Do przychodów z działalności gospodarczej zalicza się również przychody z odpłatnego zbycia:

- składników majątku wykorzystywanych w tej działalności będących środkami trwałymi,

- składników majątku o wartości nieprzekraczającej 3500 zł a wyższej niż 1500 zł, których wartość została zaliczona jednorazowo do kosztów uzyskania przychodów,

- wartości niematerialnych i prawnych, takich jak spółdzielcze prawo do lokalu, licencje, prawa autorskie.

Tak wynika z art. 14 ust. 2 pkt 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?n=1&id=346580]ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych[/link] (PIT).

W ten sposób kwalifikuje się zarówno przychody z odpłatnego zbycia składników aktualnie używanych na potrzeby firmy, jak i wycofanych wcześniej z działalności gospodarczej, w tym wskutek jej likwidacji.

[srodtytul]Majątek prywatny poza ewidencją[/srodtytul]

Trzeba znaczyć, że środkami trwałymi przedsiębiorcy są tylko te dobra, w tym nieruchomości, które zostały przez niego wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, co łączy się z prawem do zaliczania odpisów amortyzacyjnych od nich w ciężar kosztów uzyskania przychodów.

Jeżeli natomiast majątek, który odpowiada definicji środka trwałego czy wartości niematerialnej lub prawnej, nie został wprowadzony do tej ewidencji, takiego waloru nie ma.

Należy do prywatnego majątku podatnika. Jeśli jest to nieruchomość, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu czy prawo użytkowania wieczystego, odnoszą się do niej ogólne zasady opodatkowania dochodu z odpłatnego ich zbycia, określone w art. 10 ust. 1 pkt 8 oraz art. 30e ustawy o PIT.

Stanowisko to ma potwierdzenie w wielu orzeczeniach sądów administracyjnych, wydanych wskutek skarg przedsiębiorców na interpretacje izb skarbowych w imieniu ministra finansów[b] (zob. wyroki: Naczelnego Sądu Administracyjnego z 10 lutego 2010 r., II FSK 1507/08, Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 17 października 2009 r., III SA/Wa 709/09, i w Krakowie z 26 lutego 2008 r., I SA/Kr 1400/07)[/b].

Przedstawiciele fiskusa w tych sprawach – błędnie, jak się okazało – twierdzili, że skoro przedsiębiorcy wykorzystywali nieruchomości, które chcieli sprzedać w działalności gospodarczej, to mimo że nie figurowały one w ewidencji ich środków trwałych i nie dokonywali odpisów amortyzacyjnych od nich – art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT je obejmuje.

[srodtytul]Z uwzględnieniem odpisów [/srodtytul]

W art. 24 ust. 2 zadanie drugie ustawy o PIT określono sposób ustalania dochodu (straty) z odpłatnego zbycia składników majątku firmy (wskazanych w art. 14 ust. 2 pkt 1).

W przypadku środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych jest nim różnica między przychodem uzyskanym ze sprzedaży a ich wartością wykazaną w ewidencji dla celów stosowania odpisów amortyzacyjnych, powiększona o wartość dokonanych odpisów amortyzacyjnych.

[b]Przykład[/b]

Załóżmy, że wartość początkowa lokalu, od której przedsiębiorca naliczał odpisy amortyzacyjne, wynosiła 240 tys. zł, lokal był amortyzowany przez dziesięć lat, czyli suma dokonanych w tym czasie odpisów amortyzacyjnych (przy zastosowaniu stawki rocznej 2,5 proc.) wynosiła 60 tys. zł, a cena uzyskana z jego sprzedaży to 290 tys. zł.

Dochód ze sprzedaży obliczamy następująco:

290 tys. zł – 240 tys. zł + 60 tys. = 110 tys. zł

Należy od niego odprowadzić zaliczkę na PIT jako od dochodu z działalności gospodarczej. Ostateczne rozliczenie tego i innych dochodów uzyskanych z działalności następuje w zeznaniu rocznym.

[srodtytul]Liniowo lub według skali [/srodtytul]

W przypadku składników majątku o wartości nieprzekraczającej 3500 zł a wyższej niż 1500 zł, których wartość została zaliczona jednorazowo do kosztów uzyskania przychodów, dochodem jest przychód z ich odpłatnego zbycia.

Skoro pieniądze uzyskane ze sprzedaży majątku trwałego używanego w działalności gospodarczej po jej zlikwidowaniu są przychodem z tej działalności, to konsekwentnie dochód z tej sprzedaży jest opodatkowany tak samo, jak inne dochody z prowadzenia firmy. Jeśli więc byliśmy opodatkowani na zasadach ogólnych, według skali podatkowej, będzie objęty podatkiem według skali.

Jeśli korzystaliśmy ze stawki liniowej (19 proc.), to podatkiem liniowym, obliczonym na zasadach określonych w art. 30c ustawy o PIT. Wśród dochodów będących podstawą do obliczenia podatku liniowego w art. 30c ust. 2 wymienia się m.in. dochody wskazane w art. 24 ust. 2 tej ustawy.

[srodtytul]Wystarczy odczekać sześć lat [/srodtytul]

Zdarza się, że majątek pozostały po likwidacji firmy przedsiębiorca wykorzystuje na potrzeby osobiste lub przekazuje bliskim do prywatnego użytku. Dotyczy to np. samochodów osobowych, komputerów. Przekazanie na potrzeby osobiste nie odbiera im cech majątku trwałego, a wpływy z ich późniejszej sprzedaży będą dochodem z działalności gospodarczej.

Jednak z art. 10 ust. 2 pkt 3 ustawy o PIT wynika, że sprzedaż składników majątku firmy (o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1) jest dochodem z tej działalności gospodarczej przez sześć lat, licząc od ich wycofania z działalności. Termin ten liczy się od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostały wycofane z działalności, również gdy wycofanie jest konsekwencją likwidacji firmy.

Nie będziemy się więc dzielić z fiskusem kwotą otrzymaną ze sprzedaży tych dóbr, jeśli odczekamy ze sprzedażą sześć lat. Nie wchodzi też bowiem wówczas w rachubę także „ogólny” podatek od dochodu ze sprzedaży tego rodzaju dóbr, przewidziany:

- dla nieruchomości i praw z nimi związanych w art. 30e ustawy o PIT, bo od końca roku, w którym takie dobro zostało nabyte, minęło co najmniej pięć lat,

- dla rzeczy ruchomych w art. 27 ust. 1 ustawy o PIT (dochody z ich sprzedaży są opodatkowane według skali podatkowej), bo od ich nabycia minęło pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie (art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d ustawy o PIT).

[ramka][b]Jak się rozliczyć z VAT [/b]

Likwidacja firmy osoby fizycznej ma też konsekwencje w podatku VAT, jeśli pozostały nam towary, z których nabyciem łączyło się prawo do odliczenia podatku naliczonego.

W myśl art. 14 ust. 1 pkt 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=17D1F175CBC1000681743E9D550EDE8C?n=1&id=172827&wid=337454]ustawy o VAT[/link] opodatkowaniu podlegają towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie są przedmiotem dostawy towarów, w przypadku zaprzestania działalności przez podatnika będącego osobą fizyczną (obowiązanego, na podstawie art. 96 ust. 6 tej ustawy, do zgłoszenia zaprzestania działalności naczelnikowi urzędu skarbowego). Dotyczy to towarów, w stosunku do których przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Przedsiębiorca musi w ciągu 14 dni sporządzić spis z natury (remanent), ujmując w nim wszystkie towary, w tym środki trwale, które po nabyciu nie zostały odprzedane. Od ich wartości – ustalonej na podstawie cen nabycia (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, to kosztu wytworzenia, określonych

w momencie dostawy (art. 14 ust. 8 w związku z art. 29 ust. 10 ustawy o VAT) – powinien naliczyć VAT (według stawki właściwej dla danego towaru). Informację o spisie z natury, o ustalonej na jego podstawie wartości i kwocie podatku należnego załącza się do deklaracji podatkowej obejmującej dzień zaprzestania działalności.

Dotyczy to również nieruchomości, jeśli w związku z ich nabyciem przysługiwało przedsiębiorcy prawo do odliczenia VAT [b](co potwierdza interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 19 maja 2010 r., IPPP1-443-239/10-4/AS).[/b]

W myśl art. 14 ust. 7 ustawy o VAT dostawa towarów wcześniej ujętych w remanencie dokonywana przez przedsiębiorcę jest zwolniona z podatku w okresie 12 miesięcy od zaprzestania działalności, pod warunkiem rozliczenia od nich VAT.

Dodać trzeba, że jeśli przedsiębiorcy nie przysługiwało w związku z nabyciem nieruchomości (czy jakiegokolwiek innego składnika majątku trwałego) prawo do obniżenia VAT naliczonego, to nie ujmuje jej w remanencie likwidacyjnym sporządzanym dla celów VAT i w efekcie nie płaci od niej VAT (por. np. [b]interpretacje izb skarbowych: w Katowicach z 17 maja 2010 r., IBPP3/443-125/10/AB, i w Warszawie z 7 czerwca 2010 r., IPPP1-443-259/10-4/PR).[/b][/ramka]