Sprzedawcy podobnie jak inni przedsiębiorcy składają sprawozdania za korzystanie ze środowiska. Niekiedy również wnoszą opłaty. Niektóre placówki mają też obowiązki w zakresie odbioru starych baterii i opakowań, a także sprawozdawczości z przepisów o odpadach.
Telewizor i pralka
Sklepy mają obowiązek przyjmowania od klientów zużytego AGD i elektroniki przy zakupie nowych urządzeń. Wynika to z ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym.
Jednak jeśli ktoś, kupując nowe radio, chce zostawić w sklepie stary odkurzacz, to sprzedawca nie musi go przyjąć. Przepisy mówią tylko o odbieraniu zużytego sprzętu tego samego rodzaju i w nie większej ilości niż sprzedawany.
Przykład
Jeśli klient kupuje telewizor, to może zostawić w sklepie ten, którego chce się pozbyć. Może oczywiście przynieść 42-calowy egzemplarz, kupując na przykład 20-calowy.
Przepisy dla sprzedających dotyczą tylko sprzętu dla gospodarstw domowych (i takiego, który da się zastosować w domach). Sprzedawca może jednak odmówić przyjęcia zużytego sprzętu, gdy stwarza on zagrożenie dla zdrowia lub życia osób przyjmujących (np. gdy z lodówki wycieka nieznana ciecz).
Sprzedawca nie musi też odbierać sprzętu AGD nieodpłatnie, jeśli przywozi nim np. kuchenkę lub pralkę do domu klienta. Może wziąć zapłatę za przewóz np. zużytej kuchenki, a nie za jej odebranie od klienta.
Sprzedawca detaliczny jest obowiązany do nieodpłatnego przekazania przyjętego zużytego sprzętu prowadzącemu zakład przetwarzania lub sprzedawcy hurtowemu. Ważne, by mieli oni numer rejestrowy nadany przez głównego inspektora ochrony środowiska
Musi też zadbać o to, by zebrany przez niego elektrozłom był transportowany w sposób umożliwiający ponowne użycie sprzętu lub jego części składowych albo odzysk (w tym recykling) materiałów oraz substancji pochodzących ze zużytego sprzętu. Natomiast odbieranie od zbierających starych urządzeń finansuje wprowadzający.
Sprzedający musi się zarejestrować w rejestrze prowadzonym przez głównego inspektora ochrony środowiska jako zbierający sprzęt. Jeśli importuje coś samodzielnie spoza Polski, to także rejestruje się jako wprowadzający. Wniosek o wpis do rejestru trzeba złożyć przed podjęciem działalności gospodarczej w zakresie objętym takimi wymogami.
Uwaga!
Sklepy nie muszą informować wójta, burmistrza bądź prezydenta miasta, że zajmują się zbieraniem sprzętu.
Inspektor musi wiedzieć
Zbierający muszą co pół roku przedkładać sprawozdania głównemu inspektorowi ochrony środowiska. Informują w nich o masie zebranego sprzętu, czyli sprzedawcy powinni wiedzieć, ile ten złom ważył. Liczba sztuk nie ma w tym wypadku znaczenia.
W obecnie obowiązującym wzorze formularza podaje się bowiem tylko masę sprzętu.
Przedsiębiorcy mają to zrobić do 31 lipca za czas od 1 stycznia do 30 czerwca danego roku i do 15 marca następnego roku za okres od 1 lipca do 31 grudnia poprzedniego roku. Wzór sprawozdania można pobrać ze strony internetowej GIOŚ.
Obowiązkiem sklepu jest też informowanie o kosztach gospodarowania odpadami ze sprzętu, które sprzedawca uzyskuje od wprowadzającego.
Oznaczenie i numer kontrahenta
Prowadzący sklepy mają też obowiązek zwrócić uwagę, czy sprzęt jest oznaczony przez wprowadzającego znakiem przekreślonego śmietnika i czy na fakturze widnieje numer rejestrowy kontrahenta. Powinni sprzedawać go wraz z dołączoną przez wprowadzającego informacją o zakazie umieszczania zużytego sprzętu łącznie z innymi odpadami.
Muszą pamiętać, że klient ma prawo otrzymać wyjaśnienie o obecności składników niebezpiecznych w sprzęcie (sporządzenie takiej informacji jest obowiązkiem wprowadzającego). W sklepie klient powinien również znaleźć na wywieszce adresy firm, do których może oddać sprzęt, jeśli nie zostawia go przy zakupie nowego.
Sprzedawcy, także detaliczni, powinni przyjąć zużyte ogniwa przenośne (czyli nie przemysłowe czy samochodowe), nawet od tych klientów, którzy w ich sklepie nie kupują nowych, jeśli handlują bateriami lub akumulatorami. Muszą mieć na takie baterie odrębny pojemnik.
Nie mogą też żądać opłaty za ich przyjęcie. Uniknąć tych obowiązków zdołają tylko ci sprzedawcy, których powierzchnia handlowa sklepu nie przekracza 25 mkw.
W prawidłowym określeniu wielkości sklepu pomocne są przepisy ustawy o planowaniu przestrzennym (art. 2 ust. 19). Zgodnie z nimi chodzi o powierzchnię, na której odbywa się bezpośrednia sprzedaż towarów (bez wliczania powierzchni przeznaczonej na usługi, gastronomię oraz powierzchni pomocniczej, do której zalicza się powierzchnie magazynów, biur, komunikacji czy ekspozycji wystawowej).
Sprzedawca, przynajmniej teoretycznie, nie powinien się obawiać, że w krótkim czasie zostanie zasypany starymi ogniwami, których nie będzie miał komu oddać. Obowiązek ich odbierania mają hurtownicy, którzy zaopatrują dany sklep w baterie. Nie mogą żądać za to dodatkowej opłaty. Muszą też przekazać takie odpady zbierającemu.
Sprzedawcom, którzy nie przyjmują ogniw lub żądają pieniędzy za ich przyjęcie, grozi grzywna. Mogą zostać nią ukarani także wtedy, gdy sprzedają sprzęt z bateriami bez odpowiedniej instrukcji wymiany.
Sklepy nie muszą składać sprawozdań dotyczących omawianych baterii. Więcej obowiązków mają natomiast sprzedawcy akumulatorów i baterii kwasowo-ołowiowych. O ich obowiązkach napiszemy wkrótce.
Duże powierzchnie
nakłada na firmy zadania związane z odzyskiem i recyklingiem opakowań. Dotyczy ona głównie przedsiębiorców wprowadzających na terytorium Polski produkty w opakowaniach, czyli przede wszystkim producentów i importerów towarów w opakowaniach. Ale także niektórych sklepów.
Wprowadzającymi produkty w opakowaniach zgodnie z ustawą o opłacie produktowej są też firmy:
• prowadzące sklep lub sklepy detaliczne o powierzchni handlowej powyżej 500 mkw., sprzedające produkty tam pakowane,
• prowadzące więcej niż jeden sklep, jeżeli ich łączna powierzchnia handlowa przekracza 5000 mkw., bez względu na powierzchnię pojedynczych obiektów, sprzedające produkty tam pakowane,
• pakujące towary wytworzone przez innego przedsiębiorcę i wprowadzające je na rynek krajowy,
• które zleciły komu innemu wytworzenie produktu w opakowaniu (np. produkt został wytworzony na zlecenie sieci handlowej).
I w tym przypadku mamy do czynienia z obowiązkową sprawozdawczością i ewentualnymi opłatami.
Rozliczenia odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych za poprzedni rok dokonuje się do 31 marca następnego roku. Należy je przekazać marszałkowi województwa. Na konto danego urzędu należy także uiścić wyliczoną opłatę produktową.
Uwaga!
Opłatę produktową należy uiścić, gdy przedsiębiorca nie zapewni wymaganego poziomu odzysku i recyklingu wprowadzonych na rynek opakowań i gdy po obliczeniu okaże się, że przekracza ona 50 zł.
Przypominamy, że płacić trzeba zarówno za niewykonanie obowiązku recyklingu i odzysku za każdy rodzaj opakowań, jak i za zbyt mały odzysk ogółem.
Wszędzie wywieszki
Klient powinien też wiedzieć w jaki sposób ma postępować z opakowaniami, w które paczkowane są towary. Wiedzę w tym zakresie uzyskać może ze sklepowych wywieszek, które mają się znajdować praktycznie w każdym sklepie.
To nie koniec ekologicznych wymagań wobec handlowców. Sklepy, których powierzchnia przekracza 25 mkw. i w których sprzedaje się napoje, powinny mieć je także w opakowaniach zwrotnych.
Detaliści mają też obowiązek przyjmowania zwracanych opakowań zwrotnych, które znajdują się w ich ofercie handlowej, a hurtownie odbierania od swoich klientów tych opakowań.
