Takie informacje zawiera księga wieczysta. Jest ona bowiem urzędowym rejestrem prowadzonym przez wydziały wieczystoksięgowe sądów rejonowych i dotyczy nieruchomości, określa przede wszystkim jej stan prawny.
Uwaga!
Formalności wieczystoksięgowe załatwia się w sądzie rejonowym właściwym dla położenia danej nieruchomości.
Jeżeli jest założona elektroniczna księga, to można wystąpić jedynie o odpis przy pomocy sądu w innej części Polski, ale tylko gdy sąd, w którym planuje się załatwienie formalności, prowadzi księgi w systemie elektronicznym. Nie wszędzie jeszcze tak jest.
Wirtualne księgi
Obecnie funkcjonują bowiem dwa rodzaje ksiąg wieczystych: papierowe i elektroniczne. Tych pierwszych jest coraz mniej, zastępują je bowiem te drugie. Za kilka lat papierowe w ogóle mają zniknąć. Księgi w formie elektronicznej prowadzą już wszystkie duże miasta.
Bywa też, że przedsiębiorca nie może załatwić sprawy wymagającej wglądu do księgi wieczystej. Słyszy, że trzeba poczekać, bo księgi podlegają migracji. Oznacza to, że papierowym księgom wieczystym trzeba stworzyć wersję elektroniczną, czyli przeprowadzić tzw. migrację.
Wtedy księgi papierowe wywożone są z sądu do specjalnego ośrodka migracyjnego, gdzie tworzy się ich wersję elektroniczną. Wtedy jedyne co można zrobić, to uzbroić się w cierpliwość i poczekać. Średnio migracja trwa ok. pół roku.
Elektroniczne księgi chwalone są przede wszystkim za to, że dużo szybciej można dzięki nim załatwić formalności. Odpis uzyskuje się od ręki. Natomiast wydruk nie dla wszystkich jest czytelny. Księgi papierowe mają czytelniejszy opis, za to załatwianie spraw trwa dłużej.
Rękojmia to podstawa
Z księgi można dowiedzieć się, czy np. sprzedający rzeczywiście jest właścicielem nieruchomości albo czy faktycznie, jak twierdzi zbywca, jego nieruchomość ma czystą hipotekę i jest wolna od wszelkiego typu obciążeń. Aby to sprawdzić, przedsiębiorca musi wystąpić o odpis. Utarło się, że odpis z księgi jest ważny tylko miesiąc.
To nieprawda. Nie ma ograniczeń czasowych. Im jednak odpis jest świeższy, tym lepiej. Odzwierciedla on bowiem aktualniejszy stan wpisów. Warto też pamiętać, że treść księgi wieczystej nie zawsze jest aktualna, wpisy mogą się więc rozmijać z prawdą.
Nabywcę nieruchomości, który w dobrej wierze działa opierając się na treści księgi wieczystej, chroni rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych.
Jest to bardzo ważna instytucja. Jeśli bowiem pojawi się niezgodność między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a jej rzeczywistym stanem, to kupując nieruchomość od osoby wpisanej w księdze, stajemy się jej właścicielem, nawet jeśli osoba ta w rzeczywistości nie miała do niej pełnych praw.
Rękojmia nie chroni jednak wszystkich. Nie mogą na nią liczyć np. osoby działające w złej wierze, które wiedziały, że lokal użytkowy jest własnością małżonków, a nie skonfliktowanego z żoną męża, który po cichu chce go sprzedać.
Ponadto księgi wieczyste są jawne. Oznacza to, że każdy może w obecności pracownika sądu zapoznać się z treścią księgi wieczystej, nie można się więc zasłaniać nieznajomością wpisów w niej dokonanych ani wniosków, o których uczyniono w niej wzmiankę. Zasada ta nie rozciąga się jednak na dokumenty będące podstawą dokonanych wpisów, przeglądać je może jedynie osoba mająca interes prawny lub notariusz.
Uwaga!
Już od dłuższego czasu elektroniczne księgi wieczyste można przeglądać za pomocą Internetu, wystarczy znać numer księgi wieczystej danej nieruchomości.
W tym celu trzeba wejść na stronę Ministerstwa Sprawiedliwości (www.ms.gov.pl), następnie w zakładkę o nazwie przeglądarka ksiąg wieczystych.
Wydruk zrobiony za pomocą przeglądarki nie ma jednak mocy dokumentu urzędowego. Nie można też znaleźć księgi danej nieruchomości za pomocą hasła.
Jak załatwić wpis i odpis
Sądy nie mają określonych terminów na załatwienie sprawy. Decydujące znaczenie ma data wpływu wniosku. Wyjątkowo można zwrócić się do sądu o przyśpieszenie sprawy, w tym celu składa się wniosek do przewodniczącego wydziału, a ten może uwzględnić go lub nie.
Najczęściej załatwiane sprawy w wydziałach wieczystoksięgowych to zakładanie ksiąg wieczystych, wpisywanie praw oraz uzyskiwanie odpisów.
Odpis księgi wieczystej może uzyskać każdy. Nie trzeba przedstawiać żadnych dokumentów, tylko dowód osobisty. Inaczej jest w wypadku wpisu np. prawa własności lub hipoteki. Osoba, która chce dokonać wpisu, może zrobić to osobiście lub przesłać wniosek pocztą.
347
wydziałów ksiąg wieczystych funkcjonuje w sądach rejonowych
Na miejscu trzeba wypełnić formularz, w którym podaje się swoje dane oraz przysługujący tytuł do nieruchomości, jeszcze jeden formularz wypełnia się w przypadku, gdy właściciela (osobę posiadającą inny tytuł prawny do nieruchomości) ma reprezentować pełnomocnik. Formularze można ściągnąć przez Internet, sąd je honoruje.
Niezbędny jest ponadto dowód osobisty oraz – co jest bardo ważne – oryginały, a nie kopie dokumentów potwierdzających przysługujące prawa do nieruchomości. Najczęściej będzie to akt notarialny, orzeczenie sądowe, decyzja administracyjna.
Po dokonaniu wpisu sąd tych dokumentów nie zwraca, zostaną one przekazane do archiwum do akt księgi wieczystej nieruchomości. Sąd udostępnia je do wglądu.
19,4 mld
tyle jest ksiąg wieczystych, z czego 10,5 mln to księgi elektroniczne
Zdarza się, że nieruchomość nie ma jeszcze księgi wieczystej. Wówczas, zanim dokona się wpisu, trzeba ją założyć. Składa się wtedy jeden wniosek o założenie księgi i o wpis do niej posiadanego prawa, na takich samych – jak wyżej – zasadach.
Przedsiębiorca kupując notarialnie lokal, może zlecić notariuszowi załatwianie spraw wieczystkosięgowych związanych z nieruchomością. Niektórzy kupujący rezygnują z jego pośrednictwa.
Jak czytać księgę
Dział I
– położenie, powierzchnia, oznaczenia geodezyjne nieruchomości. Zawiera również informacje o zabudowaniach i sposobie użytkowania nieruchomości.
Dział II
– dane o właścicielu, użytkowniku wieczystym oraz posiadaczu spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu.
Dział III
– informacje o ograniczonych prawach rzeczowych z wyjątkiem własnościowego, np. służebnościach obciążających nieruchomość; zawiera wpisy różnych roszczeń.
Dział IV
– tu wpisuje się hipoteki, jeżeli więc dana osoba zaciągnęła kredyt hipoteczny, to informacje o wysokości tego zabezpieczenia będą wynikać z tego właśnie działu.
Najbardziej niebezpieczne w swych skutkach mogą być wzmianki o wnioskach o wpis do działu III.
Może tam być wpisana zarówno służebność drogi koniecznej, roszczenia z umów przedwstępnych, jak i bardzo niebezpieczna informacja o wszczęciu postępowania egzekucyjnego lub o uzgodnieniu treści księgi w związku z wywłaszczeniem z nieruchomości.
Czego możemy dowiedzieć się o nieruchomości
W odpisie są informacje, które dotyczą:
- nieruchomości, powierzchni, rodzaju (mieszkanie, działka, dom), położenia (miasto, gmina),
- właściciela (dane jego osobiste),
- ograniczonych praw rzeczowych, np. służebności ustanowionych na nieruchomości drodze koniecznej czy hipotekach, oraz praw wynikających z umów takich jak dzierżawa, najem.
Uwaga!
20 lutego weszła w życie duża nowelizacja
ustawy o księgach wieczystych i hipotece
. Przede wszystkim wprowadziła ona zmiany dotyczące hipoteki. W związku z wprowadzonymi zmianami zmienił się też wygląd księgi elektronicznej.
Ile kosztuje
- wpis w księdze wieczystej własności, użytkowania wieczystego lub ograniczonego prawa rzeczowego – 200 zł,
- wpis udziału w prawie – pobiera się część opłaty stałej proporcjonalną do wysokości udziału, nie mniej jednak niż 100 zł,
- wpis w księdze wieczystej własności, użytkowania wieczystego lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu na podstawie dziedziczenia, zapisu lub działu spadku albo zniesienia współwłasności – 150 zł
niezależnie od liczby udziałów w tych prawach,
- wpis własności, użytkowania wieczystego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu nabytego w wyniku podziału majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami – 150 zł,
- wpis własności nieruchomości rolnej o powierzchni do 5 ha – 150 zł,
- wpis o prawach osobistych i roszczeniach – 150 zł,
- zmiana treści ograniczonych praw rzeczowych – 150 zł,
- założenie księgi wieczystej – 60 zł,
- połączenie nieruchomości w jednej księdze wieczystej, która jest już prowadzona, niezależnie od liczby łączonych nieruchomości – 60 zł,
- odłączenie nieruchomości lub jej części – 60 zł,
- wpis ostrzeżenia o niezgodności stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym – 60 zł,
- od wniosku o wykreślenie wpisu pobiera się połowę opłaty należnej od wniosku o wpis,
- od wniosku o złożenie do zbioru dokumentów pobiera się opłatę stałą, przewidzianą dla wniosku o wpis do księgi wieczystej.
Czytaj też artykuły:
Więcej o kupowaniu firmowych nieruchomości:
» Firma » Nieruchomości » Kupno, sprzedaż
Zobacz też serwisy:
» Firma » Dłużnicy » Zabezpieczenie roszczeń » Hipoteka
» Podatki i księgi » W urzędzie skarbowym » Hipoteka i zastaw skarbowy
