Pod hasłem „Kredyt technologiczny” kryje się specjalna pula unijnych i budżetowych środków na wsparcie innowacyjnych firm. O dotacje mają prawo starać się mikro-, małe i średnie przedsiębiorstwa z całego kraju. Nie występuje tu żadne ograniczenie regionalne, chociaż umiejscowienie firmy ma wpływ na procentową wartość dofinansowania (patrz tabela).
Aby skorzystać z dotacji, firma musi zrealizować inwestycję technologiczną. Co się kryje pod tym pojęciem? Inwestycja musi spełniać trzy podstawowe kryteria.
Po pierwsze, jej celem powinno być wdrożenie nowej technologii, czyli takiej, która nie jest stosowana na świecie lub jest wprawdzie znana (stosowana), ale nie dłużej niż pięć lat.
Po drugie, ta nowa technologia musi zostać zakupiona od podmiotu trzeciego lub być wynikiem własnych badań, doświadczeń i pomysłów przedsiębiorcy.
Po trzecie, wdrożenie technologii musi skutkować uruchomieniem wytwarzania nowych lub znacząco ulepszonych towarów, procesów lub usług.
Technologia będąca przedmiotem wdrożenia może mieć postać prawa własności przemysłowej, usługi badawczo-rozwojowej lub nieopatentowanej wiedzy technicznej. Kredyt technologiczny nie może być udzielony na zakup (leasing, wynajem) środka trwałego, w którym została wykorzystana nowa technologia będąca przedmiotem inwestycji. Innymi słowy kluczowe dla wspieranych projektów jest samodzielne wdrożenie technologii.
Przedsiębiorca musi wykorzystać sam pomysł technologii do stworzenia nowych bądź znacząco ulepszonych produktów, a nie nabyć produkt, w którym technologia ta już znalazła zastosowanie, i dzięki niemu rozwijać swoją produkcję (świadczenie usług). Mówiąc jeszcze inaczej, kredytem technologicznym może być sfinansowany zakup maszyny, urządzenia, linii produkcyjnej służących wdrożeniu nowej technologii, ale nie środków trwałych zawierających w sobie tę technologię.
Premia, czyli dotacja
Dotacja unijna, którą może uzyskać firma w wyniku skorzystania z kredytu technologicznego, przybiera postać premii technologicznej. Środki te nie trafiają na rachunek firmy, lecz służą spłacie kredytu inwestycyjnego zaciągniętego w jednym z banków komercyjnych. Musi to być jedna z tych instytucji finansowych, które podjęły w tym zakresie współpracę z Bankiem Gospodarstwa Krajowego >patrz ramka.
Sięgnięcie po dotację z działania 4.3 „Kredyt technologiczny” programu „Innowacyjna gospodarka” jest niemożliwe bez udziału banku. Tak skonstruowany jest ten system. Jego działanie w dużym uproszczeniu wygląda tak: firma mająca pomysł na innowacyjną inwestycję zgłasza chęć zaciągnięcia w banku komercyjnym kredytu, zaznaczając, że chodzi jej jednocześnie o udział w programie.
Bank przeprowadza analizę projektu, bada biznesplan przedsięwzięcia, oceniając go m.in. pod kątem opłacalności. Tak, jak przy każdym kredycie, badaniu podlega wiarygodność firmy, oceniana jest też jej zdolność kredytowa.
Następnie bank przekazuje wniosek o dofinansowanie do Banku Gospodarstwa Krajowego, który odgrywa kluczową rolę we wdrażaniu wspomnianego działania 4.3 PO IG. Jest to o tyle istotne dla przedsiębiorcy, że nie musi on składać różnych dokumentów w dwóch niezależnych instytucjach. Jeżeli już wybierze sobie bank komercyjny, w którym chce zaciągnąć kredyt, ten będzie także pośredniczył w jego kontaktach z BGK.
Zakładając, że cały plan przedsięwzięcia zostanie pozytywnie oceniony, czyli nie będzie budził wątpliwości zarówno pod względem finansowym, w tym możliwości spłaty zobowiązań, jak i spełnienia kryteriów inwestycji technologicznej, firma otrzymuje pomoc. To oznacza, że bank komercyjny uruchamia kredyt, a BGK, pod warunkiem prawidłowego zrealizowania inwestycji, zobowiązuje się do wypłaty premii.
Przedsiębiorca przeprowadza inwestycję. Kupuje maszyny, rozbudowuje hale produkcyjne, nabywa patenty, licencje lub nieopatentowaną wiedzę (know-how), rozpoczyna produkcję nowych towarów. Wreszcie zgłasza zakończenie inwestycji. Po jej kontroli (badanie dokumentów, kontrola na miejscu) Bank Gospodarstwa Krajowego wypłaca premię technologiczną. Jest ona przekazywana na rachunek kredytu inwestycyjnego zaciągniętego w banku komercyjnym.
W ten sposób zobowiązania firmy względem tej instytucji są spłacane w części lub w całości. Na tym też polega zaleta skorzystania z tego wsparcia. Mówiąc obrazowo, firma może zaciągnąć kredyt, którego nie będzie musiała w całości spłacić ze swoich środków własnych. Zrobi to za nią Bank Gospodarstwa Krajowego.
Tylko kwalifikowane
Oczywiście wysokość premii jest ograniczona.
Z jednej strony jest to ograniczenie kwotowe. Zgodnie z ustawą o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej, która reguluje zasady funkcjonowania „Kredytu technologicznego” (DzU z 2008 r. nr 116, poz. 730 ze zm.), maksymalna wartość dofinansowania nie może przekroczyć 4 mln zł. Zatem niezależnie od tego, jakie będą nakłady inwestycyjne, w jakiej wysokości firma uzyska kredyt, więcej nie otrzyma.
Z drugiej strony premia zawsze finansuje określoną część tzw. wydatków kwalifikowanych. Przykładowo dla małej firmy z województwa pomorskiego będzie to maksymalnie 60 proc. Jeżeli więc założymy, że na realizację całego przedsięwzięcia firma wydała 8 mln zł, z czego 5 mln zł stanowiły wydatki kwalifikowane, to maksymalna wysokość premii wyniesie 3 mln zł.
Przykład ten pokazuje niepełne wykorzystanie puli premii. Gdyby ta sama firma wydatkowała 8 mln zł, z czego 7 mln zł stanowiłyby koszty kwalifikowane, 60-proc. wsparcie wyniosłoby teoretycznie 4,2 mln zł. W takim wypadku zastosowanie znalazłby jednak pierwszy z omawianych progów i dotacja zostałaby ograniczona do 4 mln zł (czyli ok. 57 proc.).
Co należy do kategorii wydatków kwalifikowanych, o których tu mowa? Kwestię tę rozstrzyga art. 10 ust. 5 i 6 wymienionej ustawy, zaliczając do nich m.in. wydatki na:
• zakup, na warunkach rynkowych, nowych lub używanych środków trwałych, w tym budynków i budowli oraz ich części,
• najem, dzierżawę lub leasing środków trwałych (jeżeli umowa przewiduje obowiązek nabycia przez kredytobiorcę prawa własności z upływem okresu najmu, dzierżawy lub leasingu),
• budowę i rozbudowę istniejących budowli, budynków, maszyn, urządzeń stanowiących środki trwałe,
• zakup lub leasing wartości niematerialnych i prawnych, które spełniają pewne dodatkowe kryteria (np. są aktywami przedsiębiorcy i podlegają amortyzacji w rozumieniu ustawy o rachunkowości oraz będą przez niego wykorzystywane i pozostaną wyłącznie w zakładzie, w którym została zrealizowana inwestycja, co najmniej przez okres trzech lat od dnia jej zakończenia),
• wykonane przez doradców zewnętrznych studia, ekspertyzy, koncepcje i projekty techniczne, niezbędne do wdrożenia nowej technologii w ramach inwestycji technologicznej.
Udokumentuj novum
Gdy przedsiębiorca za pośrednictwem banku kredytującego składa do Banku Gospodarstwa Krajowego wniosek o przyznanie premii technologicznej, to do takiego dokumentu dołącza warunkową umowę kredytu technologicznego albo promesę kredytu technologicznego.
Dodatkowo musi wykazać, że przedsięwzięcie będzie spełniać kryteria inwestycji technologicznej. Przede wszystkim chodzi tu o opis technologii, która ma zostać wykorzystana. Dlatego razem z wnioskiem należy do BGK dostarczyć następujące dokumenty:
• opinię sporządzoną na wniosek przedsiębiorcy przez jednostkę naukową lub centrum badawczo-rozwojowe bądź stowarzyszenie naukowo-techniczne o zasięgu ogólnopolskim, stwierdzającą, że technologia, która będzie wdrażana w wyniku realizacji inwestycji, jest nową technologią,
• informacje opracowane w porozumieniu z przedsiębiorcą przez podmiot, który sporządził opinię, zawierające:
– charakterystykę technologii oraz przedstawienie właściwości świadczących o możliwości jej wdrożenia do wytwarzania nowych lub znacząco ulepszonych towarów, procesów lub usług,
– opis sposobu wdrożenia technologii do wytwarzania nowych lub znacząco ulepszonych towarów, procesów lub usług mających być wynikiem realizacji inwestycji,
– wykaz i uzasadnienie wykorzystania przy realizacji inwestycji konkretnych środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych, usług badawczo-rozwojowych, nieopatentowanej wiedzy technicznej,
– opis towarów, procesów lub usług mających być wynikiem przedsięwzięcia.
Warto w związku z tym zwrócić uwagę na potrzebę przygotowania się do konkursu. Uzyskanie wymienionych dokumentów (warunkowej umowy o kredyt, opinii jednostki naukowej) będzie czasochłonne. Firma, która będzie czekać na oficjalne ogłoszenie konkursu, może po prostu nie zdążyć.
Według zapowiedzi BGK wnioski o dofinansowanie mają być przyjmowane na początku grudnia. To zatem ostatni dzwonek, aby przygotować się do udziału w konkursie. Dla tych, którzy teraz nie zdążą, dobra wiadomość jest taka, że nie będzie to ostatni konkurs o środki z działania 4.3. Już w drugim kwartale przyszłego roku powinien zostać uruchomiony kolejny nabór.
Lista banków współpracujących
• Bank BPH – www.bph.pl
• BRE Bank – www.brebank.pl
• Bank Polska Kasa Opieki – www.pekao.com.pl
• Bank Polskiej Spółdzielczości – www.bankbps.pl
• Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski – www.pkobp.pl
• Raiffeisen Bank Polska – www.raiffeisen.pl
• ING Bank Śląski – www.ingbank.pl
• Bank Ochrony Środowiska – www.bosbank.pl
• Bank Handlowy w Warszawie – www.citibank.pl
• SGB-Bank oraz zrzeszone Banki Spółdzielcze – www.sgbbank.com.pl
• Bank Millennium – www.millenet.pl
• Alior Bank – www.aliorbank.pl/pl/
• Krakowski Bank Spółdzielczy – www.kbsbank.com.pl
• DZ Bank Polska – www.dzbank.pl
• Kredyt Bank – www.kredytbank.pl
• Bank Zachodni WBK – www.bzwbk.pl
• Nordea Bank Polska – www.nordea.pl
• HSBC Bank Polska – www.hsbc.pl
• BNP Paribas Bank Polska – www.bnpparibas.pl
• Svenska Handelsbanken, Oddział w Polsce – www.handelsbanken.pl.
