Założenie działalności gospodarczej, nawet jeśli tylko mielibyśmy ją prowadzić przez miesiące wakacyjne, nie jest skomplikowane. Formalności załatwimy niemal od ręki. Ważniejszy jest jednak pomysł i lokalizacja naszego biznesu, a także odpowiednia promocja. Tylko wtedy mamy szanse na to, aby zainwestowane pieniądze zwróciły się z zyskiem. Tym bardziej, gdy firmę chcemy prowadzić sezonowo.
Oczywiście o zyskach mogą myśleć również osoby, które działalność gospodarczą już prowadzą. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby jej zakres poszerzyć i np. obok kiosku z warzywami i owocami ustawić wypożyczalnię gokartów.
Pamiętajmy jednak, że najpierw trzeba zainwestować, jak dużo, to zależy od tego, co chcemy robić (kramik z warzywami to niewielki wydatek w porównaniu np. z wypożyczalnią sprzętu do żeglowania itp.). Nie liczmy też na dotacje z urzędu pracy – na działalność sezonową urzędnicy niechętnie ich udzielają.
Pomysł i wymagania
Jeśli myślimy o wakacyjnym biznesie, to jest już naprawdę ostatni dzwonek na zastanowienie się, czym chcemy się zająć. Sezon już się rozpoczyna. Nad morzem i jeziorami trwa praktycznie od końca czerwca do połowy września, w górach nawet dłużej.
Możliwości prowadzenia aktywności biznesowej jest sporo. Możemy zostać właścicielem wypożyczalni sprzętu albo kramiku z pamiątkami wakacyjnymi. Możemy też pomyśleć o otwarciu budki z lodami. Wakacje to również dobry moment na to, aby zarobić na uprawach z własnego ogródka czy sadu: zapotrzebowanie na owoce i warzywa gwałtowanie wtedy wzrasta.
Jeśli dodatkowo zareklamujemy nasze uprawy jako ekologiczne, szanse powodzenia naszego biznesu jeszcze wzrosną. Pamiętajmy, że owoców i warzyw z ogródka nie musimy sprzedawać sami, możemy zostać pośrednikiem i dowozić je do sklepiku lub kramiku, na którym sprzeda je zupełnie inna osoba.
Zarobić można również na wynajmie pokoi letnikom. Warunek: będą miały dobrą lokalizację. Wtedy nawet, gdy zaproponujemy nieco wyższą cenę, jest szansa, że znajdą się chętni.
Lokalizacja ważna jest zresztą nie tylko w przypadku wynajmu pokoi letnikom. Liczy się w każdej innej sytuacji. Wiadomo, że dużo więcej zarobimy sprzedając pamiątki czy lody na straganie, który mieści się w pobliżu atrakcji turystycznych (np. nadmorska promenada, przystań jachtowa, ruchliwy punkt miasta, ciekawy zabytek itp.), niż z dala od tłumów.
Niestety, dobrych lokalizacji zwykle brakuje. Może się więc okazać, że choć mamy ciekawy pomysł, to trudno będzie w tej chwili znaleźć atrakcyjne miejsce na jego usytuowanie (przetargi na najem ciekawych lokali i miejsc rozpisywane są z wyprzedzeniem).
Pamiętajmy też, że aby w niektórych miejscach handlować, trzeba mieć odpowiednie zezwolenia. Za nie zaś najczęściej trzeba zapłacić. Do tego musimy wystąpić o nie z wyprzedzeniem.
Zasady podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej określa ustawa z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn. DzU z 2010 r. nr 220, poz. 1447 ze zm.). To od jej lektury należy rozpocząć wszelkie przygotowania. Dowiemy się z niej nie tylko, jakie procedury obowiązują przy zakładaniu firmy, ale również jak zawiesić działalność gospodarczą (gdy zaistnieją ku temu powody), a nawet jak firmę zlikwidować (jeśli biznes nie będzie przynosił spodziewanych zysków).
Z ustawy wynika, że podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach, z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa.
Dodatkowo z art. 19 ustawy wynika, że jeśli przepisy szczególne nakładają obowiązek posiadania odpowiednich uprawnień zawodowych przy wykonywaniu określonego rodzaju działalności gospodarczej, przedsiębiorca jest obowiązany zapewnić, aby czynności w ramach działalności gospodarczej były wykonywane bezpośrednio przez osobę legitymującą się posiadaniem takich uprawnień zawodowych.
W praktyce najczęściej przedsiębiorca nie musi sam tych kwalifikacji posiadać. Muszą je jednak mieć zatrudniane przez niego osoby. Chyba że prowadzi jednoosobową działalność i nikogo nie zatrudnia. Wtedy kwalifikacje te musi sam posiadać (będzie np. tak wtedy, gdy zechce w okresie letnim wozić wczasowiczów np. turystyczną taksówką – musi mieć wtedy licencję).
Końcowe formalności
Aby można było rozpocząć działalność, trzeba wypełnić i złożyć wniosek o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). To dlatego, że bez rejestracji nie da się uruchomić firmy (z pewnymi jednak wyjątkami, o których w dalszej części). Od 1 lipca 2011 r. obowiązują zmienione zasady. Teraz przedsiębiorca wypełnia wniosek CEIDG-1 na specjalnym formularzu.
Wniosek o wpis do CEIDG może przy tym złożyć na dwa sposoby: albo samodzielnie on-line (przez Internet) za pomocą formularza dostępnego na stronie CEIDG (www.firma.gov.pl; www.ceidg.gov.pl) albo w urzędzie gminy.
W pierwszym przypadku, czyli online, wniosek mogą złożyć tylko te osoby, które mają podpis elektroniczny weryfikowany za pomocą kwalifikowanego certyfikatu lub podpis potwierdzony profilem zaufanym ePUAP (to rodzaj uproszczonego podpisu elektronicznego). Po złożeniu wniosku system teleinformatyczny CEIDG przesyła wnioskodawcy na wskazany adres poczty elektronicznej potwierdzenie.
Istnieje też możliwość złożenia wniosku na formularzu w wybranym przez przedsiębiorcę urzędzie gminy osobiście (wniosek musi być własnoręcznie podpisany, urzędnik potwierdzi tożsamość wnioskodawcy i pokwituje przyjęcie wniosku).
Wniosek można też wysłać listem poleconym. W tym jednak przypadku powinien on być opatrzony własnoręcznym podpisem wnioskodawcy potwierdzonym przez notariusza.
Co istotne, wniosek CEIDG jest – w przypadku osób fizycznych – jednocześnie:
- wnioskiem o uzyskanie, zmianę albo skreślenie wpisu w rejestrze REGON,
- zgłoszeniem identyfikacyjnym albo aktualizacyjnym NIP do urzędu skarbowego,
- oświadczeniem o wyborze formy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych PIT, wyboru dokonuje się wraz ze złożeniem pierwszego wniosku o wpis,
- zgłoszeniem albo zmianą zgłoszenia płatnika składek do ZUS (pamiętajmy jednak, że zgłoszenie osoby prowadzącej działalność, jak i innych ubezpieczonych, np. pracowników czy współpracowników do ubezpieczeń społecznych lub ubezpieczenia zdrowotnego, następuje niezależnie od złożenia wniosku CEIDG-1 w formie zgłoszenia ZUS ZUA w ciągu siedmiu dni od powstania obowiązku zgłoszenia).
Rejestrując działalność warto jednak pamiętać, że wpisowi do CEIDG nie podlega wykonywanie działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, a także wynajmowanie przez rolników pokoi, sprzedaż posiłków domowych i świadczenie w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów oraz wyrobu wina przez producentów będących rolnikami wyrabiającymi mniej niż 100 hektolitrów wina w ciągu roku gospodarczego.
Można ruszyć z dnia na dzień
Działalność gospodarczą możemy podjąć nawet w dniu złożenia wniosku o wpis. Sam wpis do CEIDG polega na wprowadzeniu do systemu teleinformatycznego danych podlegających wpisowi. Dzieje się to z chwilą zamieszczenia danych w CEIDG, nie później niż następnego dnia roboczego po dniu wpływu do CEIDG wniosku (gdy został złożony przez osobę uprawnioną i jest poprawny).
Uwaga!
Mamy prawo we wniosku o wpis do CEIDG określić późniejszy dzień podjęcia działalności gospodarczej niż dzień złożenia wniosku, np. wniosek składamy 25 czerwca, ale informujemy w nim, że działalność gospodarczą rozpoczniemy dopiero od 1 dnia kolejnego miesiąca, czyli od lipca.
NIP, REGON i PKD
W CEIDG powinien znaleźć się numer identyfikacyjny REGON przedsiębiorcy (o ile taki posiada). Jeśli przedsiębiorca nie ma numeru REGON wniosek CEIDG-1 jest równocześnie wnioskiem o uzyskanie wpisu w rejestrze REGON. Jeśli przedsiębiorca już wcześniej prowadził działalność, to na pewno ma nadany REGON.
Numer ten można sprawdzić na stronie www.stat.gov.pl/regon.Do CEIDG wpisywany jest również NIP. We wniosku CEIDG-1 przedsiębiorca musi także określić przedmioty wykonywanej działalności gospodarczej, zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności (PKD), czyli – mówiąc prościej – określić, czym będzie się zajmowała jego firma. Do tego konieczne jest wybranie odpowiednich kodów z Polskiej Klasyfikacji Działalności PKD 2007. Warto pamiętać, że wgląd do PKD zapewnia organ przyjmujący wniosek.
Poza tym standardowe klasyfikacje i nomenklatury dostępne są na stronie www.stat.gov.pl/Klasyfikacje. Problemu nie powinno być przy elektronicznym wypełnianiu wniosku – wtedy system teleinformatyczny sam będzie udzielał pomocnych odpowiedzi.Wniosek o wpis do CEIDG może stanowić jednocześnie oświadczenie o wyborze formy opodatkowania. Wyboru dokonuje się wraz ze złożeniem wniosku o pierwszy wpis.
Zyskiem trzeba podzielić się z fiskusem
Zarobki z wakacyjnej aktywności nie zawsze trafią w całości do kieszeni podatnika. Najczęściej trzeba będzie odpowiednią ich część oddać do urzędu skarbowego. Na zwolnienie z podatku mogą jednak liczyć np. zarabiający na agroturystyce, jeśli wynajmują nie więcej niż pięć pokoi w budynkach mieszkalnych położonych na terenach wiejskich w gospodarstwie rolnym, osobom przebywającym na wypoczynku.
W takim przypadku podatku nie płaci się nie tylko od zysków z wynajmu pokoi, ale również z wyżywienia turystów, którym te pokoje są wynajmowane.Uwaga! Urzędnicy skarbowi chętnie kontrolują prowadzących letni biznes. Sprawdzają zwłaszcza te osoby, które powinny zainstalować kasy fiskalne i wydawać klientom paragony. Warto o tym pamiętać.
Zimą działalność wolno zawiesić
Działalność gospodarczą można zawiesić. Taka przerwa może trwać od miesiąca do nawet 24 miesięcy. Warto się na to zdecydować w okresie, gdy sezonowej działalności prowadzić się nie da. Nie będzie wtedy konieczności dopełniania w kolejnym roku wszystkich formalności od początku.
Uwaga!
Możliwość zawieszenia działalności ma tylko taki przedsiębiorca, który nie zatrudnia pracowników.Zawieszenie następuje na wniosek przedsiębiorcy.
W zgłoszeniu wskazuje okres, na jaki nastąpi zawieszenie (może go dowolnie określić uściślając w dnach, miesiącach albo miesiącach i dniach). Okres zawieszenia działalności trwa do dnia złożenia wniosku o wpis informacji o wznowieniu jej wykonywania albo do dnia wskazanego we wniosku o zawieszenie działalności.