Stosunek wynikający z powołania członka zarządu ma charakter wewnątrzorganizacyjny. Jest on regulowany przepisami kodeksu spółek handlowych oraz umową lub statutem spółki. Z członkiem zarządu można nawiązać stosunek pracy lub inny stosunek zobowiązaniowy na podstawie umowy o świadczenie usług lub tzw. umowy menedżerskiej.
Mandat członka zarządu ma charakter kadencyjny. Może on zostać odwołany przez właściwy organ w każdym czasie, i to bez podania przyczyny.
Odwołanie członka zarządu nie pozbawia go roszczeń ze stosunku pracy lub innego stosunku prawnego dotyczącego pełnienia tej funkcji. Jak stwierdził [b]Sąd Najwyższy w wyroku z 7 stycznia 2000 r. (I PKN 404/99)[/b], stosunek pracy jest odrębny od członkostwa w zarządzie spółki. Po odwołaniu pracownika ze stanowiska członka zarządu jego stosunek organizacyjno-prawny ustaje, natomiast stosunek pracy trwa do chwili rozwiązania zgodnie z przepisami prawa pracy. Odwołanie ze stanowiska członka zarządu będzie stanowiło przyczynę wystarczającą do wypowiedzenia umowy o pracę. Normy prawa zapewniają szczególną ochronę trwałości stosunku pracy kobiet w okresie ciąży oraz w czasie korzystania z urlopu macierzyńskiego.
W polskim stanie prawnym nie został dotychczas w pełni uwzględniony wpływ regulacji prawa europejskiego. Zgodnie z [b]wyrokiem ETS z 11 listopada 2010 r. w sprawie Dita Danosa przeciwko LKB L?zings SIA (C-232/09)[/b], za pracownika należy uznać członka zarządu, jeżeli wykonuje swe obowiązki przez określony czas pod kierownictwem lub kontrolą innego organu tej spółki i w zamian za wynagrodzenie – nawet gdyby osoba taka nie miała statusu pracownika w rozumieniu prawa krajowego. Uznanie członka zarządu za pracownika w rozumieniu prawa unijnego prowadzi do stosowania przepisów dyrektywy 92/85 zakazującej zwolnień pracownic w okresie ciąży oraz urlopu macierzyńskiego. Zgodnie z powołanym orzeczeniem nawet w razie przyjęcia, że członek zarządu nie może zostać uznany za pracownicę w ciąży, jego odwołanie z powodu lub w związku z ciążą stanowi bezpośrednią dyskryminację ze względu na płeć sprzeczną z dyrektywą 76/207. Przepisy prawa krajowego dopuszczające odwołanie kobiety w ciąży z funkcji członka zarządu należy uznać za niezgodne z prawem unijnym.
[i]Autor jest aplikantem adwokackim w kancelarii Kaczor Klimczyk Pucher Wypiór Adwokaci Spółka Partnerska[/i]
