znajduje się wzór świadectwa charakterystyki energetycznej lokalu mieszkalnego.
Przepisy określające wzór certyfikatu energetycznego nie wprowadzają obowiązku określania w nim klasy energetycznej, np. A czy B, tak jak jest to w przypadku określania klasy energetycznej sprzętu RTV i AGD.
Które obiekty
muszą mieć świadectwa
energetyczne
Zwolnione są budynki:
- podlegające ochronie na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami,
- używane jako miejsca kultu i do działalności religijnej,
- przeznaczone do użytkowania w czasie nie dłuższym niż dwa lata,
- niemieszkalne służące gospodarce rolnej,
- przemysłowe i gospodarcze o zapotrzebowaniu na energię nie większym niż 50 kWh/mkw./rok,
- mieszkalne przeznaczone do użytkowania nie dłużej niż cztery miesiące w roku,
- wolno stojące o powierzchni użytkowej poniżej 50 mkw.
Świadectwa muszą być wydane dla obiektów:
- nowo wybudowanych i oddawanych do użytkowania,
- starszych i użytkowanych już, jednak wprowadzanych do obrotu, czyli np. sprzedawanych lub wynajmowanych,
- budynków, w których w wyniku remontu lub rozbudowy zmieniła się charakterystyka energetyczna,
- budynków o powierzchni użytkowej przekraczającej 1000 mkw., które są zajmowane przez organy administracji publicznej, lub w których świadczone są usługi znacznej liczbie osób.
Jakie
informacje
Świadectwo powinno zawierać:
- dane identyfikacyjne budynku,
- dane identyfikacyjne osoby sporządzającej świadectwo i datę jego wystawienia oraz okres jego ważności,
- charakterystykę techniczno-użytkową budynku, czyli jego przeznaczenie, liczbę kondygnacji, powierzchnię użytkową itp.,
- podstawowe wskaźniki energetyczne budynku, tzn. wskaźnik zapotrzebowania na energię pierwotną EP i wskaźnik zapotrzebowania na energię końcową EK (wskaźniki te będą podawane w jednostce energii (kWh) zużywanej w ciągu roku na jeden metr kwadratowy powierzchni o regulowanej temperaturze),
- wykres suwakowy, czyli graficzne przedstawienie poziomu zużycia energii w porównaniu z wymaganiami określonymi w przepisach, a także zaznaczone kolorami, uznawane w użytkowaniu budynków, zakresy zużycia energii od oszczędnego do wysoce nadmiernego,
- dodatkowe wskaźniki zapotrzebowania na energię użytkową, końcową i pierwotną obliczone dla nośników energii dostarczanych do budynku oraz dla instalacji ogrzewania wentylacji i podgrzewania wody użytkowej, a dla budynków niemieszkalnych także wskaźniki zapotrzebowania energii na cele chłodzenia i oświetlenia,
- uwagi dotyczące możliwości zmniejszenia zużycia energii,
- objaśnienie podstawowych pojęć stosowanych w świadectwie,
- informacje dodatkowe m.in. o tym, że świadectwo energetyczne nie może być podstawą do naliczania opłat za zużycie energii w budynku oraz podstawa prawna. -
Podstawa prawna:
Ustawa z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane DzU z 2010 r. nr 243, poz. 1623 ze zm
.
Autor jest asesorem Prokuratury Rejonowej Warszawa Ochota
