Inspektoraty transportu drogowego tylko sporadycznie prowadzą kontrole w nocy i w weekendy. Inspektorzy należą do korpusu służby cywilnej, co ogranicza możliwość prowadzenia kontroli poza zwykłym czasem pracy. Urzędnicy nie pracują nocą, w niedziele i święta.
– Charakter pracy inspektora uzasadnia jednak odstępstwa od reguł czasu pracy ustalonych dla pracowników urzędów. Dlatego inspektorzy prowadzą kontrole doraźne w weekendy, święta i w godzinach nocnych – mówi Aleksandra Kobylska z biura prasowego Głównego Inspektoratu Transportu Drogowego.
– Na co dzień pracujemy w systemie zmianowym od 6 do 22. Kontrole w nocy są prowadzone wyjątkowo w ramach nadgodzin – dodaje Michał Niedźwiecki ze Związku Zawodowego Inspektorów Transportu Drogowego.
Co trzecia przeciążona
Sporadyczność kontroli nocnych potwierdził ostatni raport NIK. Efekt jest taki, że przeciążone ciężarówki jeżdżą nocą.
Z danych Instytutu Badawczego Dróg i Mostów wynika, że co trzecia ciężarówka poruszająca się po naszych drogach jest przeciążona. Przejazd jednego samochodu ciężarowego o nacisku 20 ton na oś zużywa nawierzchnię w takim samym stopniu co przejazd 2,5 mln samochodów osobowych. Dlatego polskie drogi często wymagają remontu już po trzech latach użytkowania. Teoretycznie inspektorów transportu w kontrolach mogliby wspierać policjanci.
Policja nie pomoże
– Policja podobnie jak Inspekcja Transportu Drogowego jest uprawniona do kontroli pojazdów przeciążonych i nakładania kar. Nie ma jednak na wyposażeniu wag pomiarowych, kontroluje więc przede wszystkim ITD – mówi Leszek Jankowski z Komendy Głównej Policji.
Minister transportu, budownictwa i gospodarki morskiej uważa, że aby kontrole były systematyczne, konieczna jest zmiana prawa.
– Powstał projekt nowelizacji ustawy o transporcie drogowym, zakładający dla inspektorów transportu drogowego zmianę stosunku pracy w służbie cywilnej na stosunek służbowy. Wzorem choćby Służby Celnej będą mogli pracować w systemie 24/24, ze szczególnym uwzględnieniem świąt, weekendów czy godzin nocnych – mówi Mikołaj Karpiński, rzecznik prasowy ministerstwa.
Projekt jest na etapie konsultacji wewnątrzresortowych.
Eksperci uważają zmianę prawa za niepotrzebną. Ich zdaniem inspektorzy transportu drogowego mogą pracować w nocy, w niedziele i święta.
Ważny jest charakter pracy
– Wprawdzie ustawa o służbie cywilnej stanowi, że członek korpusu służby cywilnej wyjątkowo może wykonywać pracę w nocy, niedziele i święta, ale możliwa jest także praca zmianowa. Na podstawie rozporządzenia w sprawie czasu pracy pracowników urzędów administracji rządowej możliwa jest praca na zmiany między godz. 6 jednego dnia a godz. 6 dnia następnego – zauważa prof. Jakub Stelina z Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego.
Taki rozkład czasu pracy powinien być uzasadniony jej charakterem. Niewątpliwie tak jest w przypadku inspektorów ruchu drogowego.
Opinia:
Dagmir Długosz, Dyrektor Departamentu Służby Cywilnej KPRM
Istnieje możliwość pracy członków korpusu służby cywilnej w nocy, niedziele i święta zarówno w ramach ustalonego harmonogramu czasu pracy, jak i pracy w godzinach nadliczbowych. Ze względu na szczególny charakter pracy rozkład jej czasu może przewidywać pracę zmianową, przypadającą między godziną 6.00 jednego dnia a godziną 6.00 następnego dnia. Oznacza to, że dyrektor generalny urzędu może ustalić pracę zmianową w ramach podstawowego i równoważnego systemu czasu pracy. Podczas pracy zmianowej dozwolone jest zaś wykonywanie obowiązków w niedziele i święta.