Każdy członek władz spółki ma obowiązek reprezentowania jej interesów nie tylko w okresie, kiedy dobrze prosperuje, ale także gdy ma problemy finansowe. Jeżeli spółce grozi upadłość, to jej władze statutowe mają obowiązek zgłoszenia tego faktu. Jeżeli tego nie zrobią, to grozi im odpowiedzialność karna.
Na kim ciąży obowiązek
Zgodnie z art. 586 kodeksu spółek handlowych przestępstwo polegające na niezgłoszeniu upadłości spółki może być popełnione wyłącznie przez członków zarządu spółki albo przez likwidatorów. Zarząd występuje tylko w spółce z ograniczoną odpowiedzialności i spółce akcyjnej, ewentualnie także w spółce partnerskiej. Popełnienie tego przestępstwa możliwe jest wyłącznie poprzez niedopełnienie ciążącego na danej osobie obowiązku, czyli poprzez zaniechanie.
Zaniechanie to może być jedynie umyślne - w zamiarze bezpośrednim lub ewentualnym. Obowiązek zgłoszenia wniosku o upadłość jest wykonany w przypadku prawidłowego jego złożenia do sądu upadłościowego w wymaganym terminie.
Kiedy trzeba złożyć wniosek
Zgłoszenie upadłości spółki konieczne jest, gdy spółka zaprzestaje płacenia długów oraz gdy nie ma na ich spłacenie majątku. Jeżeli zaistnieje choćby jedna z tych przyczyn, to prezes albo inny członek zarządu powinien w terminie dwutygodniowym złożyć wniosek o upadłość, chyba że wniesiony został wniosek o otwarcie postępowania układowego.
Obowiązek złożenia wniosku o upadłość nie powstaje, gdy spółka na krótko zaprzestanie płacenia długów z powodów przejściowych problemów finansowych. Ogłoszenie upadłości i złożenie wniosku nie jest też konieczne, gdy prezes lub inny członek zarządu wniesie podanie o otwarcie postępowania układowego.
Za niezłożenie wniosku o upadłość spółki członek zarządu lub likwidator może zostać skazany na karę grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Poza odpowiedzialnością karną członkom władz spółek, którzy nie zgłoszą jej upadłości w terminie, grozi także sankcja w postaci zakazu prowadzenia działalności gospodarczej.
Zgodnie z art. 373 prawa upadłościowego i naprawczego w stosunku do osoby, która ze swej winy będąc do tego zobowiązana z mocy ustawy, nie złożyła w terminie dwóch tygodni od dnia powstania podstawy do ogłoszenia upadłości wniosku o ogłoszenie upadłości, sąd może orzec pozbawienie prawa prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek oraz pełnienia funkcji członka rady nadzorczej, reprezentanta lub pełnomocnika w spółce handlowej, przedsiębiorstwie państwowym, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszeniu osoby.
Zakaz ten może zostać orzeczony na okres od trzech do dziesięciu lat.
Podstawa prawna:
Art. 586 ustawy z 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU nr 94, poz. 1037 ze zm.)
